کبنا ؛ابراهیم رئیسی، شنبه هفته آینده به مجلس میرود تا از ورزای پیشنهادیاش در صحن علنی دفاع کند. لیستی که به عقیده بسیاری از فعالان سیاسی از مجلس رأی اعتماد خواهد گرفت، اما در این میان تعداد انگشت شماری از وزرای پیشنهادی از نگاه نمایندگان و فعالان سیاسی اصولگرا شانس کمتری برای گرفتن رأی اعتماد دارند.
به گزارش کبنا، حسن خلیلآبادی تحلیلگر مسائل سیاسی در این زمینه نوشت: در روزهای اخیر و پس از اتمــام آخرین نشست علنی مجلس، فهرست وزرای پیشنهادی دولـــت سیزدهم توسط رئیسجمهور اعلام شد و روز شنبه هفته گذشته نیز با اعلام رئیسمجلس، اعلام وصول شد تا پایانی باشد بر گمانهزنیها در این خصوص. در این میان برخی وزرای پیشنهادی با وجود سابقه علمی خوبی که دارند، اما تجربه و سابقه اجرایی مناسبی برای تصدی پست وزارت ندارند. این امر به شکلی بوده است که حتی صدای مخالفتها نیز از داخل مجلس شنیده میشود. در این میان هم بعضی وزارتخانهها که از اهمیت بهسزایی برخوردارند و آینده کشور را میسازند، کمتر توجهی به آنها میشود. مهمترین این وزارتخانهها آموزشوپرورش است که وزیر پیشنهادی آن هیچ سابقه اجرایی متناسبی ندارد؛ شخصی که در سابقه خود صرفاً چند مدرسه غیردولتی را اداره کرده است، نمیتواند متصدی وزارتخانهای باشد که میلیونها مخاطب دارد. وزیر آموزشورورش باید مقبولیت لازم را میان بدنه یکمیلیونی معلمان و فرهنگیان داشته باشد. بهتر بود در این سمت از معلمی استفاده میشد که سابقه مدیریت در آموزشوپرورش را نیز داشته باشد. وزیر آموزشوپرورش باید از قدرت بالایی در دولت برخوردار باشد تا آموزش را به مساله اول کشور بدل کند. گزینه پیشنهادی برای وزارت آموزشوپرورش امروز هیچ یک از تواناییهای لازم را ندارد و شاید در بین افراد کابینه نتواند رسالت خود را بهخوبی اجرا کند. متاسفانه آموزشوپرورش در اولویت اول نبوده است و این ضعف در تمامی دولتها وجود داشته است. باید توجه داشت تا زمانی که معضلات حوزه آموزشوپرورش حل نشود، در سایر حوزهها نیز با مشکلاتی روبهرو خواهیم بود. گزینه پیشنهادی وزارت آموزشوپرورش یکی از افرادی است که در روزهای آتی در مجلس با چالشهای جدی مواجه میشود به طوری که حتی نتواند رأی اعتماد مجلس را اخذ کند. مجلس یازدهم در برههای حساس قرار گرفته است و باید به صورت تخصصی صلاحیت گزینههای پیشنهادی مورد بررسی قرار گیرد و رفاقتها و رقابتها کنار گذاشته شود. باید تمامی زوایای یک وزیر مورد بررسی مجلس قرار گیرد؛ زیرا قرار است برای مدتی مسئولیت ارکان مهمی از کشور را در اختیار گیرند. از سوی دیگر مجلس باید توجه داشته باشد که تعداد قابل توجهی از افراد کابینه اشخاصی هستند که در برههای از زمان از مدیران دولتهای نهم و دهم بودهاند و رئیس دولتهای نهم و دهم نیز در این روزها شرایط خاصی دارد و شاید این افراد نزدیک بار مثبتی برای دولت ایجاد نکنند یا افکار آنها موجب موانعی شود. این یک پدیده جالب است که تعدادی قابل توجه در دولتهای نهم و دهم وزیر بودهاند و شاید این عرصه نیاز به یک بازنگری داشته باشد.
احتمال عدم رأی اعتماد به کدام وزرای رئیسی بیشتر است؟
فرادید در این زمینه آورده است؛ طبق زمان بندی هیات رئیسه مجلس، رئیس دولت سیزدهم صبح شنبه، با حضور در بهارستان به مدت دو ساعت و نیم از لیست پیشنهادی خود دفاع خوهد کرد. در این جلسه قرار است که ۵ مخالف و موافق راجع به کلیات کابینه اظهارات و نظرات خود را بیان کنند.
