همشهری آنلاین-تولید برنج امسال در کشور خوب بوده و بازار برنج تا همین روزهای اخیر هم با ثبات قیمت‌ها همراه بود اما به تازگی با ممنوعیت واردات برنج از هند و توقف واردات از پاکستان، قیمت برنج‌های خارجی افزایش یافت و این نگرانی وجود دارد که افزایش قیمت برنج‌های وارداتی، بار دیگر قیمت برنج ایرانی را نجومی کند. موضوع دیگری که در این میان مایه نگرانی شده، بحث صادرات برنج ایرانی است.
تولید برنج در داخل کشور همچنان پاسخگوی تقاضا نیست و ایران نیازمند واردات برنج است. در این وضعیت این سوال ایجاد می‌شود که چرا برنج ایرانی که در حاضر هم از سفره خانوارهای زیادی حذف شده، باید صادر شود و برنج خارجی به جای آن وارد شود؟
مدیرعامل مرکز بین‌المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران در پاسخ به این سوال به همشهری آنلاین گفت: اینکه بگوییم چون ما در داخل کشور با کمبود تولید محصولی مواجه هستیم نباید آن را صادر کنیم و باید مازاد را صادر کرد، تفکر اشتباهی است.
گره کار با صادرات باز می‌شود
سیداسماعیل یزدان‌پناه بیان کرد: عدم صادرات به زنجیره ارزش تولید لطمه می‌زند و مانع تولید پایدار می‌شود. گره کار با صادرات باز می‌شود. محصولات کشاورزی در فصلی از سال تولید می‌شوند و در بقیه سال باید انبارش شده و استفاده بشوند یعنی در فصلی از سال عرضه بیش از تقاضا می‌شود و در فصل‌هایی از سال تقاضا بیشتر می‌شود و این نوسانات روی قیمت تاثیر می‌گذارد. در این شرایط، راهکار این است که زمانی که فصل برداشت محصول و عرضه آن زیاد است به فکر صادرات باشیم و زمانی که در کشور تقاضا بیشتر است محصولات مورد نیاز را وارد کنیم.
وی ادامه داد: برای مثال، چین ۲۰۰ میلیون تن برنج تولید می‌کند و بزرگ‌ترین تولیدکنند برنج در دنیاست؛ از آن‌طرف ۵ میلیون تن کسری دارد که واردات انجام می‌دهد یعنی بزرگ‌ترین واردکننده برنج هم است. اما یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن برنج صادر می‌کند. بنابراین، ما هم اگر می‌خواهیم تولید پایدار داشته باشیم باید به سمت صادرات برویم. مزیت صادرات این است که به کشاورزان کمک می‌کند دلسرد نشوند و کار تولید را رها نکنند و به سمت کیفی‌سازی محصول خود هم بروند.
ارسال محموله‌های ۵۰۰ و ۱۰۰۰ تنی به روسیه
استاندار مازندران در آذرماه اعلام کرد که نخستین محموله برنج ایرانی آماده صادرات به روسیه است. چند روز پیش نیز اعلام شد که برنج ایرانی به جز روسیه، به کشورهای عربی صادر می‌شود. مدیرعامل مرکز بین‌المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران در این باره گفت: صادرات مفهومی نیست که امروز درباره آن حرف بزنیم و فردا انجامش بدهیم، بلکه نیازمند بستر و مسیری است که باید سال‌ها روی آن کار بشود و با طرف‌های تجاری در کشورهای هدف مذاکره کرده و اعتمادسازی شود.
یزدان‌پناه در مورد اینکه صادرات برنج ایرانی الان در چه مرحله‌ای است، هم افزود: زیرساخت‌ها از جانب ما آماده شده و محموله‌ای که ما به روسیه فرستاده‌ایم قرار است بررسی بشود و الان در صف آزمایشگاه است. اگر مورد توافق قرار گرفت ما در پارت‌های ۵۰۰ تنی و ۱۰۰۰ تنی با طرف تجاری در روسیه وارد قرارداد خواهیم شد و برنج را صادر خواهیم کرد. با کشورهای همسایه مانند عراق و حوزه خلیج فارس هم وارد گفت‌وگو شده‌ایم.
نایب رئیس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق ایران در مورد صادرات برنج در سال‌های قبل بیان کرد: اساسا صادرات در حوزه برنج در کشور ما زیاد نبوده و ما چندان به فکرش نبوده‌ایم.
وی افزود: در کشور ما حداکثر میزان برنجی که صادر شده است چیزی معادل ۱۰ هزار تن در سال بوده. سال گذشته ما فقط ۴ هزار تن صادرات داشته‌ایم که بعد با ممنوعیت صادرات مواجه شدیم. ممنوعیت صادرات هم اثرش را امسال در سال زراعی جدید گذاشته و یکی از عواملی که باعث شده است برنج روی دست کشاورز و در کارخانه‌های شالیکوبی بماند همین است. در صورتی که تا این زمان می‌بایست ۷۵ تا ۸۰ درصد برنج از استان مازندران خارج می‌شد تقریبا ۳۵ درصد خارج شده و این ناامیدی شدیدی در بین کشاورزان ایجاد کرده است. چون آنها باید حدود ۲ ماه دیگر به سمت آماده‌سازی زمین و زراعت سال زراعی جدید بروند در صورتی که هنوز برنج خود را نفروخته‌اند و به پول نیاز دارند.
وی گفت: با توجه به این وضعیت، یکی از خواسته‌های کشاورزان و فعالین حوزه برنج این است که صادرات برنج آزاد شود.
یزدان‌پناه افزود: در این راستا ما معتقدیم باید تلاش کنیم که ۱۰ درصد برنج تولیدی را صادر کنیم که اگر این اتفاق بیفتد حتی برنج مورد نیاز کشور را تا ۴ برابر بدون اینکه ارزی خارج بشود می‌توانیم وارد کنیم.
تاثیر صادرات بر قیمت برنج ایرانی
مدیرعامل مرکز بین‌المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران در مورد تاثیر صادرات بر افزایش قیمت برنج ایرانی گفت: در حال حاضر در کشور ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن برنج تولید می‌شود و اگر صادرات به سقف حداکثر یعنی حدود ۱۰ هزار تن هم برسد منجر به افزایش قیمت برنج ایرانی نخواهد شد.
یزدان‌پناه به موضوع ممنوعیت واردات برنج از هند هم اشاره کرد و افزود: با توجه به ذخایر استراتژیکی که وجود دارد و با توجه به وارداتی که انجام شده است صادرات برنج ایرانی تاثیری در قیمت برنج بازار ندارد شاید در مقطعی این خبر تاثیر روانی داشته باشد اما به نظر می‌رسد که بعد از آن باز به روال عادی برگردد. بنابراین، هیچ نگرانی‌ای در مورد افزایش قیمت برنج ایرانی تحت تاثیر صادرات وجود ندارد در حالی که صادرات به فروش برنج و رونق بازار برنج ایران کمک خواهد کرد.
