غروب چهارشنبه چهارم آبان در داروخانه نزدیک تقاطع ولیعصر- مطهری، مردی نسخه به‌دست، به متصدی داروخانه گفت: «فشار چشمش خیلی بالاست…»، جواب شنید: آقا پیدا نمی‌شود، الان هم نگرد، با این شلوغی‌ها، بقیه هم که ممکن است داشته باشند، می‌بندند و می‌روند.
این روزها مساله دارو خبرسازتر از همیشه بوده و تصور غالب این است که کشور با کمبود شدید دارو روبروستدو شب بعد به دلیل علائم شدید پسر هشت ساله‌ام به بیمارستان غیاثی (شهرک ولیعصر منطقه ۱۸) رفتیم. بعد از حدود دو ساعت ماندن در صف تریاژ و ویزیت، روانه داروخانه شدیم. آنچه در داروخانه بیمارستان به گوش میرسید اینکه استامینوفن نداریم، ناپروکسن تمام کردیم و … . بعضی می‌مانند و نسخه‌شان را ناقص می‌گرفتند و بعضی نیز همانند ما چند قلم داروی نسخه (آموکسی‌سیلین، قرص سرماخوردگی ساده و استامینوفن) را از داروخانه دیگری تهیه کردیم.
ساعت ۱۰ شب نهم آبان با بازگشت علائم بیماری به‌ویژه سرفه شدید، باز هم روانه درمانگاهی شبانه‌روزی شدیم. پزشک کشیک بعد از نوشتن چند قلم دارو پرسید: چیز اضافه‌بر این‌ها نمی‌خواهید؟ این روزها همه خودشان آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند و بعد که جواب نداد، سراغ ما می‌آیند در صورتی که این بیماری حالا حالاها مهمان ماست و آنتی‌بیوتیک و ناپروکسن و … که می‌خورند فایده‌ای ندارد. فقط باید با مایعات بیماری را دفع کرد.
برای گرفتن نسخه به دو داروخانه شبانه‌روزی در خیابان شمشیری (منطقه ۹ تهران) رفتیم. هر دو گفتند بتامتازون نداریم. همین جواب را داروخانه شبانه‌روزی دیگری در نزدیک میدان بوتان به ما داد. سرانجام در داروخانه‌ای در خیابان آزادی روبروی دانشگاه شریف (منطقه ۹) بتامتازون را یافتیم اما در نسخه‌ای که تحویل دادیم ایبوپروفن و سرماخوردگی ساده، موجود نبود و با اجبار و شربت و کپسول آن را گرفتیم.
این روزها مساله دارو، خبرسازتر از همیشه بوده و تصور غالب این است که کشور با کمبود شدید دارو روبروست.
واردات دارو همراه با تهدید داروسازان
در این باره «پدرام پاک‌آیین» سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز سه‌شنبه دهم آبان در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سلامت ایرنا خبر داد: محموله ۵۰ تن آنتی‌بیوتیک وارد کشور و توسط سازمان غذا و دارو نمونه‌برداری و شناسه‌گذاری شده است.
به گفته وی، همه ساله در اواخر پاییز شاهد شیوع آنفلوآنزا در کشور بودیم اما به دلیل اینکه این بیماری زودتر شیوع یافت، یک‌باره مردم نیاز بیشتری به مصرف آنتی بیوتیک پیدا کردند، در حالی که از نظر پزشکان متخصص این بیماری ویروسی با مصرف آنتی بیوتیک درمان نمی‌شود و استراحت کامل و مصرف مایعات در روند بهبود بیمار موثر است.
از نظر پزشکان متخصص، بیماری ویروسی آنفلوآنزا با مصرف آنتی‌بیوتیک درمان نمی‌شود و استراحت کامل و مصرف مایعات در روند بهبود بیمار موثر استسخنگوی وزارت بهداشت با بیان اینکه کمبود ۲۰۰ قلم دارو در کشور شایعه است، تصریح کرد: کمبودهای دارویی بیشتر در بخش آنتی‌بیوتیک‌هاست که واردات در این زمینه انجام شد و تولید داخلی نیز افزایش یافت؛ البته تعدادی اقلام دارویی نیز کم داریم که با همکاری تولیدکنندگان به‌زودی رفع می‌شود.