پس از آن مجلس کلیات را به رأی میگذارد.
البته علی نیکزاد، نایب رئیس اول مجلس میگوید به نظر میرسد بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی در جلسات دو یا سه شیفته مجلس تا بعد از ظهر روز سه شنبه به طول بیانجامد و روز چهارشنبه برای همه اعضای کابینه در مجلس رأی گیری خواهیم کرد.
او معتقد است که معمولاً کابینه به طور ۱۰۰ درصدی از مجلس رأی اعتماد نمیگیرد. اما نیکزاد امیدوار است با توجه به تعامل پیشین رئیسی با مجلس در معرفی چند گزینه برای اخذ نظر مشورتی نمایندگان، کابینه سیزدهم از مجلس رأی اعتماد حداکثری بگیرد.
اما در مقابل، حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو هیئت رئیسه مجلس از احتمال عدم رأی اعتماد مجلس به یک چهارم وزرای دولت خبر داده است.
او میگوید که تا این لحظه براساس پیشبینیها حدود یک پنجم وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم رأی اعتماد نمیگیرند. ممکن است در ادامه کمی شرایط تغییر کند.
لیست پیشنهادی ابراهیم رئیسی از همان ابتدا با واکنش برخی نمایندگان، فعالان سیاسی و رسانهای روبرو بود. اما رفته رفته از میزان مخالفتها و انتقادهای اصولگرایان کاسته شد. البته هنوز انتقادهایی به چند وزیر پیشنهادی لیست صورت میگیرد و همین مسئله باعث شده تا شانس آنها را برای گرفتن رأی اعتماد، کمتر از سایر وزرای پیشنهادی بدانند.
بررسیها نشان میدهد که فعالان سیاسی و رسانهای همچنان از حسین باغ گلی، وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش، حجت الله عبدالملکی، گزینه پیشنهادی وزارت کار، علی اکبر محرابیان، وزیر پیشنهادی نیرو و سید احسان خاندوزی، گزینه پیشنهادی وزارت اقتصاد و دارایی است.
منتقدان معتقدند که این چهرهها کم تجربهاند و صلاحیت کافی برای تصدی این وزارتخانهها را ندارند. البته میزان انتقادات از سید احسان خاندوزی طی روزهای اخیر کاهش یافته است. در این رابطه رئیس و تعدادی اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس و برخی فعالان سیاسی اصولگرا به تأیید و توانمندی او پرداختهاند.
سید احسان خاندوزی، ۴۰ ساله است و تنها سابقه نایب رئیسی کمیسیون اقتصادی مجلس و مدیریت اداره کل اقتصادی مرکز پژوهشهای مجلس را در کارنامه دارد.
در این میان، علی اکبر محرابیان، وزیر پیشنهادی نیرو نیز از جمله وزرای پیشنهادی ابراهیم رئیسی بود که از همان ابتدا با انتقادات فراوانی روبرو شد. اما حالا با حمایت چهرههای اصولگرا و برخی نمایندگان مجلس احتمال رأی اعتماد گرفتن او نیز افزایش پیدا کرده است.
محرابیان وزیر صنایع و معاون دولت نهم و دهم بود و همان زمان به مدیریت او در این وزارتخانه انتقادی صورت میگرفت.
عبدالملکی و باغ گلی همچنان کم شانس!
معاون فعلی اشتغال و خودکفایی کمیته امداد از همان روزهای ابتدایی که به عنوان گزینه پیشنهادی وزارت کار در لیست قرار گرفت، حتی صدای هم جناحیهای ابراهیم رئیسی را در آورد.
او که در چند ماه اخیر، با اظهارات اش در باره ساخت لامبورگینی ایرانی و طرح انقلاب اقتصادی ۱۴۰۰ به چهرهای جنجالی بدل شده است، همچنان با انتقاد فعالان سیاسی و رسانهای مواجه است. به اعتقاد منتقدان، دیدگاههای او برای وزارتخانه پرچالشی همچون وزارت کار غیر قابل اجرا است.
آنها همچنین میگویند که حجت الله عبدالملکی تجربه کافی برای حضور در وزارت کار را ندارد و سپردن این وزارتخانه به او میتواند چالشهای موجود را افزایش دهد.
