این گزارش به بررسی دقیق اقدامات فولاد مبارکه در این زمینه، شامل روشهای بازیافت، کاهش پسماند و تأثیرات آن بر محیط زیست و اقتصاد میپردازد. اهمیت و چالشهای مدیریت پسماند در صنعت فولاد صنعت فولاد به دلیل فرایندهای پیچیده تولید، حجم بالایی از پسماند را تولید میکند. این پسماندها میتوانند شامل ضایعات فلزی، خاک، و مواد شیمیایی باشند. بر اساس آمار جهانی، به ازای تولید هر تن فولاد، حدود ۱. ۵ تن پسماند به وجود میآید. این موضوع برای فولاد مبارکه نیز چالشبرانگیز بوده و نیاز به مدیریت دقیق و هدفمند دارد. اقدامات جامع فولاد مبارکه: از بازیافت تا تولید محصولات جدید فولاد مبارکه با هدف کاهش پسماند و بهرهوری بیشتر از منابع، اقدامات مؤثری را در این راستا اجرا کرده است.
یکی از مهمترین این اقدامات، بازیافت ضایعات است؛ بهطوریکه در سال ۱۴۰۳، این شرکت با همکاری شرکتهای تخصصی، موفق به بازیافت بیش از ۱. ۵ میلیون تن ضایعات فولادی شد.
این ضایعات به چرخه تولید بازگشته و به عنوان ماده اولیه در فرآیند تولید فولاد مورد استفاده قرار گرفتند. همچنین، بهکارگیری فناوریهای پیشرفته در بازیافت، از جمله جداسازی مکانیکی و شیمیایی، به فولاد مبارکه کمک کرده است تا کیفیت مواد بازیافتی را افزایش دهد.
در گامی دیگر، فولاد مبارکه با تحقیق و توسعه در زمینه تکنولوژیهای جدید، موفق به تبدیل پسماند به محصولات جدید شده است. به عنوان مثال، ضایعات فولادی و خاکهای حاصل از فرآیند تولید به مصالح ساختمانی و بتنهای خاص تبدیل میشوند.
این اقدام نه تنها به کاهش پسماند کمک میکند، بلکه درآمدهای جدیدی را نیز برای شرکت ایجاد میکند.
اقدامات فولاد مبارکه در زمینه مدیریت پسماند، دستاوردهای مثبت و چندجانبهای به همراه داشته است: در بُعد آمار و نتایج، بر اساس آمارهای داخلی، فولاد مبارکه توانسته است حجم پسماندهای خود را از ۲. ۵ میلیون تن در سال ۱۳۹۹ به ۱. ۸ میلیون تن در سال ۱۴۰۳ کاهش دهد.
این کاهش نشاندهنده موفقیت شرکت در بهینهسازی فرآیندهای تولید است. همچنین، درصد بازیافت پسماندهای فولاد مبارکه از ۶۰ درصد در سال ۱۳۹۹ به ۹۰ درصد در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است که تعهد این شرکت به حفظ محیط زیست و استفاده بهینه از منابع را نشان میدهد.
از نظر تأثیرات اقتصادی، با بازیافت و استفاده مجدد از مواد، فولاد مبارکه توانسته است هزینههای تولید را کاهش دهد؛ بهطوری که برآوردها نشان میدهد با بازیافت هر تن ضایعات، این شرکت حدود ۵۰ دلار صرفهجویی میکند.
در نتیجه، با بازیافت ۱. ۵ میلیون تن ضایعات، صرفهجویی مالی قابل توجهی حاصل شده است. از منظر زیستمحیطی و اجتماعی، این اقدامات به حفاظت از منابع طبیعی از طریق کاهش نیاز به استخراج مواد اولیه جدید و کاهش فشار بر محیط زیست و اکوسیستمهای محلی کمک کرده است. علاوه بر این، برنامههای مدیریت پسماند موجب ایجاد اشتغال در حوزههای بازیافت و تولید محصولات جدید شده است که به بهبود معیشت جوامع محلی و کاهش بیکاری در منطقه منجر شده است. چالشها و چشمانداز توسعه پایدار با وجود موفقیتهای چشمگیر، فولاد مبارکه همچنان با چالشها و فرصتهایی برای بهبود مواجه است.
