محققان بر این باورند ،که کتاب خواندن در وهلۀ نخست یک امر آموزشی است؛ مانند خوردن (چگونه خوردن، چه چیزی را خوردن)، پوشیدن (چه چیزی را پوشیدن و چگونه پوشیدن)، ارتباط برقرار کردن (چگونه برخورد کردن، دست دادن یا دست ندادن، چه چیزی را گفتن و نگفتن) و حتی مانند درس خواندن و علم آموزی است؛ از این رو، کتاب خواندن می‌باید آموزش داده شود بنابراین، کتاب خواندن امری اکتسابی است و نه ارثی.
فارغ از بد خبرهای کرونایی و دندان تیز نشان دادن های سیاست ،عده ای دغدغه فرهنگ خوش داشته و از فضای سیاست زده جسته و نذر فرهنگی ادا می کنند ؛ در این میان خبر رسید محمد جعفر علیزاده معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان مجری ساختمان ها و تاسیسات عمومی و دولتی کشور و معاون سابق استانداری گیلان بخشی از کتاب های مجموعه شخصی خود را به کتابخانه های عمومی گیلان اهدا کرد .
این کتاب ها شامل  ۲۲۴ جلد کتاب نفیس به ارزش ۱۵۰ میلیون ریال این کتاب ها در حوزه هنر، ایرانشناسی ،تاریخ ،ادبیات ،علوم کاربردی و مذهبی ،آثار فاخر ادب و فارسی و کودک و نوجوان است .
روانشناسان معتقدند بطور کلی در جامعه‌ای که نیازهای اساسی انسان‌ها در آن تأمین می‌شود، افراد بر پایه موازین اخلاقی زندگی می‌کنند؛ یکی از نیازهای امروز جامعه آموزش است و هر اقدامی در این زمینه، تلاشی برای کاستن از آسیب های اجتماعی است.
اگر چه پیشینه گیلان در ادای نذر فرهنگی خالی نیست چنانکه آوینای دو ساله و پدرش در تصادف از دنیا رفتند اما به ایده پدربزرگ، با دیه آن دو، کتابخانه ای در رستم آباد گیلان پا گرفت و موجب شد برای همیشه سرزمین خویش جاودان شوند.
ناصر بلباسی نانوایی در استان گیلان و در شهر رشت ایده  نان، با کتاب خلق کرد ؛ بلباسی در کنار پخت نان، قفسه ای چوبین بنا کرد که چیدمانش کتاب است و جملات ادبی بر تکه های کاغذ نوشته و مشتریان را تا برآمدن نان های داغ، به خواندن آنها دعوت می کند.
ساحل فیلسوف، راننده تاکسی در شهر رشت است که با ایجاد کتابخانه در تاکسی خود، مسافران را در آرامش مطالعه، به مقصد می رساند و پیشنهاد دهنده طرح تاکسی – کتابخانه در شهر است؛وی روزانه مسیر پر رفت آمد میان میدان صیقلان و گلسار رشت را بارها و بارها طی می کند و باور دارد بسیاری از دغدغه های جامعه با مطالعه و خواندن کاهش می یابد.
صمد رهبر یار کتابخانه سیار راه می اندازد و کتابخانه محبوب کودکان کار در گیلان می شود حتی در یورش کرونا نیز دست از دغدغه های فرهنگی بر نمی دارد و به تولید محتوای داستانی و فرهنگی برای کودکان بویژه کودکان کار می پردازد.
خانواده ای در گیلان به سبب کسب رتبه بالای فرزندشان در کنکور و پذیرفته شدن در رشته پزشکی دانشگاه گیلان ، نذر کرده بودند خانوادگی به حج عمره سفر کنند اما پس از پذیرفته شدن فرزند، دیدند در روستای اجدادیشان یکی دو نفر در دانشگاه پذیرفته شده و هزینه تحصیل ندارند، تصمیم می گیرند نوبت حج را به افراد دیگر واگذار کرده و با پول آن هزینه تحصیل آن دانشجویان را فراهم کنند.
الهه حاجتی مادر دانشجوی پذیرفته شده در رشته پزشکی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می گوید: تصور می کنم با این کار خدمت بیشتری به پرورش جامعه ام کرده ام و معتقدم بزودی شرایط حج نیز برایمان فراهم خواهد شد.
