حجت‌الاسلام و المسلمین «مهدی فاطمی‌پور» معاون فرهنگی و سیاسی دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها از باز بودن درهای دفتر این نهاد به روی همه سلایق و ایجاد ارتباط و تعامل بیشتر بین دیدگاه‌های مختلف در چارچوب نظام جمهوری اسلامی گفت. او در مصاحبه با خبرنگار ایلنا به اهمیت هویت بخشی، توجه به دانشجویان و نخبگان و برقراری ارتباط بین آن‌ها، مدیران، صنایع و… برای جلوگیری از مهاجرت تاکید کرد. در ادامه شرح این گفت‌وگو را می‌خوانید.
با توجه به اهمیت همراهی دیدگاه‌های مختلف و متفاوت دانشجویان و برقراری تعامل بین دانشگاهیان در عین تفاوت نظرات آن‌ها، نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها در راستای افزایش این تفاهم و تعامل بین دانشگاهیان و دانشجویان چه اقداماتی کرده است؟
طبیعتا باید به هرکسی که در چارچوب ارزش‌ها و نظام جمهوری اسلامی در این کشور زندگی می‌کند احترام بگذاریم و موقعیت برایش فراهم کنیم تا بتواند از ظرفیت‌هایی که در کشور و نظام وجود دارد، استفاده کند و سالهاست درِ دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری با همین دیدگاه روی همه باز بوده و سالیان زیادی اردوهایی تحت عنوان اردوهای «وفاق» برگزار می‌کردیم با این هدف که رفاقت، ارتباط و تعامل بیشتری بین دیدگاه‌های مختلف به بهانه اردوها ایجاد کنیم. همین حالا هم تعامل ما تنها با بخشی از فعالین حوزه آموزش عالی و دانشگاه نیست، یعنی همه اتحادیه‌ها با سلایق مختلف در نهاد رفت و آمد دارند و ما نیز در برنامه‌هایشان کمک می‌کنیم و امکانات در اختیارشان می‌گذاریم.تلاش می‌شود همه این سلایق در فضای دانشگاه فعال باشند، چرا که باید سلایق مختلف در دانشگاه نماینده‌ای داشته باشند و دارند، تا دانشجویان بتوانند نماینده خودشان را با سلایق گوناگون پیدا کنند و ارتباط برقرار شود. البته طبیعتا چارچوبی وجود دارد؛ اینکه باید در چارچوب نظام جمهوری اسلامی ایران قرار داشته باشند. وقتی ما قوانین و حاکمیت مستقری داریم و این حاکمیت می‌خواهد امکاناتی در اختیار این افراد بگذارد، طبیعتا در چارچوب قانون و نظام ارزشی و مستقر این اتفاق می‌افتد و دیگر سلایق متفاوت مهم نیست یعنی سلایق و رویکردهای گوناگون می‌توانند در دانشگاه‌ها فعال باشند و از امکانات استفاده کنند. ما چه در هیئت‌های نظارت در دانشگاه‌ها که برنامه‌های مختلف در آنجا برنامه‌ریزی می‌شود، چه در شوراهای فرهنگی دانشگاه و چه در شورای ملی که آنجا سیاست‌گذاری و تصمیم گیری انجام می‌شود و چه در مواردی که برای دانشجویی چالشی پیش بیاید، به رفع آن گرفتاری‌ها کمک می‌کنیم، چراکه معتقدیم فضای دانشگاه باید با تعامل، همفکری و تعقل پیش برود و بسیاری از چالش‌ها و مسائل با همین صحبت‌ها و هم اندیشی و تعقل‌ها قابلیت حل شدن دارند و این یک فرصت هست و چنین محیطی این آمادگی را دارد تا افرادی با سلیقه‌های متفاوت بتوانند در دانشگاه‌ها به راحتی فعالیت کنند. شاید گاهی از بیرون دانشگاه دخالت‌هایی صورت بگیرد که بخشی از آن طبیعی است و باید در موردش پیگیری و صحبت شود و اقناع‌سازی صورت بپذیرد تا بدون ایجاد حساسیت‌های بیرونی، برنامه‌ها بهتر و راحت‌تر در فضای دانشگاه برای سلایق گوناگون اتفاق بیفتد. ما همیشه رسالت خودمان را همین می‌دانیم و سعی کردیم این ماموریت را دنبال کنیم.
