به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به اظهارات جو بایدن و مقامات منصوبشده از سوی وی که در صورت تأیید نهایی پیروزی جو بایدن در انتخابات آمریکا بهعنوان اعضای دولت آینده این کشور وارد کاخ سفید خواهند شد، تأکید کرد که ایران از قبل حسننیت خود در قبال توافق هستهای موسوم به برجام را ثابت کرده است و اکنون نوبت آمریکاست که چنین کاری را انجام دهد.
ظریف روز پنجشنبه در پیامی توئیتری خاطرنشان کرد: «ایران حسننیت خود را در ۱۵ گزارش منتشرشده از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی ثابت کرده است. دولت بایدن نیز باید این کار را با پایبندی کامل به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و متوقف کردن جنگ اقتصادی علیه ایرانیان انجام دهد، در این صورت ایران اقدامات تقابلی خود ذیل برجام را باز خواهد گرداند.»
جو بایدن که از سوی رسانههای آمریکایی بهعنوان پیروز انتخابات و رئیسجمهور آینده آمریکا معرفی شده است و همچنین اعضای تیم سیاست خارجیاش از جمله تونی بلینکن وزیر خارجه پیشنهادی قبل و بعد از انتخابات تأکید کردهاند که بازگشت آمریکا به برجام در دولت بایدن منوط به این است که ایران به تعهدات هستهای خود ذیل برجام بازگردد.
این در حالی است که ایران حتی یک سال پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریمهای یکجانبه اقدامی در راستای کاهش تعهدات هستهای خود ذیل برجام انجام نداده بود و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در گزارشهای متوالی پایبندی ایران به تعهداتش ذیل برجام را تأیید کرده بود.
اما در نهایت اصرار آمریکا بر اجرای سیاست موسوم به «فشار حداکثری» و کوتاهیهای مکرر طرفهای اروپایی برجام در عمل به تعهدات برجامی خود باعث شد که ایران نیز درست یک سال پس از خروج آمریکا از برجام تصمیمات تازهای را برای ایجاد توازن در برجام اتخاذ کند.
شورایعالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ در واکنش به کوتاهی کشورهای اروپایی در اجرای این وعدهها و تعهدات، در بیانیهای اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی و حقوق تصریحشده خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف خواهد کرد.
در ادامه ایران طی پنج مرحله با فواصل ۶۰روزه اقدام به کاهش تعهدات هستهای خود ذیل برجام کرد و بین این مراحل به طرفهای اروپایی اعلام کرد که اگر آنها به تعهدات خود ذیل برجام عمل کنند، ایران آمادگی دارد که برای بازگشت به تعهدات هستهای خود ذیل برجام با آنها مذاکره کند.
در پی تداوم بیاعتنایی طرفهای اروپایی برجام به تعهدات خود ذیل این توافق چندجانبه، جمهوری اسلامی ایران شامگاه یکشنبه ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ در بیانیهای اعلام کرد که در گام پنجم کاهش تعهدات خود، آخرین مورد کلیدی از محدودیتهای عملیاتی خود در برجام، یعنی «محدودیت در تعداد سانتریفیوژها» را کنار میگذارد، بدین ترتیب برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنیسازی، درصد غنیسازی، میزان مواد غنیشده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست و منبعد برنامه هستهای ایران صرفاً بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت.
در این بیانیه نیز تأکید شد که همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچون گذشته ادامه خواهد یافت و در صورت رفع تحریمها و منتفع شدن ایران از منافع برجام، جمهوری اسلامی ایران آماده بازگشت به تعهدات برجامی خود است.