شیوه هرمی انباشت پول قدمت زیادی دارد در ایران نیز در دوره‌های گوناگون با عناوین مختلف رونق گرفته است. این شیوه فعالیت اقتصادی در اغلب کشورها ممنوع است؛ در ایران نیز پس از آنکه در اواخر دهه هفتاد این نوع فعالیت‌ها رشد زیادی کرد، قانون ممنوعیت آن در سال ۸۴ در قالب قانون مجازات اخلالگران اقتصادی تصویب رسید.
به گزارش آفتاب‌نیوز؛ جوهرهٔ اصلی فعالیت شبکه‌های هرمی آن است که اعضای جدید برای ورود به شبکه، پولی را میان اعضای سابق یا سرشاخه‌ها تقسیم می‌کنند و آنها باز به نوبهٔ خود تلاش می‌کنند اعضای جدیدی را وارد کنند تا سهمی از سرمایه اعضای جدید را جذب کنند. در قانون، این پدیده مجرمانه اینگونه تعریف شده است: «تأسیس، قبول نمایندگی و عضوگیری در بنگاه، مؤسسه، شرکت یا گروه به منظور کسب درآمد ناشی از افزایش اعضاء به نحوی که اعضاء جدید جهت کسب منفعت، افراد دیگری را جذب نموده و توسعه زنجیره یا شبکه انسانی تداوم یابد.»
با وجود تصریح قانون، شرکت‌های هرمی در قالب بازاریابی تغییر چهره داده و با عناوین گوناگون فعالیت می‌کنند. کالا‌های مختلفی را این شرکت‌ها توزیع می‌کنند و سعی می‌کنند ظاهر قانونی را حفظ کنند، از سوی دیگر شیوه‌های ترغیب و تشویق نیز تغییر ماهیت داده است. اگر در نسخه‌های قبلی صرفاً گفتگو و مذاکره و اصطلاحاً پرزنت کفایت می‌کرد، در شبکه‌های جدید پرزنت کردن با قرنطینه کردن افراد جدید صورت می‌گیرد. اگرچه عملا افراد حبس و زندانی نمی‌شوند، اما به شیوه‌های گوناگون از جمله ضبط کارت‌های هویتی و اموال، مانع از خروج آنان از محل کار یا به عبارتی خانهٔ تیمی می‌شوند.
اینگونه فعالیت‌های اقتصادی، علاوه بر اخلال در نظام اقتصادی، خسارات زیادی به اشخاص وارد می‌کند، نه تنها سرمایه اولیه در بسیاری از موارد بازگشت نمی‌کند، بلکه شخص که با وعدهٔ ثروت انبوه تطمیع شده است، کار و احتمالاً تحصیلاتش را باید برای فعالیت تمام‌وقت کنار بگذارد؛ یا در این کار موفق نمی‌شود که قاعدتاً وقت و سرمایه و کار خود را از دست داده است یا اینکه موفق می‌شود افراد زیادی را جذب کند که در این صورت شمار مال‌باختگان را افزایش می‌دهد و به احتمال زیاد گرفتار شده و مجازات سنگینی را باید تحمل کند.
برای اینکه گرفتار این شبکه‌ها نشوید به موارد زیر توجه کنید:
۱. در صورتی که دوستانی که مدت‌های زیادی است ارتباطی با شما ندارند ناگهان با شما ارتباط برقرار می‌کنند و جویای احوال شما و شرایط اقتصادی‌تان می‌شوند، ممکن است دامی برای شما چیده باشد.
۲. درصورتی که کسی ادعا می‌کند راه‌های میانبری برای کسب درآمد بالا و آنی وجود دارد و می‌خواهد شما را هم آشنا کند، به احتمال زیاد موضوع شبکه هرمی است. متاسفانه راه میانبری برای ثروتمند شدن یک‌شبه وجود ندارد؛ هر کسی چنین ادعایی کند، دروغ است.
۳. در صورتی که شخصی ادعا کرد یک فرصت شغلی عالی سراغ دارد و شما هم شرایطش را دارید به احتمال زیاد قضیه شبکه هرمی است. در وضعیت اقتصادی کنونی، کارفرمایان در پی کارمندان نیستند و برای جذب نیروی مناسب نیاز به رایزنی به این صورت ندارند!
۴. اگر کسی ادعا کرد از طرف یک شرکت رسمی و قانونی با شما صحبت می‌کند و فعالیتش قانونی است، اطلاعات کامل شرکت را بخواهید و وب‌سایت‌های رسمی آن را چک کنید. مراقب باشید وب‌سایت‌ها ظاهری و ساختگی نبوده و فعال باشند.
۵. شرکت‌های هرمی جدید معمولا در خانه‌های تیمی اعضای جدید را قرنطینه می‌کنند و در نتیجه شما را به مکان‌های غیررسمی خواهند برد. به بهانه دوره کارآموزی یا آشنایی با بخش‌های مختلف شرکت از شما می‌خواهند برای اردوی چندروزه حاضر شوید.
۶. با تمام این توضیحات اگر تصمیم دارید سر قرار بروید، قبل از رفتن به هرگونه مکان ناشناخته به یکی از افراد معتمد خود مکان مورد نظر را اطلاع دهید تا اگر در فاصله زمانی مشخصی از شما خبری نشد، پلیس را در جریان بگذارند.
در هر حال، همواره به خاطر داشته باشید که راه میانبر برای کسب ثروت عظیم وجود ندارد، مگر کلاهبرداری یا خلاف و کاری غیرقانونی…