البته ناگفته نماند که همزمان با انتقادها، گروهی از نمایندگان مجلس و برخی انجمنهای صنفی کارگری از او حمایت کرده و معتقدند که عبدالملکی گزینه مناسبی برای ورارت کار است.
اما حسین باغ گلی، وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش، شاید تنها وزیر پیشنهادی لیست است که میزان انتقادات از تجربه و تخصص او کاهش نیافته است. از این رو برخی فعالان سیاسی و رسانهای پیش بینی میکنند که حسین باغ گلی برای گرفتن رأی اعتماد با چالش مواجه شود.
باغ گلی، مدیرعامل بنیاد فرهنگی رضوی بوده و تجربه مدیریت ارشد در وزارت آموزش و پرورش در کارنامه مدیریتی او دیده نمیشود.
وزرای اقتصادی معرفی شده، در یک سطح نیستند
محسن زنگنه، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه اکثر وزرایی که معرفی شدند از مجلس رأی میگیرند، اظهار داشت: تعدادی از وزرا هستند که وضعیتشان بستگی به برآورد کمیسیونها طی روزهای آینده دارد که اعلام میشود چراکه ممکن است با آراء کمتری لب مرز قرار داشته باشند.
یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه اکثر وزرایی که معرفی شدند از مجلس رأی میگیرند، اظهار داشت: تعدادی از وزرا هستند که وضعیتشان بستگی به برآورد کمیسیونها طی روزهای آینده دارد که اعلام میشود چراکه ممکن است با آراء کمتری لب مرز قرار داشته باشند.
محسن زنگنه نماینده مردم تربت حیدریه، مه ولات و زاوه در گفت و گو با «انتخاب»، در مجلس در پاسخ به این سؤال که پیش بینی شما از رأی اعتماد مجلس به کابینه دولت سیزدهم را چگونه میبینید؟ گفت: فکر نمیکنم به این آسانی پاسخ این سؤال را داد و باید رأی را در صحن داد.
او در پاسخ به این سؤال که ارزیابی شخصی شما از وزرای کابینه چیست؟ آیا همه رأی میآورند و یا همه رد میشوند؟ عنوان کرد: اکثر وزرایی که معرفی شدند حداقل این است که از مجلس رأی میگیرند حالا تعدادی هم هستند که وضعیتشان بستگی به برآورد کمیسیونها طی روزهای آینده دارد که اعلام میشود. تعدادی از وزرا ممکن است با آراء کمتری لب مرز قرار داشته باشند از این رو باید منتظر دو سه روز آینده بود که برآورد نمایندگان چه خواهد بود.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه در پاسخ به این سؤال که چند وزیر و کدام وزرا ممکن است رأی نیاورند یا رأی کمتری بیاورند؟ ادامه داد: فکر میکنم نباید عددی در این باره صحبت کرد فضای مجلس بدین گونه است که نمایندگان براساس آن تکلیف شرعی و قانونی که دارند و فارغ از همه حواشی و فضاهای حاشیهای، به کسانی که تشخیص میدهند صلاحیت نشستن بر روی کرسیهای دولت سیزدهم را دارند رأی بدهند. اینکه چند نفر رأی کسب میکنند و چه تعداد میافتند نمیتوان عدد و رقم ارائه داد. به بیان دیگر نمیتوان قطعی نظر داد.
این نماینده مجلس اضافه کرد: در جلساتی که با نمایندگان داریم اکثر دوستانی که حداقل ما با آنها صحبت کردیم بدون اشاره به عدد و رقم، بر این نکته تاکید دارند که ما باشد براساس تکلیف قانونی، وزرایی را انتخاب کنیم صلاحیت داشته باشند و این صلاحیت برای نمایندگان احراز شود قطعاً اگر وزرایی باشند که صلاحیت نشستن بر کرسیهای وزارتخانه را نداشته باشند و صلاحیتشان برای نمایندگان احراز نشود یقیناً براساس تکلیف شرعی و وظیفه قانونی عمل میکنند.
