احتمالا در روزهای گذشته و پس از ماجراهای سریال «موسی» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا و تهیه‌کنندگی سید محمود رضوی و احتمال کند شدن روند ساخت سریال «سلمان فارسی» به کارگردانی داوود میرباقری نام سریال‌های الف ویژه بیش از پیش به گوشتان خورده باشد. عده‌ای گمان می‌کنند سریال‌های الف ویژه، صرفا سریال‌های تاریخی هستند و این ماجرا هم به این خاطر است که بیشتر سریال‌های فاخر یا همان الف ویژه‌ای که در ایران تولید شده در همین دسته قرار داشته، به این جهت می‌توان گفت این تعریف اشتباه نیست اما همه سریال‌های تاریخی هم در این دسته‌بندی قرار ندارد به همین خاطر تعریف سریال‌های الف ویژه نیاز به تکمیل شدن دارد.
سریال‌های الف ویژه آن دسته از آثاری است که دکوربندی‌های عظیمی داشته و معمولا در شهرک‌های سینمای تولید می‌شود،اما می‌تواند از حیث کیفیت ساخت و بازنمایی مضامین درحد استاندارد های جهانی بوده و بتواند در عرصه‌های بین‌المللی مطرح شود یا دست‌کم تعداد کثیری از مخاطبان را در تماشای اثر با خود همراه کند.
البته متاسفانه درحال حاضر هم در تعریف سریال‌های فاخر به میزان برآورد تولید این آثار اکتفا می‌کنند که هم بالاتر از حد استاندارد هزینه تولید سریال‌های معمولی است و هم اینکه از حیث مضمونی بیشتر ناظر و محدود به ژانر تاریخی است.
نکته اصلی و اساسی که در مورد آثار الف ویژه وجود دارد این است که تلویزیون سالانه ده‌ها سریال تولید می‌کند که پس از چندسال یا حتی چند ماه داستان آن را به خاطر نمی‌آوریم اما ویژگی مهم سریال‌های الف ویژه این است که قطعا در ذهن می‌ماند. سال‌ها از ساخت سریالی مانند «هزار دستان»، «سربداران» و حتی «ابن سینا» گذشته اما همه گوشه‌هایی از آن سریال را بخاطر دارند، این همان بحث محتواست که باید در آثار با کیفیت بالایی ارائه شود در واقع هر سریالی که نام الف ویژه را به دنبال دارد، واقعا الف ویژه نیست.
اگر به سریال‌های الف ویژه‌ای که از ابتدای انقلاب ساخته شده نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم که آثار زیادی با این عنوان ساخته و به نمایش درآمده است اما از این تعداد،تنها چند سریال به شهرت و مخاطب چشمگیری دست پیدا کرده و به یادماندنی شده است.
سریال «نفوذ» به کارگردانی جواد شمقدری، «ایل‌دا» به کارگردانی راما قویدل، «جشن سربرون» به کارگردانی مجتبی راعی، «دادستان» به کارگردانی مسعود ده‌نمکی، «طلاق» به کارگردانی ابوالقاسم طالبی از سریال‌های تازه‌ای هستند که با عنوان الف‌ویژه روی آنتن تلویزیون رفتند؛اما ازنظر منتقدان هیچ یک تاثیر،محبوبیت و مخاطب «سربداران»،«امام علی(ع)»،«مدارصفر درجه»،«کلاه پهلوی»، «مختارنامه» و حتی «معمای شاه» را نداشتند.
ده سریال الف ویژه تاریخ تلویزیون که شهرت خوبی هم دارند را نگاه کنیم و بررسی کنیم که اگر قرار بود حالا ساخته شوند به چند میلیون یا چند میلیارد بودجه نیاز داشتند؟
سریال «هزار دستان» به کارگردانی علی حاتمی با بودجه ۹۰ میلیون تومان در سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۶ ساخته شد. ساخت این اثر با دلار۱۰ تومانی شروع و با دلار ۹۹ تومانی به پایان رسید در واقع در طول ساخت این سریال قیمت دلار به طور میانگین ۵۵ تومان بود. اگر بخواهیم حساب کنیم این سریال حالا و با دلار ۴۲ هزار تومانی ساخته شود، به طور میانگین بودجه‌ای معادل ۶۸ میلیارد و ۷۲۷ میلیون و ۲۴۶ هزار تومان با دلار عادی و با دلار نیمایی که قیمت آن ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان است، نیازی به بودجه‌ای حدود ۴۶ میلیارد و ۶۳۶ میلیون و ۳۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان بود.