همزمان با این اظهارات، تهدید رئیس انجمن داروسازان خبرساز شد. دکتر «علی فاطمی» نایب رئیس این انجمن با بیان اینکه سرمایه بخش خصوصی برای سازمان تامین اجتماعی تبدیل به یک منبع نقدینگی شده، اظهار داشت به همین دلیل، دو تا سه ماه تاخیر در پرداخت هزینه‌ها دارند و این موضوع فشار زیادی را به داروخانه‌ها تحمیل کرده است.
وی به بی‌نتیجگی تلاش برای رفع این چالش از راه‌های قانونی و مذاکره اشاره و تهدید کرد: اگر تامین اجتماعی پول‌مان را ندهد، دفترچه بیمه‌شان را قبول نمی‌کنیم.
در شرایط کنونی که گفته می‌شود به اندازه کافی دارو در کشور موجود است، کمبودهای دارویی پرسش‌های متعددی را به دنبال داشته است. در جریان موج‌های متعدد کرونا هر چند کمبود سرم و اقلامی مانند رمدسیویر بارها خبرساز بود اما نبودِ داروهای عادی و نیز آنتی‌بیوتیک‌ها به چشم نمی‌آمد.
توزیع‌کننده و داروخانه‌دار چه می‌گوید؟
وضعیت اخیر دارو در کشور کاستی‌های فرایند طرح دارویاری را آشکار کرده که باید برای آن به‌ویژه در حلقه نهایی رسیدن دارو به دست بیمار چاره‌ای اندیشیددر این باره «علی ذ» فعال در حوزه توزیع دارو، پاسخگوی پرسش‌های ما درباره کمبود دارو شد. به گفته وی، کمبود به آن شکلی که می‌گویند وجود ندارد. مشکل در پخش هم نیست. این مساله را باید در منافع برخی داروخانه‌ها و داروسازان پیگیری کرد.
این توزیع‌کننده دارو به ماجرای منفعت‌طلبی و سودجویی آمریکایی‌ها در حوزه مواد غذایی اشاره کرد و گفت: همان‌گونه که معروف است آمریکایی‌ها هزاران تُن گندمشان را به دریا می‌ریزند تا قیمت این کالا را همان‌طور که می‌خواهند تنظیم کنند؛ تولیدکنندگان دارو نیز برای اینکه قیمت مورد نظرشان به دست آید گاهی با این کالا به این شکل رفتار می‌کنند. بارها از مافیای دارو حرف می‌زنند و لزوم مبارزه با این مافیاها، اما اقدامی انجام نمی‌شود و نبض بازار به دست این مافیاها افتاده است.
«سعید ح»، داروخانه‌دار نیز در این زمینه پاسخگوی پرسش‌های ما در این زمینه بود. خلاصه اظهاراتش این است که بسیاری از داروخانه‌ها کالایی را که مورد نیاز بیمار است دارند اما به هر دلیلی ممکن است نخواهند آن را تحویل دهند.
به گفته این داروساز، ممکن است به داروخانه‌ای مراجعه کنید و در نسخه شما داروهایی ساده و کم‌قیمت باشد اما کسی که نسخه را به شما تحویل می‌دهد، می‌گوید فلان قرص را نداریم اما شربتش را داریم که چند برابر قیمت آن است و شما هم به دلیل اینکه داروهای نسخه‌تان تکمیل شود مجبورید بپذیرید.
با توجه به این اوضاع، در طرح «دارویاری» که از ۲۳ تیرماه امسال راه‌اندازی شده و بانیان آن می‌گویند اصلاح سیاست‌های ارزی دارو، منطقی شدن قیمت دارو، رسیدن یارانه دارو به دست مصرف‌کننده اصلی، افزایش نیافتن پرداختی از جیب مردم و در نهایت هدفمندی یارانه سلامت را هدفگذاری کرده، ضعف‌ها و کاستی‌های زیادی همچنان به چشم می‌آید که باید برای آن چاره‌ای اندیشید.
