مناقشه جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر قرباغ سرانجام با حمله و پیروزی باکو البته با کمک اسرائیل و ترکیه و در پی چراغ سبز روسیه پایان یافت و آنچه بخشی از سرزمین این کشور بود به آن بازگشت!
دعوا بر سر قرباغ که زایده ای ژئو پلیتیکی و مناقشه برانگیز بین دو کشور پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بود، خاک سرزمین آذربایجان به شمار می رفت که در خلا قدرت این کشور سال ها در اختیار ارمنی تبارهای ارمنستانی و تحت سیطره قدرت مرکزی این کشور بود.
جنگ قرباغ بیش از آنکه جدالی بر سر خاک سر زمینی باشد دارای اهمیتی فراتر بویژه در شرایط تغییر ژئو پیلتیک منطقه و نقشه تورانی ترکیه است که این سال ها به آن پرداخته می شود و اکنون درست چند روز پس از بازپس گیری این نقطه از سرزمین آذربایجان توسط ارتش باکو حضور شتابان اردوغان رییس جمهور ترکیه در جمهوری خودمختار نخجوان و انعقاد قرار داد گازی بین دو کشور آذربایجان و ترکیه و صدور بیانیه مشترک نشان از نقشه راهی جدید برای آنچه در اندیشه ترکان عثمانی می گذرد، دارد.
ترکیه که تا این لحظه از هیچ تلاش و کمکی به آذربایجان برای بازپس گیری قره باغ در جنگ دوم این کشور با ارمنستان که از دو سال پیش اغاز شد ، کوتاهی نداشته و در این همراهی برخی کشورهای دیگر همچون اروپا و آمریکا و اسرائیل را نیز به واسطه منافع پیش بینی شده برای دایر کردن دالان زنگزور و عبور از خاک ارمنستان هم داستان کرده است اینک تمام تلاش خویش را برای دست یابی به این شاهراه حیاتی در مسیر برنامه های توسعه طلبانه خویش و تا جایی هم رقابت با ایران معطوف کرده است.
تغییر مرزهای ژئو پلیتیک در منطقه هر چند بارها با تذکرهای مسوولان ارشد ایران و اقدامات نمادین بازدارندگی و گسیل نیروهای نظامی به مرزهای مشترک روبرو بوده است اما طراحان پشت صحنه در این بازی می کوشند با گام های آرام و فضاسازی های بین المللی راه خویش را بگشایند.
ارمنستان اما این سال ها به دلیل جنگ اوکراین و درگیر بودن روسیه در شرایط جنگی و تحریم های آمریکا و اروپا در شرایط بسیار ضعیفی نسبت به گذشته قرار دارد و همین شرایط موجب خواهد شد تا در اقدامی دیگر در مقابل حمله های نظامی آذربایجان و همپیمانانش حتی بخشی از خاک سر زمینی خویش نیز از دست بدهد و یا به اجبار به معامله ای تن دهد و در واقع دالانی که بنام زنگزور در افکار عمومی تثبیت آن نقش بسته است با ضرب زور و جنگ به تحقق بپیوندد.
در چنین شرایطی آنچه برای ایران مهم است ایستادگی سر سختانه مطابق آنچه تاکنون انجام داده و بازی با ابزارهای دیگر و نشاندن ترکیه و آذربایجان به ضرب وزن ژئوپلیتیکی خویش بر سر جایشان است وگرنه آنچه تورانیان در سر دارند و با منافع بسیاری از کشورها بویژه غرب گره خورده است می تواند نقشه آنان را به سرانجام برساند !
- نویسنده : یونس رنجکش