این حرکت خانواده گیلانی نشان می دهد تک تک افراد نسبت به جامعه شان مسئول هستند و با هر گره گشایی کوچک از خانواده ای، از میزان آسیب های اجتماعی کاسته خواهد شد.

پیداست اصلاح مسائل اجتماعی نه کار یک روز دو روز است و نه کار یک نفر ، دو نفر ،و نه درمان را می توان در نسخه جستجو کرد بلکه بایستی عادت داد؛ بایستی بچه ها را از کودکی به کتاب و کتابخوانی ترغیب کرد و امروز، ناصر بلباسی و ساحل فیلسوف صمد رهبر یار، خانواده صابر و همانند آنان، با اقدام های ساده نشان دادند که می بایست برای نهادینه سازی یک فرهنگ از خود شروع کرد.

تا به امروز که خوش خبری دیگر رسید که  شهرداری و شورای اسلامی شهر لاهیجان نیز در راستای تحقق عنوان پایتخت کتاب برای شهر لاهیجان با شعار شهروند دانا، جامعه توانا مجموعه کتاب هایی به ارزش۱۰۰میلیون ریال به کتابخانه های عمومی شهرستان لاهیجان به پویش اهدای کتاب پیوست.
پریسا کرمی مدیرکل کتابخانه های عمومی گیلان می گوید: شهرداری و شورای اسلامی شهر لاهیجان در راستای کسب عنوان پایتخت کتاب با شعار”شهروند دانا، جامعه توانا” اقدامات فرهنگی متنوعی در این راستا انجام داده اند که ایجاد دیوار های کتاب، برگزاری جشنواره های مختلف کتابخوانی، برگزاری نشست کتاب خوان چهره های فرهنگی و شاداب سازی کتابخانه های عمومی را می توان بعنوان بخشی از این اقدامات برشمرد.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: پرورش نسل کتابخوان یکی از اولویت های این اداره کل است و پیوستن خیران برای یاری رسانی به توسعه و تجهیز کتابخانه ای می تواند بسیار یاری گر این مهم باشد.
وی ادامه داد:وضعیت کنونی کتاب و کتابخوانی استان شایسته مردم این سرزمین نیست و نیازمند حضور فرابخشی همه اقشار جامعه است و در این راستا توسعه فضای کتابخانه ای استان نیازمند حضور و گام های اساسی خیران و واقفان است.
وی اظهار داشت : سال گذشته  ۲۵ هزار نسخه اهدای کتاب داشتیم و طی همین مدت دو هزار و ۷۹۰ نسخه خرید کتاب انجام شده است.
کرمی ، با اشاره به تجربه موفق نقش آفرینی خیران در عرصه های مختلف مدرسه سازی و مسکن سازی، حضور دلسوزان و دغدغه مندان کتاب و کتابخوانی برای توسعه فضای کتابخانه ای را لازم دانست و از خیران و واقفان خواست در این زمینه مشارکت فعال داشته باشند.
دنیا به سرعت رو به تغییر است و برداشته شدن مرزها از طریق گستره فناوری و فضای مجازی موجب دگرگونی در زندگی انسان ها شده است و بر حسب این تغییرات، ماندگاری فرهنگ های نیک نیازمند خلاقیت های نوین است.
نذرها بی نظیرند اما می باید همانطور که در راستای برطرف کردن نیازهایی همچون خوراک و پوشاک انجام می شود؛ ابعادش را در گستره فرهنگ نیز گسترش داد.
فرهنگ سازی باید با اصلاح نگرش و آگاهی بخشی صورت گیرد و نشانه ها و سمت و سوها را آنانی که می دانند و مسئولند، باید برای نسل جدید روشن کنند و چه بهتر که گاه از سر دانایی و آگاهی برخی الگوها بر حسب زمان نو شود و در استحاله ای خوش یمن، افقی روشن را برای سرنوشت کشور ترسیم کند.
نیکان ماندگارند و خیران کتاب و کتابخانه ساز، با نیک اندیشی ترسیم کننده افقی روشن برای توسعه فرهنگ کشور محسوب می شوند.