ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، هم در طول رقابت‌های انتخاباتی و هم در سخنرانی مراسم تحلیف خود تأکید کرد که در روابط خارجی اولویت دولت او «بهبود روابط با همسایگان» خواهد بود، سیاستی که احتمالاً در بستر تعامل با عربستان سعودی شکل خواهد گرفت.
روزنامه انگلیسی گاردین در مقاله سردبیری خود با عنوان «معنای ریاست‌جمهوری رئیسی برای خاورمیانه چیست» نوشته است که علی‌رغم رویکرد‌های سرسختانه رئیس‌جمهور محافظه‌کار ایران، غربی‌ها بهتر است به جای تقابل، با دولت وی تعامل و همکاری کنند.
یک برهه خطرناک
گاردین در ابتدای این مقاله نوشته است: «در حالی که یک محافظه کار در ایران مسئولیت را بر عهده گرفته است، در اسرائیل یک کابینه بی‌تجربه تهران را به اقدام نظامی تهدید می کند، یک جنگ در سایه [ادعایی] در خلیج فارس در جریان است، حزب الله متحد ایران در میانه آشفتگی‌های لبنان به سمت اسرائیل موشک شلیک می کند.کلمات تندوتیز میان تهران و لندن مبادله می‌شود، و در حالی که نگرانی آمریکا از احتمال شکست مذاکرات هسته ای وین افزایش می‌یابد، زمان گریز هسته‌ای ایران در حال کاهش است.
گاردین این وضعیت را «یک برهه خطرناک و رو به تیرگی در خاورمیانه» توصیف کرده است
گاردین مدعی است صعود رئیسی یک پیروزی قطعی برای جناح های محافظه کار و ضد غرب است. حسن روحانی ، رئیس جمهور پیشین مانند محمد خاتمی رئیس‌جمهور اسبق، در جدال داخلی طولانی مدت با محافظه‌کاران برای بهبود مناسبات با آمریکا و اروپا، نهایتاً شکست خوردند و اکنون نیروهای محافظه‌کار تمام نهادهای اصلی کشور از ۳ قوه اجرایی، قضایی و تقنینی را به دست گرفته‌اند.
از قضا رئیسی اکنون می تواند توافقی را که روحانی در حصول آن ناکام ماند را نهایی کند.
تقویت «محور مقاومت» و ائتلاف استراتژیک با «بلوک شرق»
این روزنامه انگلیسی می‌افزاید: اما رئیسی هم از جمله چهره‌های ناسیونالیست سرسختی است که به لحاظ ایدئولوژیکی و مذهبی به فضیلت هایی چون خوداتکایی، اعتقاد راسخ دارد. چنین رویکردی، استدلال می‌کنند که در آینده، محوریت اقتصاد ایران، نباید به تجارت و کسب‌وکار بخش خصوصی با غربی‌ها که تحت سلطه آمریکا هستند، وابسته باشد. هدف اصلی، از بین بردن اهرم سیاسی است که تحریم های اقتصادی به واشنگتن می‌دهد. محافظه‌کاران به وضوح نمی‌خواهند با آمریکا دوست باشند.
به ادعای گاردین اصرار رئیسی بر تقویت خوداتکایی نیز مستلزم گسترش نفوذ منطقه‌ای ایران است، و احتمالاً علاوه بر تقویت “محور مقاومت” شامل طیف گسترده‌ای از هم‌پیمانان تهران در کشورهای منطقه –اغلب در سوریه، عراق، یمن و لبنان- به همین ترتیب، ائتلاف‌های استراتژیک نزدیکتر با چین و روسیه نیز در راه است. تهران اخیراً یک همکاری بلندمدت با پکن امضا کرده است و ولادیمیر پوتین از صمیم قلب انتخاب رئیسی را تبریک گفت.
تقابل کابینه‌های تازه‌وارد
این روزنامه نوشت که در آستانه آغاز به کار دولت رئیسی یک نفتکش اسرائیلی هدف حمله پهپادی [ادعایی]قرار گرفت که اسرائیل و غرب ایران را متهم کردند و تهران قاطعانه چنین اتهاماتی را رد کرد. بروز ناگهانی خصومت ها در مرزهای اسرائیل و لبنان، و از آن سو نزاع بالقوه تل‌آویو و حماس در غزه، یک موضوع نگران‌کننده است.
گاردین مدعی است اقدام حزب الله در پذیرفتن رسمی مسئولیت شلیک موشک‌ها، امری غیرمعمول اما حساب‌شده، بود که به نظر می‌رسد سیگنال ضمنی آن برای نفتالی بنت، نخست وزیر بی‌تجربه اسرائیل ارسال شده است.
پس از لفاظی اسرائیل علیه ایران مبنی بر اقدام نظامی مستقیم -به بهانه حمله ادعایی به مرسر استریت- به ادعای گاردین «تداوم چنین تخاصمی بین کابینه‌های تازه‌وارد رئیسی و بنت چیزی است که خاورمیانه تحمل آن را ندارد».
همچنین در اوایل سال جاری ، صحبت از کاهش تنش ها بین ایران و رقیب اصلی‌اش، عربستان سعودی بود و گزارش‌هایی از دیدار مقامات دو طرف در بغداد منتشر شد. امااین روزنامه انگلیسی مدعی است «اکنون همه چیز از پنجره [فرصت] خارج شده است و سعودی ها در مراسم تحلیف رئیسی حاضر نشدند؛ بازگشت به پله اول».
به نوشته گاردین، دولت بایدن نیز نگرانی های خاص خود را دارد. وی امیدوار به کاهش تنش ها با ایران در مورد احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ است که آمریکا در سال ۲۰۱۸ با «تصمیم احمقانه» ترامپ از آن خارج شد و به باور گاردین این اقدام ترامپ «به همان اندازه که به صعود رئیسی و محافظه‌کاران کمک کرد، منجر به بی‌اعتبار شدن اصلاح طلبان ایران نیز شده است».
راه حل، تقابل نیست، تعامل است
گاردین در ادامه نوشت: این وضعیت برای رهبران اسرائیلی کابوس می‌سازد. همچنین باید منطقه و کشورهای نه چندان دور اروپایی را نیز نگران کند. اما راه حل رفع نگرانی، دیگر اقدام ضربتی، تهاجم سایبری و جنگ نیابتی نیست. راه حل تعامل است، نه تقابلی که وضعیت کنونی در نتجه آن حاصل شد.
اتحادیه اروپا نماینده‌ای را به مراسم تحلیف رئیسی اعزام کرد و این کار هوشمندانه‌ای بود.
در این مقطع خطرناک، ایالات متحده و بریتانیا نیز باید فوراً تلاش کنند تا درهای تعامل و گفت‌وگو را باز نگه دارند و مذاکرات با تهران را پیش ببرند.
این روزنامه در پایان افزود که رئیسی نیز به نوبه خود باید موضع‌گیری سخت را متوقف کند و دولتمردیِ خود را با اقدامات تساهل‌آمیز از جمله درباره زندانیان دوتابعیتی نشان دهد.
