«رابرت مالی»، نماینده آمریکا در امور ایران در مصاحبه‌ای روز جمعه گفت دولت این کشور آماده رفع تمامی تحریم‌های اعمال‌شده از سوی دولت «دونالد ترامپ» برای بازگشت به برجام نیست.
«مالی» که با پایگاه «ان‌پی‌آر» مصاحبه می‌کرد در پاسخ به این سئوال که ایرانی‌ها در چارچوب مذاکرات وین خواستار انجام چه کاری هستند که انجام آن برای طرف آمریکایی دشوار است، گفت: «چیزی که آنها می‌خواهند رفع تمامی تحریم‌هایی است که بعد از سال ۲۰۱۸ توسط دولت رئیس‌جمهور ترامپ اعمال شد. این خواسته زیادی است.»
رابرت مالی در ادامه گفت: «ما گفته‌ایم که آماده رفع تحریم‌هایی هستیم که برای بازگشت ما به برجام لازم است، اما همه تحریم‌هایی را که دولت ترامپ اعمال کرد رفع نخواهیم کرد.»
او سپس در پاسخ به این سوال مجری برنامه مبنی بر اینکه آیا آمریکا، به رغم تمایلی که برای بازگشت به برجام دارد آماده خروج از مذاکرات نیز هست، اینطور پاسخ داد: «بله، ما بیشتر از آنچه فکر می‌کنیم ایران تشنه توافق است تشنه توافق نیستیم.»
رابرت مالی گفت چنانچه توافقی که ایران خواستار آن است آن توافقی نباشد که کف مطالبات امنیتی آمریکا را برآورده کند، آمریکا آماده خروج از مذاکرات است.
موضع ایران درباره رفع تحریم‌ها
«محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران در مقاله‌ای که چندی پیش در مجله «فارن‌افرز» منتشر کرده بود شرط بازگشت آمریکا به برجام را رفع بی‌قید و شرط تمامی تحریم‌های اعمال‌شده (imposed)، بازاعمال‌شده (reimposed) یا دوباره برچسب‌گذاری‌شده (relabaled) اعلام کرده بود.
مقام‌های جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده‌اند دولت دونالد ترامپ، آشکارا برخی از تحریم‌ها را با هدف دشوار کردن بازگشت دولت‌های بعدی آمریکا به برجام وضع کرده بود، بنابراین ضروری است تمامی آن تحریم‌ها رفع شوند.
اختلاف در خصوص تعداد تحریم‌ها
خبرگزاری رویترز ۲۷ اردیبهشت‌ماه برآوردی از شمار تحریم‌های مرتبط با ایران که دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا برای بازگشت به برجام باید رفع کند ارائه کرده و نوشته بود لازم است تحریم‌ها علیه ۷۰۰ فرد و نهاد، رفع شوند.
این آمار در حالی ارائه شد که «عباس عراقچی»، معاون وزیر امور خارجه ایران فروردین‌ماه تعداد تحریم‌هایی که آمریکا باید رفع کند را ۱۵۰۰ مورد عنوان کرده بود. خبرگزاری رویترز به جزئیات بیشتری درباره نحوه محاسبه این آمار اشاره نکرده و تنها به نقل از یک مقام آمریکایی نوشته بود که آمار رویترز به محاسبات دولت بایدن نزدیک است.
«محمود واعظی»، رئیس دفتر رئیس‌جمهور ایران هم چند روز پیش گفت که در مذاکرات وین برای رفع ۱۰۴۰ تحریم مربوط به دوران ترامپ توافق شده است. او گفت طرف‌ها همچنین توافق کرده‌اند برخی تحریم‌ها مربوط به افراد و بیت رهبری برداشته شود.
روایت پولیتیکو از روند مذاکرات تحریم
پایگاه خبری-تحلیلی «پولیتیکو» چند روز پیش در گزارشی که به اظهارات امروز رابرت مالی نزدیک است گزارش داده بود مقام‌های آمریکایی به ایران اطلاع داده‌اند که «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا تمامی تحریم‌های اعمال‌شده توسط «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا علیه ایران را رفع نخواهد کرد، زیرا بسیاری از این تحریم‌ها مبنای قانونی دارند.
این پایگاه خبری نوشته با این حال، مقام‌های آمریکایی این را هم گفته‌اند که برخی از تحریم‌های دوران ترامپ با هدف سخت‌تر کردن بازگشت به توافق هسته‌ای در دولت‌های بعدی طراحی شده‌اند و هدف آنها تنبیه رفتارهای ایران نبوده است. این تحریم‌ها می‌توانند رفع شوند.