نخست، نیاز به سرمایهگذاری در حوزهی نوآوری و تحقیق و توسعه برای بهبود فرآیند بازیافت و کاهش پسماند ضروری است. این امر نیازمند همکاری با دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی برای توسعه روشهای نوین و مؤثر است. دوم، آموزش و فرهنگسازی برای ترویج فرهنگ بازیافت در میان کارکنان و جوامع محلی، چالشی مهم است که فولاد مبارکه با برگزاری کارگاههای آموزشی و مشارکت در پروژههای محیط زیستی در صدد افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت مدیریت پسماند است. فولاد مبارکه با اجرای برنامههای جامع و مؤثر در زمینه مدیریت پسماند، نه تنها به کاهش اثرات زیستمحیطی خود پرداخته، بلکه به عنوان الگویی موفق در صنعت فولاد شناخته میشود.
با توجه به چالشها و فرصتهای موجود، ادامه تلاشها در راستای بهبود مدیریت پسماند و استفاده بهینه از منابع، نقش مهمی در تحقق اهداف توسعه پایدار این شرکت و حفاظت از محیط زیست ایفا خواهد کرد. این اقدامات نشاندهنده تعهد فولاد مبارکه به مسئولیت اجتماعی و حفظ آیندهای پایدار برای نسلهای آینده است.
به جهت بررسی موضوع فوق گفتگو کردیم با نیما ایزدی، کارشناس فولاد، در رابطه با نقش فولاد مبارکه اصفهان که در ادامه میخوانیم: ایزدی در پاسخ به این سؤال که مهمترین انگیزه فولاد مبارکه برای دستیابی به نرخ بازیافت ۹۰ درصدی پسماند چیست گفت: دستیابی به این رقم، تنها یک آمار نیست، بلکه نمایانگر تعهد عمیق شرکت به اصل توسعه پایدار است.
وی افزود در صنعتی مانند فولاد، حفظ محیط زیست نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است. وی انگیزه اصلی را فراتر از الزامات قانونی دانست و تأکید کرد که این درک وجود دارد که منابع محدود هستند و وظیفه شرکت این است که به جای دفن، پسماند را به ثروت و ماده اولیه بازگرداند. وی تصریح کرد که یک تولیدکننده بزرگ باید بزرگترین حامی محیط زیست نیز باشد.
مدیر مدیریت پسماند فولاد مبارکه در خصوص چالشها و فرصتهای پیش روی شرکت در مسیر تبدیل پسماند به محصولات جدید، اذعان داشت که چالش اصلی، «نوآوری مستمر» است. وی توضیح داد که پسماندهای فولاد مبارکه بسیار متنوع هستند و باید برای هر یک راهحل فناورانه و اقتصادی پیدا شود که این امر نیازمند سرمایهگذاری سنگین در تحقیق و توسعه و همکاری نزدیک با نخبگان دانشگاهی است.
وی فرصت پیش رو را بسیار بزرگ توصیف کرد و بیان داشت وقتی موفق میشوند ضایعات را به مصالح ساختمانی باکیفیت تبدیل کنند، در واقع یک ارزش اقتصادی جدید ایجاد کردهاند که هم هزینههای تولید کاهش مییابد و هم از استخراج مواد اولیه از طبیعت جلوگیری میشود.
وی این اقدام را یک مدل موفق از اقتصاد چرخشی (Circular Economy) دانست که درآمدزایی و حفاظت از منابع را به هم پیوند میدهد. ایزدی در پایان در مورد چشمانداز آینده، خاطرنشان کرد: هدف نهایی آنها، دستیابی به «تقریباً صفر پسماند» و تبدیل شدن به یک صنعت کاملاً سبز است.
وی افزود تمرکز شرکت بر گسترش آموزش، تقویت فرهنگ مسئولیتپذیری زیستمحیطی در میان تمامی کارکنان، و توسعه تکنولوژیهایی است که شرکت را یک گام به آیندهای پایدار نزدیکتر کند و این را یک تعهد نسلی خواند.