زنگنه در پاسخ به این سؤال که صحبتهای آقای رئیسی را در قانع کردن و رأی اعتماد مجلس به وزرا را چقدر تاثیرگذار میدانید؟ تصریح کرد: یقیناً صحبتهای آقای رئیسی در مورد برخی از نمایندگان میتواند مؤثر باشد بدین جهت که، چون رئیس جمهور آنها را انتخاب کرده ممکن است معیارهایی در ذهن ایشان برای انتخاب برخی از آنها بوده که آن معیارها را فقط شخص ایشان میتواند بیان کند و اینها جدا از سوابق و رزومه آنها باشد؛ بنابراین فکر میکنم دفاع رئیسی از تک تک وزرای کابینه به ویژه روز معرفی و حضور در مجلس، یقیناً در نظر نمایندگان تاثیرگذار است.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه درباره حضور وزرای اقتصادی در این کمیسیون و برنامه آنها عنوان کرد: وزرا برنامههای خود را ارائه دادهاند نمیتوان گفت همه برنامهها در یک سطح بوده است یعنی به نظر من وزرای اقتصادی که ما حداقل برنامههایشان را در کمیسیون برنامه و بودجه دیدیم در یک سطح و تراز نیستند برخی از آنها عالی هستند و برخی در درجه پایینتر قرار دارند. انشالله نمایندگان در رأیشان خواهند گفت که چه وزرایی ضعیف هستند. تا یک هفته دیگر همه اینها مشخص خواهد شد.
۸ وزیر پیشنهادی در لب مرز رأی اعتماد
آرمان ملی در این زمینه نوشت: کابینه سیدابراهیم رئیسی پس از صحبتها، اظهارنظرها و سهمخواهیها معرفی شد تا خط پایانی بر گمانهزنیهای رسانهای پیرامون کابینه باشد. اما آنچه که از همان ابتدای انتشار لیست اعضای کابینه به اذهان خطور کرد این مساله بود که این کابینه با آن چیزی که از کابینه سیزدهم انتظار میرفت و با شعارهای رئیسجمهور مبنی بر انتخاب وزرا براساس کارآمدی و شایستهسالاری تفاوت داشت و بسیاری معتقدند که رئیسجمهور میتوانست کابینه بهمراتب قویتر و کارآمدتری را با سابقه کارهای اجرایی مرتبط انتخاب کند. لذا امروز انتقاد به کابینه نه از سوی اصلاحطلبان و اعتدالگرایان که از سوی خود اصولگرایان کلید خورده و خود آنها نیز بر این عقیدهاند که کابینه معرفی شده شاید چندان در اندازههای باید و شاید نیستند و باید در آن تجدیدنظر اساسی صورت گیرد. البته این رویکرد نه در فضای سیاسی میان جریانات و گروههای مختلف که از سوی نمایندگان مجلس نیز مطرح شده است. چنانکه شنیدهها حکایت از این دارد که مجلس قصد ندارد به برخی از وزرای پیشنهادی رئیسی رأی اعتماد بدهد. رصد حضور و اظهارات وزرای پیشنهادی در کمیسیونهای مختلف مجلس از یک سو و صحبتهای نمایندگان در مورد صلاحیت برخی وزرای پیشنهادی این نتیجه مهم را بهدست میدهد که شاید بهتر باشد رئیسی از هماکنون و با یک ارزیابی کلی از نظر مجلس نسبت به مردان پیشنهادیاش قبل از اینکه نمایندگان با رأی عدماعتماد آنها را کنار بگذارد، خود رئیسجمهور جایگزین مناسبی برای آنها پیدا و قبل از رایاعتماد به مجلس معرفی کند. شاید ضربالمثل مشت نمونه خروار است را در مورد کابینه بتوانیم به کار ببریم که با وجود برخی از وزرای پیشنهادی که نه ارتباطی با حوزه محوله و نه بدنه آن دارند و نه وزارتخانه آشناییای با آنها دارد و نه سبقه و عملکرد مفید و موثری در آن حوزهها دارند که نمیتوان آینده چندان روشن و موفقی را برای کابینه ترسیم کرد. قدرمسلم آن طور که پیش از این سیاسیون و در حال حاضر نمایندگان مجلس مطرح کرده و میکنند نفراتی چون حسین باغگلی وزیر پیشنهادی آموزشوپرورش حجتا… عبدالملکی، کار سیدرضا فاطمیامین، صمت محمدمهدی اسماعیلی، فرهنگ و ارشاد علیاکبر محرابیان، نیرو سیدحمید سجادی، ورزش محمدعلی زلفیگل، علوم و بهرام عینالهی گزینه پیشنهادی وزارت بهداشت از جمله وزرایی هستند که لب مرز رأی اعتماد مجلس قرار دارند، نمایندگان نسبت به رأی دادن به آنها مردد هستند و احتمال راینیاوردن این افراد وجود دارد. لذا بهنظر میرسد رئیسجمهور باید با احسای نظرات مجلس نسبت به وزرا نسبت به تغییرات در کابینه خود اقدام کند تا کابینه سیزدهم ناقص شروع به کار نکند.