یک مقام آمریکایی گفته ایرانی‌ها خواستار این هستند که تمامی تحریم‌های دوران ترامپ رفع شوند. او گفت: «ایرانی‌ها، روی یک مورد مشخص تأکید ندارند؛ می‌گویند تمامی [تحریم‌های دوران ترامپ] باید رفع شوند.»
دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینه‌های لازم برای بازگشت کشورش به توافق هسته‌ای برجام را فراهم کند.
«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ با نقض تعهدات آن کشور از این توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد خارج شد و سیاست موسوم به «فشار حداکثری» را در دستور کار قرار داد.
مقام‌های دولت جو بایدن بارها به صراحت به شکست سیاست فشار حداکثری اعتراف کرده‌اند اما تا کنون از انجام اقداماتی که برای بازگشت به این توافق لازم هستند سرباز زده‌اند.
مسائل باقی‌مانده در مذاکرات وین
یک مقام آمریکایی که در جریان روند مذاکرات وین قرار دارد در مصاحبه با پولیتیکو گفته مسائلی که در این گفت‌وگوها باقی‌مانده‌اند آنهایی هستند بیشترین دشواری را برای حل و فصل شدن دارند.
این مقام که پولیتیکو اشاره‌ای به نام او نکرده گفت: «همه چیز بر اساس این اصل که “تا بر سر همه چیز توافق نشود بر سر هیچ‌چیز توافق نشده”، پیش می‌رود. اختلافاتی که باقی مانده‌اند کمترند، اما مسائلی که حلشان از همه دشوارترند باقی‌مانده‌اند.»
این رسانه آمریکایی، به علاوه به نقل از مقام‌های آمریکایی مدعی شده مذاکره‌کنندگان ایرانی خواستار امتیازهایی بیشتر از توافق هسته‌ای اولیه هستند.
ترامپ بعد از خروج از برجام، علاوه بر بازگرداندن تحریم‌هایی که ذیل این توافق علیه ایران رفع شده بودند، تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کرد.
روایت پرس‌تی‌وی از اصرار آمریکا بر تحریم‌ها
شبکه خبری «پرس‌تی‌وی» هم روز دوشنبه به نقل از منابع آگاه گزارش داده بود آمریکا از اصرار بر عدم انجام تعهداتش برای بازگشت به برجام دست برنمی‌دارد.
منابع نزدیک به مذاکرات در وین به پرس تی وی گفتند: «ایالات متحده آمریکا کماکان از انجام تعهدات خود برای بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها خودداری کرده است.»
بر اساس اطلاعاتی که این منابع در اختیار پرس تی وی گذاشته‌اند واشنگتن باید تمامی تحریم‌های ایران را اعم از قانون کنگره و دستورات اجرایی و مقررات اوفک و خزانه داری و دادگستری و .. را لغو کند که تاکنون حاضر به انجام این کار نشده است.
نمونه این تحریم‌ها دستورات اجرایی ۱۲۹۵۹ و ۱۳۵۹۹ و ۱۳۸۷۶ و ۱۳۹۴۹ رئیس جمهور آمریکا و قوانین کاتسا، ISA و ویزا و قانون میهن پرستی پاتریوت بخش ۳۱۱ و U Turn دلار است که هنوز هیچکدام از آنها لغو نشده است.
بنابر اطلاعات منابع نزدیک به مذاکرات وین، دولت آمریکا هنوز حاضر به لغو تحریم تسلیحاتی و لغو دستور اجرایی ترامپ در این زمینه نشده است.
این در حالی است که طبق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ تحریم‌های تسلیحاتی ایران سال گذشته برداشته شد؛ اما دولت ترامپ مجددا همان تحریم‌ها را با یک دستور اجرایی باز گرداند.
همچنین آمریکا تاکنون لغو کامل تحریم های نفتی، بانکی، حمل و نقل و … را به گونه‌ای که نیاز به تمدید های دوره‌ای نداشته باشد، نپذیرفته است. بنابر اطلاعاتی که پرس تی وی کسب کرده است، آنچه آمریکا مطرح کرده، صرفا تعلیق و توقف موقت ۱۲۰ روزه و یا ۱۸۰ روزه تحریم های نفتی، بانکی و .. است؛ به گونه‌ای که پس از سپری شدن این دوره زمانی، مجددا ایران برای ادامه فعالیت‌های خود نیازمند اخذ موافقت رئیس جمهور آمریکا خواهد بود.