سریال «سربداران» به کارگردانی محمدعلی نجفی با بودجه ۴۸ میلیون تومان در سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۳ ساخته شد. ساخت این اثر با دلار ۲۷ تومانی شروع و دلار ۵۸ تومانی به پایان رسید این یعنی میانگین قیمت دلار در طول ساخت این سریال ۴۳ تومان بود. اگر این سریال حالا و با دلار ۴۲ هزار تومانی ساخته می‌شد به طور میانگین به بودجه‌ای حدود ۴۶ میلیارد و ۸۸۳ میلیون تومان نیاز داشت، این رقم با قیمت دلار نیمایی فعلی به ۳۱ میلیارد و ۸۱۳ میلیون تومان می‌رسد.
سریال «بوعلی سینا» به کارگردانی کیهان رهگذار با ۱۷ میلیون تومان بودجه تصویب و در نهایت با ۱۵ میلیون تومان ساخته شد و منوچهر محمدی دو میلیون تومان را به تلویزیون بازگرداند، در سال ۱۳۶۴ قیمت دلار ۶۱ تومان بود. اگر این سریال با دلار ۴۲ هزار تومانی ساخته می‌شد مبلغ ۱۰ میلیارد و ۳۲۷میلیون و ۸۶۸ هزار تومان هزینه داشته ولی با ارز نیمایی رقمی حدود ۷ میلیارد تومان می‌شود.
سریال فاخر «امام علی» به کارگردانی داوود میرباقری در بین سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۵ با هزینه، حدود ۲۷۰ میلیون تومان ساخته شد. میانگین قیمت دلار در آن سال‌ها ۲۹۳ تومان بود که اگر قرار بود در این سال‌ها و با دلار ۴۲ هزار تومانی ساخته شود به رقمی معادل ۳۸ میلیارد و ۷۰۳ میلیون تومان نیاز داشت که با ارز نیمایی می‌شود رقمی حدود ۲۶ میلیارد و ۲۶۲ میلیون تومان.
سریال «در چشم باد» به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی بین سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۷ با بودجه ۱۲ میلیارد تومانی ساخته شد و میانگین قیمت دلار در آن زمان ۹۰۰ تومان بود. اگر قرار بود این سریال در سال ۱۴۰۱ ساخته شود به بودجه‌ای معادل ۵۶۰ میلیارد تومان نیاز داشت و این رقم با ارز نیمایی۳۸۰ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.
سریال«یوسف پیامبر»به کارگردانی فرج‌الله سلحشور با ۶ میلیارد و۷۰۰میلیون تومانی در سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۶ ساخته شد.در آن سال‌ها رقم تقریبی دلار ۹۰۵ تومان بود. اگر سلحشور می‌خواست این سریال را حالا بسازد باید حدود ۳۱۱ میلیارد تومان بودجه دریافت می‌کرد و اگر ارز نیمایی به او تعلق می‌گرفت، نیاز به بودجه‌ای معادل ۲۱۱ میلیارد تومان دریافت می‌کرد.
سریال«مختارنامه» به کارگردانی داوود میرباقری نیز از سال ۱۳۸۳ کار تولید را شروع کرد و سال ۱۳۸۸ کارش را به پایان رساند و در همین زمان بودجه ۲۴ میلیارد تومانی دریافت کرد. میانگین قیمت دلار در آن سال‌ها ۹۳۷ تومان بود. میرباقری که حالا در حال ساخت «سلمان فارسی» است اگر می‌خواست اکنون «مختارنامه» را بسازد باید هزار و هفتاد و پنج میلیارد و ۷۷۰ میلیون تومان دریافت می‌کرد.
سریال «روزگار قریب» به کارگردانی کیانوش عیاری درسال ۱۳۸۶ و با ۳ میلیارد تومان ساخته شد. در آن سال‌ها میانگین دلار ۹۳۵ تومان بود. عیاری در این روزها و با این قیمت دلار می‌توانست این سریال را با ۱۳۴ میلیارد و ۷۶۰ میلیون تومان بسازد.
سریال «معمای شاه» به کارگردانی محمدرضا ورزی که در زمان خودش هم سریال پر هزینه‌ای بود در سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۴ و با بودجه ۵۶ میلیارد تومان ساخته شد، در آن سال‌ها میانگین قیمت دلار ۲ هزار و ۳۵۰ تومان بود؛ که با دلار فعلی می‌شود هزار میلیارد و با دلار نیمایی رقمی حدود ۶۸۰ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.
سریال «کلاه پهلوی» به کارگردانی سید ضیاءالدین دری در حدود سال‌های ۱۳۹۰ و با بودجه ۸ میلیارد تومانی ساخته شد در آن سال‌ها میانگین قیمت دلار هزار و ۳۰۰ تومان بود که اکنون دری با ارز نیمایی به ۱۷۵ میلیارد و ۳۸۵ میلیون تومان و با دلار ۴۲ هزار تومانی ۲۵۸ میلیارد تومان بودجه نیاز داشت.