با این فرمان به توفیقی نمیرسند
غلامرضا تاجگردون نماینده اسبق مجلس اظهار داشت: بهنظر میرسد برنامه مشخصی برای اداره اقتصاد در دولت آقای رئیسی وجود ندارد. غلامرضا تاجگردون، با اشاره به اینکه حتی اصولگرایان حامی آقای رئیسی نیز به ترکیب کابینه معترض بودهاند، گفت: من دیدم که آقای صمصامی نیز به این ترکیب معترض بودند که نکته مهمی است.
وی با اشاره به اینکه اگر برنامه اقتصادی دقیقی وجود داشت، ما امروز با ابهام در خصوص انتخاب رئیس کل روبهرو نبودیم. طبیعی است که آقای رئیسی اگر برنامه دقیق اقتصادی داشتند، باید رئیس سازمان برنامهوبودجه، رئیس کل بانک مرکزی و وزیر امور اقتصادی و دارایی را همزمان معرفی میکرد و اعلام گزینهها نشان میدهد که هنوز تکلیف رئیسکل بانکمرکزی روشن نیست. رئیس سابق کمیسیون برنامهوبودجه مجلس با اشاره به صحبتهای آقای میرکاظمی در جلسه تودیع و معارفه رئیس سازمان برنامهوبودجه بیان کرد: نوع انتقاد ایشان نشان میدهد با این فرمان نمیتواند توفیقی داشته باشد.
تاجگردون با اشاره به وضعیت کنونی تاکید کرد: میرکاظمی باید متوجه باشند که مسئولیت ایشان این است که کاری کنند که وضع بدتر نشود. از سوی دیگر من تناسبی بین آقایان میرکاظمی و خاندوزی نمیبینم در حالی که سه دستگاه سازمان برنامهوبودجه، بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی بسیار مهم هستند.
باید برای آقای رئیسی دعا کنیم
یک فعال سیاسی اصلاحطلب درخصوص کابینه معرفی شده از سوی رئیسجمهور اظهار داشت: طبعاً اگر ترکیب کابینه، ترکیبی که نمایانگر دولت وحدت ملی وعده داده شده توسط ایشان بود، مناسبتر میبود؛ چراکه در عمل این ترکیب اجرایی شدن رویکرد جناب آقای رئیسی را تصدیق میکرد.
حسن رسولی گفت: طبعاً ما اصلاحطلبان انتظار نداشته و نداریم که آقای رئیسی از بین چهرههای شاخص اصلاحطلب با توجه به مطالبات سنگین جناحی که متوجه ایشان است افرادی را برگزیند که البته اگر چنین میبود حتماً بر کارآمدی دولت ایشان افزوده میشد، اما در بین گروههای مختلف جریان اصولگرا و حتی کسانی که در دولت گذشته بودهاند، شخصیتهایی هستند که میتوانستند یک تصویر متنوعی را از دولت جناب آقای رئیسی به نمایش بگذارند.
وی افزود: اگر آقای رئیسی که دولت خودشان را دولت وفاق ملی اعلام کردند و اعلام کردند که من مستقل آمدهام و مستقلانه تصمیم میگیرم، اگر این در عمل رعایت میشد، بهنظر من هم به نفع دولت و هم به نفع کشور بود. رسولی تصریح کرد: بههر حال از آنجایی که تلازم قطعی بین اختیار و مسئولیت در اداره امور کشور یک اصل مسلم مدیریت است، باید به انتخاب و تشخیص آقای رئیسجمهور احترام بگذاریم، اگر نقد مشوقانهای به ذهنمان میرسد آن را مطرح کنیم و تلاش کنیم و دعا کنیم که دولت آقای رئیسی در شرایط پرمساله امروز ایران موفق باشد. امروز ضمن اینکه این انتقادات وارد است ولی ما باید برای آقای رئیسی آرزوی موفقیت کنیم.