هرفردی نسبت به جامعه و کشورش مسئولیت اجتماعی دارد
بحث مهاجرت جوانان از نگرانی‌های امروز جامعه است و حتی مورد تذکر رهبر انقلاب واقع شده است. آیا نهاد رهبری در دانشگاه‌ها در این زمینه اقدامات آسیب شناسانه‌ای انجام داده است و آیا برنامه‌ای برای آن دارید؟
موضوع مهاجرت دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد که بخشی از آن به هویت برمی‌گردد؛ یعنی یکی از مسائلی که انگیزه افراد و میل آن‌ها به مهاجرت را تشدید می‌کند، هویت است وقتی هویت ملی فرد کمرنگ شود و عرق نسبت به مردم و کشور و احساس مسئولیت نسبت به جامعه در او کمرنگ شود، اینطور فکر می‌کند که کجا می‌تواند بهتر زندگی و پیشرفت کند؟ بعد با تعامل و محاسبات این چنینی نسبت به مهاجرت تصمیم می‌گیرد یا به آن میل پیدا می‌کند. بنابراین یکی از مسائل هویت است که باید روی آن کار کنیم؛ روی این احساس که هرکسی مسئولیت اجتماعی نسبت به جامعه، خانواده، مردم، شهر، کشورش و… دارد. ما برای این موضوعات برنامه‌ای داریم. به عنوان نمونه برنامه «آینده روشن» را برای برترین‌های کنکور در سال گذشته آغاز کردیم یا برنامه «باور» که برای تقویت هویت ملی و احساس افتخار کردن است. دشمنان و رسانه‌ها و مخالفان ما یک تصویری از ما ارائه می‌کنند و یک واقعیتی هم در جامعه وجود دارد. ضمن اینکه کاستی‌ها و نقص‌ها و مشکلات در همه دنیا و کشورها هست و در این بین ممکن است گرفتاری ما نسبت به دیگران بیشتر باشد به این جهت که دشمنی ها با ما بیشتر است. سالهای زیادی کشورهای غربی به دنبال توسعه کشور دویده‌اند و ما درگیر نظام‌های پادشاهی و درگیری‌های داخلی بودیم که مربوط به یک سال و دو سال یا ده سال نیست بلکه این کشور ۳۰۰ سال درگیر جنگ‌های داخلی و نظام‌های پادشاهی بوده، درحالی که خیلی از کشورها دنبال موضوعات دیگر بودند و حالا می‌بینید که علم و تکنولوژی در آن کشورها با یک تناسبی پیشرفت کرده، ولی چیزی که باید به آن توجه شود این است که در کشور ایران سرعت رشد و جبرانمان در مقایسه با آن‌ها چگونه است؟
برای نفرات برتر کنکور باید برنامه‌ریزی شود
ارزیابی شما از سرعت رشد ایران در مقایسه با دیگر کشورها چیست؟
برخی وقت‌ها سرعت رشد و تکنولوژی در جمهوری اسلامی ایران ۵ برابر کشورهای اروپایی است، تازه با همه شرایطی که داریم و بعد می‌بینیم هنوز احساس مردم منفی است و فکر می‌کنند رشد و پیشرفتی رخ نمی‌دهد! این موضوع نشان می‌دهد که رسانه‌ها حتی افراد داخلی در اینکه موفقیت‌هایمان را برای مردم بگویند و حس خوب در آن‌ها ایجاد کنند، خوب کار نکرده‌اند و فرصت‌های مهمی که پیش روی کشور است و می‌تواند آن را رشد بدهد بیان نکرده‌اند و برخی از همان افرادی که باید مشکلات را حل می‌کردند، انرژی می‌گذاشتند و طرح برای افزایش رشد جامعه ارائه می‌دادند یعنی نخبگان جامعه، بعضا تحت تاثیر مسئله هویتی که گفتم و متاثر از تبلیغات، کشور را رها کردند و رفتند. بار مسئولیت کسی بیشتر است