حمایت از استارتآپها سیاستی است که دولت تدبیر و امید همواره بر آن تاکید داشته است. دکتر «حسن روحانی» رییسجمهوری، تاکنون بارها بر لزوم تقویت شرکتهای دانشبنیان و توجه به ظرفیتهای این حوزه در حل مشکلات اقتصادی و همچنین اشتغالزایی تاکید کرده است. این حمایتها در طول سالهای فعالیت دولت به رونق استارتآپها منجر شده است.
حمایت مستمر از استارتآپها
رییس جمهوری اواخر مردادماه ۱۳۹۸، در نشستی به وزیران و مدیران خود توصیه کرد تا از تواناییهای استارتآپها برای حل مشکلاتشان بهره ببرند. او در این زمینه گفت: استارتاپها به راحتی میتوانند مشکلات را حل کنند. ما خود را گرفتار کاغذها و آئیننامههای ۲ سده پیش کردهایم که با سیستمهای استارتاپی به راحتی میتوان این موارد را حل کرد. روحانی افزود: برای حل همین موارد مطرح شده وزیران با استارتاپهایی که در سطح بالا کار میکنند قرارداد ببندند تا سریعا مشکلات را رفع کنند.
رییسجمهوری پیش از این سخنان، در دیدار نوروزی سال ۹۸ با «محمدجواد آذریجهرمی» وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات، سه دستور برای پیشبرد برنامههای دولت صادر کرد که حمایت از استارتآپها یکی از این دستورات بود.
این حمایتها در سالهایی که از عمر دولت روحانی میگذرد موجب رونق فعالیت دانشبنیانها در کشور شده است. در این ارتباط، «سورنا ستاری» معاون علمی و فناوری رییسجمهوری بیستم شهریورماه ۱۳۹۷، یک سال پس از روی کار آمدن دولت دوم روحانی، در نشستی با فعالان شرکتهای دانش بنیان استان گلستان، از شکلگیری و فعالیت بیش از ۳ هزار و ۷۰۰ شرکت دانش بنیان در کشور طی سالهای فعالیت دولت تدبیر خبر داد و این اتفاق را ماحصل ایجاد محیط مساعد برای فعالان استارتآپی دانست. او همچنین یادآور شد که شرکتهای دانش بنیان در سال ۱۳۹۶، ۶۰ هزار میلیارد تومان درآمد از محل فروش محصولات خود داشتند و بیش از ۴۰۰ میلیون دلار هم محصول دانش بنیان صادر کرده اند.
توجه به دغدغه شرکتهای دانشبنیان
با وجود حمایتهای تمامقد مسوولان دولت تدبیر از کسبوکارهای دانشبنیان، نمیتوان منکر وجود برخی دغدغهها برای استارتآپها شد؛ بویژه شرکتهای نوپایی که با وجود صرف مبالغ گزاف برای راهاندازی کسبوکار اینترنتی خود، نتوانستهاند برای خود تبلیغات گسترده کنند یا حامی مالی قوی بیابند. در پاسخ به این دغدغهها، سورنا ستاری، بتازگی در بیستم مرداد ماه ۱۳۹۹، در مراسم افتتاح یک مرکز نوآوری در ورامین تاکید کرده است که تیمهای شتابدهنده شرکتهای دانشبنیان حمایت میشوند. «مهدی الیاسی» معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز پیشتر در اینباره، در فروردین ماه ۱۳۹۸، در گفتوگویی رسانهای گفته است: دولت تا جایی که امکان داشته، تلاش کرده است که به اشکال مختلف از اکوسیستم استارتآپی حمایت کند؛ حمایتهایی که بخش زیادی از آن در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری سیاستگذاری و اجرایی شده و بخش دیگر آن در وزارت ارتباطات و فناوری دنبال میشود. حمایتهایی چون ارائه تسهیلات مالی به شرکتهای دانشبنیان تا تلاش برای معافیت سربازی نیروهای شاغل در استارتآپها.
رشد شتابان استارتآپی
آنچه روشن است، نهضت حمایت از استارتآپها به راه افتاده است و اگر این روند در سالهای آتی نیز ادامهدار شود، میتوان به رونق هرچه بیشتر کسبوکارهای دانشبنیان امیدوار بود؛ کسبکارهایی که رونقشان در چند سال اخیر نشان داده در صورت رشد و پیشرفت میتوانند دستاوردهای ملموسی برای اقتصاد و جامعه داشته باشند.
بر اساس گزارشهای وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال ۱۳۹۷، با مجموع تلاشهای انجام شده، ایران تاکنون توانسته در میان ۱۸۸ کشور جهان رتبه ۴۸ را از نظر تعداد استارتآپها به خود اختصاص دهد. البته در این میان نباید از اشتغالآفرینی استارتآپها هم غافل ماند تا آنجا که بر پایه اطلاعات منتشر شده از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هر استارتآپ به طور میانگین توانسته است هفت نیروی متخصص را مشغول به کار کند. به این ترتیب شرکتهای دانشبنیان توانستهاند در سالهای اخیر نقش بسزایی در افزایش اشتغال داشته باشند؛ شرکتهایی چون اسنپ، تپسی و کارپینو در حوزه حمل و نقل، دیجیکالا و دیوار در حوزه خرید و فروش کالا و پُرسیب، پارسسنتر و ویتریننت در حوزه خرید و فروش کالا و خدمات صنعتی.
ادامه حمایت از دانشبنیانها در دوران کرونا
با وجود رشد چشمگیر فعالیت استارتآپها در دو دوره اجرایی اخیر، برخی کسبوکارهای دانشبنیان با شیوع کرونا آسیب جدی دیدهاند. در این دوران بویژه استارتآپهای کوچک و نوپا با مشکلات اقتصادی روبرو شدهاند؛ مشکلاتی که دولت اینبار نیز در صدد کاهش آنها برآمده است. در این زمینه سورنا ستاری بتازگی در خصوص تخصیص برخی تسهیلات از صندوق نوآوری و همچنین صندوق توسعه ملی به استارتآپهای آسیبدیده از کرونا سخن گفته است.
به گفتهاو در یک ماه نخست شیوع کرونا حدود ۴۵۰ میلیارد تومان از سوی صندوق توسعه ملی به شرکت های دانش بنیان آسیب دیده از کرونا تسهیلات تخصیص یافت که در حال پرداخت است.