«نمی خواهم کاندیدای شکست خورده باشم، هر نظامی افرادی را در آب نمک می خواباند تا در شرایط لازم از آنها استفاده کند ، فکر می کنم من یکی از آن افراد هستم که در آب نمک خوابیده ام. به همین خاطر الان احساس تکلیف می کنم و می آیم.»
این جمله ای بود که سال ۸۷ از سوی محمدرضا عارف مطرح شده بود، همان روزها که او تلاش داشت وارد گود رقابت انتخاباتی سال ۸۸ شود. انتخاباتی که بدون حضور او و البته جنجال برانگیز برگزار شد.
عارف اما ۴ سال بعد در انتخابات ۹۲ وارد گود انتخابات شد تا شانسش برای ریاست جمهوری را امتحان کند اما در دقیقه نود با تصمیم بزرگان اصلاحات از صحنه کنار رفت. کناره گیری که گرچه فداکارانه عنوان می شد اما با دلخوری بود و او هنوز هم بزرگان و جریان اصلاحات را بخاطر آن تصمیم سرزنش می کند و معتقد است رأی لازم برای رئیس جمهور شدن را داشته است.
عارف البته بعدها وارد پارلمان شد تا شاید آنجا به ریاست یک قوه برسد اما تنها ۴ سال نمایندگی مجلس را تجربه کرد و شانسی در رقابت با لاریجانی نداشت.
اما آیا رویای رئیس یک قوه بودن از سر عارف افتاده است؟
احساس تکلیف به سراغ عارف آمد
برخی زمزمه ها می گوید، بازهم احساس تکلیف عارف به غلیان درآمده است و او به همین دلیل خیلی زودتر از موعد، تحرکات برای کاندیداتوری را کلید زده است.
علی صوفی فعال سیاسی اصلاحطلب و از وزرای دولت اصلاحات در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا نیز از تصمیم عارف بدون توجه به رای جبهه اصلاحات خبر داده است.
این خبر صوفی بعد از آن مطرح شد که محمدرضا عارف در آخرین اظهاراتش بر حضور جدی در انتخابات تاکید کرده و گفته بود؛« جریان اصلاحات همیشه با محدودیت های فراوان رو به رو بوده است و هیچگاه برای این جریان فرش قرمز پهن نکرده اند ولی نمی توان به دلیل محدویت ها و اعمال فشارها کنار کشید و نظاره گر وخیم تر شدن اوضاع کشور بود.»
او تاکید کرده بود؛«هیچ راهی جز انسجام و یکپارچگی در جریان اصلاحات به مانند شرایطی که در دهه ۹۰ حاکم بود نداریم برای موضوعات مهم پیش رو کشور هم نباید دقیقه نود عمل کرد ما ضمن همراهی و هماهنگی با جریان اصلاحات منتظر تصمیمات دقیقه نودی هم نخواهیم بود.»
سیگنال عارف به بزرگان اصلاحات
این اظهارات عارف سیگنالی به بزرگان و دیگر لیدرهای اصلاحات بود که تکلیف خود با انتخابات ۱۴۰۲ و ۱۴۰۴ را روشن کنند.
در این میان اما سوال ها بر سر نوع حضور عارف در انتخابات پیش روست.
رجعت عارف به پارلمان
برخی تحلیل ها حکایت از آن دارد که عارف در قامت یک کاندیدا وارد گود خواهد شد. این گمانه البته محدود به انتخابات ریاست جمهوری نبوده و این احتمال مطرح است که عارف در تدارک برای بازگشت خود و طیفی از همراهان سیاسی اش به پارلمان باشد، خاصه اینکه عملکرد مجلس یازدهم پر انتقاد بوده و نارضایتی ها از نمایندگان فعلی در حوزه های انتخابیه روز به روز بیشتر می شود و احتمال چرخش رأی وجود دارد.
عارف همچنان مورد تایید شورای نگهبان است؟
برخی گمانه ها اما سمت و سویی دیگر دارد. براین اساس عارف که در ۹۲ به نفع حسن روحانی انصراف داده بود همچنان در رویای ریاست بر پاستور است و تدارکات برای کاندیداتوری در ۱۴۰۴ را آغاز کرده است.
به عقیده این طیف از تحلیل گران، عارف همچنان خود را گزینه در آب نمک خوابانده نظام می داند که احتمال ردصلاحیتش از سوی شورای نگهبان بعید به نظر می رسد و در وانفسایی که شورای نگهبان شمشیر را برای اصلاح طلبان از رو بسته است شاید او بتواند راحت تر بلیت حضور در رقابت های انتخاباتی را دریافت کند.
این پوئن این شانس را نیز به عارف می دهد که در بازار خلوت کاندیداهای اصلاح طلب انتخابات ریاست جمهوری، او تبدیل به یک کاندیدای اصلی شود.
عارف مرد پشت صحنه سیاست است؟
اما احتمال سومی نیز مطرح است، عارف بی میل نیست که تبدیل به لیدر تصمیم ساز جریان اصلاحات شود. او گرچه در مجلس نتوانست در قامت یک لیدر و رهبر ظاهر شود اما خودش بارها و بارها تاکید کرده است که در پشت صحنه فعال بوده و دور از هیاهو برنامه های اصلاح طلبانه را پیگیری می کرده است.
او شاید اینبار هم تصمیمش را بر این قرار گذاشته است که به جای کاندیداتوری در انتخابات که می تواند در صورت عدم حضور بدنه رأی اصلاح طلبان در صحنه شکستی برای او به دنبال داشته باشد، در پشت صحنه و در ردیف بزرگان اصلاحات بایستد و تصمیم ساز پشت صحنه باشد.
او البته این نقش را زمانی دیگر در شورایعالی سیاستگذاری اصلاحات دنبال کرد اما آنجا نیز پرنقد ظاهر شد و با گلایه و دلخوری آن جایگاه را رها کرد به همین علت به نظر می رسد اگر عارف چنین تصمیمی هم داشته باشد عملیاتی کردن آن راحت و آسان نباشد.
آیا گره کور قصه عارف و اصلاحات و انتخابات تا چند ماه آینده باز خواهد شد؟