که بیشتر می‌فهمد، می‌داند و توان اجرا دارد و بخشی از این افراد همان عده‌ای هستند که از کشور مهاجرت کرده‌اند لذا مسئله اول در مهاجرت مسئله هویت است و بعد مسئله اصلاح نگرش مطرح می‌شود. ما برنامه‌ای تحت عنوان «باور» داریم که بچه‌ها را به بازدید از موفقیت‌های نظام در حوزه‌های مختلف مانند سدسازی، نانو، لیزر و موشکی و… می‌بریم تا ببینند چه اتفاقات مثبتی در کشور افتاده و نسبت به کشورهای دیگر دنیا کجا هستیم. ما در خیلی از موضوعات بین پنج، هشت، ده یا پانزده کشور اول هستیم. با همه این مسائل و چالش‌هایی که داشته ایم. جنگ‌ها و درگیری‌های داخلی اوایل انقلاب، تحریم‌های ناجوانمردانه و ظالمانه و… موضوعاتی است که باید برای مردم تشریح شود. باید به مردم شرح بدهند که مثلا فلان دارو با چه استدلالی تحریم است؟! فضای رسانه‌ها بعضا در اختیار دشمنان ما بوده و ذهنیت‌ها با ماهواره و شبکه‌های فارسی زبان خارج از کشور، سایت‌های مختلف و کانال‌های اطلاع‌رسانی و…خراب شده است. ما کشوری هستیم که اتفاقا با سرعت خوبی رشد می‌کنیم و موفقیت‌های زیادی به دست آورده‌ایم و قله‌های زیادی را فتح کرده‌ایم البته هنوز عقب ماندگی‌هایی وجود دارد و موارد زیادی هست که باید روی آن کار کرد، اما چه کسی باید روی آن کار کند؟ همین نخبگان دانشگاهی و نفرات برتر کنکور، افرادی که ضریب هوشی بالاتر و توانایی علمی و مدیرتی بالاتری دارند، این افراد اتفاقا باید بمانند و باید برای آن‌ها برنامه ریزی شود. ما از دفاتر خودمان در دانشگاه‌ها خواهش کرده‌ایم که علقه و ارتباطی بین نفراتی که مستعد موفقیت و نخبگی هستند، مانند نفرات برتر رشته ها، معدل‌های بالا و… با بدنه مدیریتی دانشگاه‌ها و مدیران استان‌ها ایجاد کنند تا هم با نظام مسائل و چالش‌ها و هم با ظرفیت‌ها آشنا شوند و بعضا مدیران بتوانند از این افراد مستعد استفاده کنند و مواردی از این دست هم اتفاق افتاده است؛ مثلا استاد یا دانشجویانی می‌توانند مشکلی از استان‌شان را حل کنند و باید از این ظرفیت افراد استفاده و با آن‌ها ارتباط برقرار کرد کمااینکه در اردوی «آینده روشن» دوستانی از صنایع مختلف و ویژه کشور به این اردوها دعوت شدند و با بچه‌ها صحبت کردند و برخی ارتباطات همانجا بین آن‌ها شکل گرفت. بااینکه اردویی سه روزه بود،ولی روابطی بین آن‌ها ایجاد شد و همین حالا در بخش‌هایی کارهای مشترک انجام می‌دهند. بنابراین چالشی که با آن مواجه هستیم چالش و تهدید بدی است که برخی نخبگان و تحصیل کردگان دانشگاهی و حتی برخی مردم احساس می‌کنند باید مهاجرت کنند. ریشه‌های این مسئله باید توسط مجموعه دستگاه‌های فرهنگی کشور رصد و بررسی شود و برایش راهکارهای مختلفی درنظر گرفته شود. ما به سهم خودمان احساس کردیم هویت بخشی، توجه به این قشر از مخاطب و برقراری ارتباط بین آن‌ها، مدیران، صنایع و… می‌تواند به شکستن فضا کمک کند و این کار را شروع کرده‌ایم و امیدواریم در درازمدت نتیجه مطلوب حاصل شود.
