به گزارش ایرناپلاس، زعفران به‌عنوان یکی از محصولات با ارزش کشاورزی همواره مورد توجه فعالان این بخش بوده است. طلای سرخی که صادرات خام، فرآوری‌نشده و بدون معرفی ایران به‌عنوان کشور صادرکننده نگرانی‌هایی را برای فعالان اقتصادی ایجاد کرده است. این نگرانی‌ها در جلسه اخیر رهبر انقلاب اسلامی و هیات دولت نیز مطرح و به خام‌فروشی محصولات مختلف صادراتی از جمله زعفران انتقادهایی وارد شد.
یک فعال اقتصادی معتقد است برای توقف صادرات فله‌ای زعفران، به تعریف پروژه‌ای در سطح ملی با همکاری “بنگاه‌های اقتصادی، مجلس و دولت” برای برندسازی زعفران در بازارهای جهانی نیاز داریم.
فرهاد سحرخیز در این رابطه به ایرناپلاس گفت: برندسازی یک فرآیند علمی است. در واقع هر فردی که کارت بازرگانی دارد و می‌تواند صادرات انجام دهد، لزوماً به‌راحتی در برندسازی موفق نخواهد شد.
برندسازی زعفران یک فرآیند علمی است
سحرخیز درباره نگاه علمی به فرآیند برندسازی زعفران ایرانی گفت: وقتی کاری علمی باشد، یعنی ما نیاز داریم آن را بیاموزیم و از تجربه برندهای مطرح دنیا در محصولات مشابه ملی‌شان درس بگیریم. همان‌طور که محصول ملی ما زعفران است، کشورهای دیگر نیز تجربه‌هایی در زمینه محصولات خود دارند. به عنوان مثال لازم است ببینیم کشورهای دیگر در رابطه با قهوه یا شکلات به‌عنوان محصول ملی خود چه اقداماتی انجام داده‌اند. شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی باید خود را به دانش برندسازی تجهیز کنند و با صرف زمان و تجربه این علم را بیاموزند.
مثلث طلایی برای زعفران ایرانی
این کارشناس بازار زعفران درباره نقش بنگاه‌های اقتصادی در برندسازی این محصول گفت: می‌توان بنگاه اقتصادی را یکی از رئوس مثلث طلایی برندسازی محصول ملی زعفران دانست. اگر رئوس این مثلث تکمیل شود، زعفران ایران خواهد توانست با برند ایرانی در بازارهای جهانی عرضه شود.
وی به تجارب جهانی در این زمینه اشاره کرد و گفت: به‌عنوان مثال در تجربه هیوندا به‌عنوان تولید ملی کشور کره‌جنوبی می‌بینیم که دولت، پشت محصولات ملی قرار می‌گیرد و حمایت‌های کلان می‌کند تا بنگاه‌های اقتصادی ارزش‌آفرین شوند. این تجربه مشابهی است که در کشورهای مختلف تکرار شده است. بنابراین برای برندسازی علاوه بر اینکه آموزش دانش برندسازی باید اولویت بنگاه‌های اقتصادی باشد، به حمایت دولت نیاز داریم.
بهارستان و برندسازی زعفران
سحرخیزدرباره نقش مجلس در پرهیز از خام‌فروشی زعفران گفت: در کنار حمایت دولت، اراده دیگری به‌عنوان رأس سوم قرار می‌گیرد و آن مجلس است. قانون‌گذار باید این نگرش را داشته باشد که بنگاه‌های بخش خصوصی را حمایت و حضور در مجامع بین‌المللی را برایشان تسهیل کند.
این فعال بخش خصوصی درباره نقش مجلس در برندسازی زعفران به‌عنوان یک محصول ملی در بازار جهانی گفت: مجلس در دو حوزه می‌تواند به اقدام ملی برای برندسازی زعفران ایران در بازار جهانی کمک کند. حوزه اول، مسائل روزمره‌ای است که صادرکنندگان با آن مواجه‌اند. جلوگیری از خام‌فروشی، برندسازی و همه این صحبت‌ها مربوط به زمانی است که بتوانیم کالا را صادر کنیم.
مجلس در دو حوزه می‌تواند به اقدام ملی برای برندسازی زعفران ایران در بازار جهانی کمک کند. حوزه اول، مسائل روزمره‌ای است که صادرکنندگان با آن مواجه‌اند. جلوگیری از خام‌فروشی، برندسازی و همه این صحبت‌ها مربوط به زمانی است که بتوانیم کالا را صادر کنیم.وی افزود: فرآیند بازگشت ارز صادرکنندگان با ورود مجلس تسهیل خواهد شد. در واقع باید نگاه به فردی که محصولی کشاورزی مانند زعفران ایرانی را صادر می‌کند با فردی که محصولات پتروشیمی را صادر می‌کند، متفاوت باشد. زیرا در یک طرف، خام‌فروشی صد درصدی و در طرف دیگر یک محصول برندسازی شده دارای ارزش افزوده قرار دارد.
