واردات برنج در نخستین ماه امسال با کاهش حدود ۵۲ درصدی مواجه شده است. بر اساس جدیدترین گزارش منتشر شده از سوی گمرک، در نخستین ماه سال جاری ۷۷ هزار و ۹۳۲ تن و ۱۷۱ کیلوگرم برنج به ارزشی بالغ بر ۲۶۱۳ میلیارد و ۷۱۶ میلیون تومان معادل ۹۱ میلیون و ۶۹۷ هزار و ۵۳۳ دلار وارد شده است که از نظر وزنی و ارزش دلاری به ترتیب با کاهش ۵۲ درصدی و ۶۶ درصدی مواجه شده اما از نظر ریالی رشد ۱۳۱ درصدی را نسبت به فروردین ماه سال ۱۴۰۱ تجربه کرده است. اما باید دید کاهش آمار برنج وارداتی چه تاثیراتی بر بازار داخل و افزایش قیمت ها خواهد گذاشت به ویژه آنکه زمان زیادی تا فصل برداشت برنج ایرانی و ممنوعیت واردات باقی نمانده است.
مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج ایران در گفت و گو با همشهری آنلاین در خصوص نصف شدن واردات برنج گفت: ما در مقایسه با سال قبل شاید هم بیشتر از ۵۰ درصد کاهش واردات داشتیم که از نظر ما یک تهدید است و این موضوع را به دولت و جهادکشاورزی اعلام کردیم که هر چه سریع تر به آن رسیدگی کنند. یک سوی این تهدید به مراوادات ما با کشورهای واردکننده باز می گردد. ما هنوز نتوانستیم بخش عمده ارز برنج هایی که سال قبل وارد کشور شده و مصرف شده را از دریافت دریافت و به آنها کنیم و اگر این روند ادامه پیدا کند بازرگانان این کشورها دیگر به ما برنج نمی دهند.
کشاورز ادامه داد: یکی از سیاست های دولت این است که ابتدا محصولات وارد کشور شود و بعد از آن ارز به این محصولات تخصیص پیدا کند که به این روند تخصیص ارز، اعتباری می گویند. یعنی ما بر اساس اعتبار واردکنندگان نزد صادرکنندگان، برنج سفارش می دهیم و وارد کشور می کنیم و بعد از یک یا دوماه ارز را به آنها می دهیم. اتفاقی که در حال حاضر افتاده این است که ما بالای ۱۰۰ میلیون دلار از بدهکاری مان به خارجی ها عقب افتادیم و این موضوع موجب شده روند فعلی وارد کند شود چرا که آنها دیگر به ما اعتباری کالا نمی دهند.
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج ایران اظهار کرد: کم شدن روند واردات، یک تهدید بزرگ برای مصرف داخل نیز هست. اگر در فاصله ای که تا دوره ممنوعیت واردات مانده و از اول مردادماه شروع می شود، بازار مدیریت نشود و بعد که به زمان فصل برداشت برنج نزدیک شویم، اگر کمبود و گرانی برنج خارجی را بر اساس روشی که دولت در پیش گرفته داشته باشیم دوباره قیمت برنج ایرانی در آستانه ورود به بازار مانند ۱۴۰۰ سر به فلک می کشد تا حدی که امکان کنترل آن وجود نخواهد داشت. لذا امیدواریم تا در دو ماه خرداد و تیر ارز لازم برای پرداخت بدهی ما به تجار خارجی تعلق بگیرد تا بتوانیم بلافاصله پس از پرداخت بدهی‌ها برنج وارد کشور و کمبود و کسری موجود را جبران کنیم.
کشاورز گفت: اگر دوره ممنوعیت برقرار شود ماهانه به حدود ۱۸۸ هزار تن برنج نیاز داریم اما اگر ممنوعیت را برقرار نکنند به طور متوسط ماهانه به ۱۵۰ هزار تن برنج نیاز داریم بنابراین اگر دولت ارز تخصیص دهد ما بلافاصله به هر میزان که نیاز ماهانه کشور است برنج وارد می کنیم و بازار به یک ثبات نسبی می رسد و برنج ایرانی هم نمی تواند در فصل برداشت خارج از منطق و قاعده ای که در بازار وجود دارد، گران شود.
به گفته دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج، در حال حاضر ۶۰ درصد برنج هندی، ۳۵ درصد پاکستانی و ۵ درصد از تایلند و کشورهای دیگر وارد کشور می شود که عمدتا جنوبی ها برنج هندی و شرق کشور برنج پاکستانی استفاده می کنند.
وی در این خصوص که هم اکنون ذخیره واردات برنج داریم یا خیر عنوان کرد: بخش خصوصی ذخیره ای ندارد و به همان میزانی که اعلام می شود در حال مصرف است لذا منتظر اعلام دولت هستیم تا بتوانیم کسری برنج کشور را تامین کنیم و البته دولت هم پیگیر این موضوع است.
خرید برنج از کشاورزان
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج با اشاره به اینکه تصمیمات غلط در ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ موجب شد تا بسیاری از کشاورزان نتوانند برنج شان را به خاطر بالابودن قیمت به فروش برسانند، گفت: امسال با کمک استاندار مازنداران به عنوان استانی که قطب تولید برنج کشور است اقدام به خرید برنج ایرانی با قیمت واقعی کرده ایم و حدود یک ماه است این کار را شروع شده است.
کشاورز ادامه داد: در واقع نگذاشتیم برنج ایرانی به دست دلالان برسد و وارد بازار شوند تا قیمت های کاذب ایجاد کنند و بازار را به تلاطم بکشانند و از طرفی شلوغ کاری کنند و بگویند برنج روی دست مان مانده است.
به گفته او، کشاورزان در حال فروختن برنج با یک سود منطقی به شرکت های بزرگی که زیر مجموعه انجمن واردکنندگان برنج هستند
کشاورز تصریح کرد: این موضوع کمک می کند تا ما با یک برنامه خوب وارد فصل برداشت شویم و قیمت برنج ایرانی در فصل عرضه برنج هم بر اساس همین قیمت هایی که الان خرید و فروش می شود تا هم مصرف کننده سود ببرد و هم کشاورز.
وی گفت: برخی صحبت هایی هم که در این خصوص شده بود مبنی بر اینکه برنج را می خرند تا برنج دست کشاورز نماند و برای فصل برداشت بتوانند قیمت گذاری بالایی انجام دهند، شایعه است و این اقدام با این هدف در حال انجام است تا قیمت گذاری های سرسام آوری که در ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ پیش آمد و موجب حاکم شدن رکود بر بازار برنج شد، پیش نیاید و امسال در فصل برداشت رکودی نداشته باشیم. این موضوع با کمک اعضای انجمن برنج ایران که هم قدرت تولید برنج ایران را دارند هم پخش و صادرات آن را، در حال انجام است.