آیا معاونت فرهنگی و سیاسی دفتر نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها در زمینه سند ملی ازدواج نیز فعالیتی دارد؟
بله، ماموریت حوزه ازدواج برعهده مدیریت خانواده و ازدواج است که در ذیل معاونت فرهنگی و سیاسی نهاد رهبری قرار دارد. سالهاست که ما در حوزه ازدواج اقداماتی انجام می‌دهیم، اما درمورد سند ملی ازدواج دانشگاهیان که شورای عالی انقلاب فرهنگی در موردش مباحثی را مطرح کرده، متاسفانه هنوز ابلاغ نشده است و منتظر ابلاغ ریاست جمهوری هستیم، ولی پیش جلساتی شکل گرفته و دستگاه‌های عضو را دعوت کرده ایم و جلساتی با آن‌ها هم داشته‌ایم و ذیل همان جلسات تفاهم نامه‌هایی با دستگاه‌ها شکل گرفته و کارهایی را شروع کرده ایم. اینکه رسما دبیرخانه سند ملی ازدواج شکل گرفته باشد هنوز محقق نشده، اما به صورت غیررسمی ذیل همان سند، فعالیت‌هایی را در حوزه ازدواج و جمعیت و فرزندآوری شروع کرده‌ایم و با دستگاه‌هایی که توانستیم تعامل برقرار کنیم مثل وزارت ورزش و جوانان یا ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) کارهای مشترکی را شروع کرده‌ایم که امیدواریم منتج به نتایج مثبتی شود همچنین با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت و… نیز اقداماتی را در دست داریم.
پرداخت بدهی‌های دانشجویان بدهکار و آزادی‌شان از زندان
آیا دفاتر نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها در حوزه رسیدگی به مشکلات دانشجویان پرونده‌دار نیز ورود پیدا می‌کند؟ با توجه به اهمیت رفع مسائل پیش روی این دانشجویان و بازگشت آن‌ها به درس و تحصیل چطور در رفع این مشکل عمل می‌کنید؟
در مورد دانشجویانی که احیانا پرونده دار می‌شوند و مشکلی برای آن‌ها ایجاد می‌شود، دلایل مختلفی می‌تواند وجود داشته باشد؛ به عنوان مثال بحث‌های مالی و بدهکاری. ما امسال دیون و بدهی‌های ۱۸ نفر از این موارد (دانشجویانی با پرونده‌های بدهی مالی) را با کمک دانشگاهیان پرداخت کردیم و این افراد آزاد شدند و برای تحصیل هم مشکلی ندارند در واقع بدهکار مالی و به زندان افتاده بودند و گلریزانی انجام شد و مشکل‌شان را رفع کردیم. ما در نهاد از این دست پیگیری‌ها داریم و سعی می‌کنیم به آن‌ها کمک کنیم. در مورد پرونده برخی دیگر از دانشجویان ممکن است بحث سیاسی مطرح و پرونده‌ای برایشان به وجود آمده باشد. اگر این افراد بحث جدی و ارتباط با سرویس‌ها و… نداشته باشند، تلاش می‌کنیم به آن‌ها کمک کنیم و اگر لازم است صحبتی انجام شود یا کسی ضمانتی کند یا با خانواده‌ها صحبت شود و تعهدی گرفته شود و… این وساطت را انجام می‌دهیم و در طول این سال‌ها نهاد رهبری کارهایی کرده و واقعا می‌خواهیم کسانی که مسئله‌شان خیلی حاد نیست، به تحصیل برگردند و سالهای گذشته نتایجی هم حاصل شده است. البته تعداد این دانشجویان در سطح کشور خیلی زیاد نیست و موارد محدودی هستند. بعضا در رسانه‌ها سروصدای زیادی از برخی افراد می‌شنوید، ولی بعضی از آن‌ها پرونده امنیتی دارند به عنوان نمونه فردی در بمب‌گذاری شرکت کرده و دانشجو هم بوده، سوال این است؛ حالا چون این فرد دانشجو بوده نباید کاری با او داشته باشند؟ طبیعی است که فرد جرمی مرتکب شده و باید براساس قانون با او برخورد شود. برخی موارد هم هست که فرد در تجمعی شرکت کرده که نباید این کار را انجام می‌داده، چنین مواردی به راحتی قابلیت پیگیری دارد و ما هم کمک می‌کنیم و معمولا مشکلات این موارد حل می‌شود.