مجلس پروژه ملی زعفران را تعریف کند
این فعال اقتصادی، حوزه دوم ورود مجلس به‌موضوع زعفران را معطوف به تأکید رهبری برای جلوگیری از خام‌فروشی این محصول دانست و گفت: این، دستور کار مشخصی برای مجلس است که بتواند برنامه‌ای مدون با زمان‌بندی مشخص برای زعفران طراحی کند، از کارشناسان این حوزه کمک بگیرد و در این حوزه منشأ اثر باشد.
وی افزود: مجلس می‌تواند دولت را مکلف کند در بودجه به صورت کلان، منابعی را برای محصول زعفران در مقیاس کلی و نه برای یک بنگاه خاص، در نظر بگیرد. این اقدامات، بین بنگاهی که تلاش می‌کند زعفران را با برند ایرانی در نقاط مختلف دنیا به‌فروش برساند با صادرکننده‌ای که این محصول را به‌صورت فله‌ای به‌خارج از کشور می‌فرستد، تفاوت ایجاد می‌کنند و نگرش جدیدی را درباره اهمیت زعفران به‌عنوان یک محصول ملی به‌وجود می‌آورد.
استفاده از سفیران برای برندسازی زعفران ایرانی
این کارشناس بازار زعفران درباره نقش دولت در توقف خام‌فروشی این محصول گفت: سازمان توسعه تجارت می‌تواند به‌عنوان بهترین نماینده دولت، تسهیل‌گر پروژه ملی زعفران باشد. علاوه بر این، سفیران ما در کشورهای خارجی می‌توانند در این موضوع نقش داشته باشند.
توقف زعفران ایرانی پشت سد دیپلماسی
سحرخیز با یادآوری ظرفیت‌های پیش روی مجلس و دولت در زمینه برندسازی و جلوگیری از خام‌فروشی زعفران، گفت: تاکنون اقدام اثربخشی در این زمینه انجام نشده است. ما به‌عنوان بخش خصوصی در یک فرآیند دشوار و با صرف هزینه و اختصاص زمان توانستیم زعفران ایرانی را به‌بازار جهانی معرفی کنیم تا جایی که در برخی از کشورها، برند ایرانی زعفران در فروشگاه‌ها قابل دسترس است. با این حال گاهی پشت سد کشورهایی که با آنها چالش‌هایی در سطح کلان داریم، متوقف می‌شویم.
جای خالی زعفران ایرانی در سبد مصرف‌کنندگان خارجی
وی با اشاره به تأثیر برجام بر بازارهای هدف زعفران ایرانی گفت: تا پیش از خروج آمریکا از برجام، در بیشتر فروشگاه‌های کشورهای حوزه خلیج فارس و خاورمیانه و همچنین فروشگاه‌های آمریکایی و کانادایی، زعفران با برند ایرانی در دسترس بود. پس از خروج آمریکا از برجام و مشکلات پیش آمده، شاهد پیامدهای منفی بر بازار محصولات ایرانی بودیم.
این فعال اقتصادی افزود: با وجود اینکه سهم بازار در بسیاری از کشورهای هدف همچنان حفظ شده است اما چالش روابط دیپلماتیک می‌تواند آسیب جدی بر این حوزه وارد کند.
سحرخیز به اهمیت تحقیقات بازار در برندسازی جهانی زعفران ایرانی اشاره کرد و گفت: با وجود چالش‌های پیش رو، ما به‌عنوان بخش خصوصی توانستیم با تعریف پروژه برای بررسی بازار هدف، نیاز بازارهای جهانی را از جنبه‌های مختلفی مانند طراحی و نوع بسته‌بندی تحلیل کنیم. به‌عنوان مثال ویژگی‌های بازار ژاپن، امارات متحده عربی و کانادا با یکدیگر متفاوت است و تحقیقات بازار به ما کمک کرده تا با شناخت این ویژگی‌ها، با پرهیز از صادرات فله‌ای و با برند ایرانی به آنها ورود کنیم. این مباحث علمی با آموزش به نسل بعد در مراکز علمی کاربردی قابل انتقال هستند و می‌توانند در توقف خام‌فروشی این محصول ملی در بازارهای جهانی مؤثر باشند.
