بندر مرزی آستارا در منتهی الیه غرب استان گیلان و حاشیه دریای خزر، هم از طریق دریا و هم از طریق راه زمینی و ریلی با جمهوری آذربایجان در ارتباط است و چون اتباع آن کشور برای ورود به ایران نیاز به روادید ندارند، قبل از شیوع کرونا روزانه ۲ تا سه هزار تبعه جمهوری آذربایجان از مرز آستارا وارد ایران می شدند و غیر از آنها اتباع خارجی دیگری نیز از این مسیر به کشورمان تردد داشتند.
اکنون که تردد در مرزهای سه گانه آستارا فقط به ترانزیت و تجارت خارجی منحصر شده ، آمار تردد افراد از بیش از یک میلیون نفر در دوران قبل از کرونا به حدود ۱۶ هزار نفر در سال جاری تقلیل یافته است.
مدیرکل گمرک آستارا روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تصریح کرد، از ۱۶ هزار و ۳۳۳ نفر که طی هشت ماه گذشته از مرز آستارا رفت و آمد کرده اند، ۱۳ هزار و ۸۰۲ نفر تبعه خارجی بوده اند.
دکتر کریم رسولی توضیح داد : از این تعداد، ۶ هزار و ۸۰۲ تبعه خارجی از مرز آستارا به ایران وارد و هفت هزار تبعه خارجی از کشور خارج شده اند و این رفت و آمدها مربوط به دانشجویان، طلاب، بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی و شخصیت های سیاسی معرفی شده از ناحیه وزارت امور خارجه بوده است.
او که دکترای علوم اقتصادی گرایش پول و ارز بانکداری دارد، گفت: قبل از شیوع کرونا در مرز آستارا روزانه حداقل یکهزار نفر مسافر یا گردشگر خارجی تردد داشتند و اگر گردش مالی حاصل از رفت و آمد، خورد و خوراک، خرید و ماندگاری هر تبعه خارجی را حدود یک هزار دلار در نظر بگیریم، روزی حداقل یک میلیون دلار درآمد ارزی برای کشور حاصل می شد.
وی ادامه داد: درآمد تقریبی حاصل از این تردد مرزی حدود ۳۶۰ میلیون دلار در سال می شد اما در حال حاضر به حدود ۱۶ میلیون دلار تنزل یافته و این ناشی از ضربه و زیان ویروس کرونا است.
مدیرکل گمرک آستارا رونق صادرات و تجارت چمدانی را به طور کلی ماحصل تردد اتباع و گردشگران خارجی دانست و افزود: این نوع تجارت در دهه های اخیر سهم قابل توجهی از درآمد ارزی کشور را به خود اختصاص داده بود اما در ۲ سال اخیر با شیوع جهانی بیماری کوید ١٩ دچار کاهش شدید شده است.
وی نیاز اقتصاد کشور را به تولید و اشتغال و فعال بودن این چرخه و در نهایت صادارات خاطرنشان شد و ادامه داد: یکی از مهمترین دغدغه های دولتمردان در عرصه تجارت خارجی، مدیریت صادرات و واردات کالاهاست و یک اقتصاد پویا، باز و برون مرزی می تواند به حرکت چرخه های تولید و اشتغال شتاب بخشد.
به گفته رسولی، شهرستان مرزی بندر آستارا به عنوان گلوگاه مرز زمینی و دروازه اروپا در شمالغرب کشور به عنوان یکی از پر رونق ترین مرزهای مسافری و گردشگردی ایران محسوب می شود اما در ۲ سال اخیر از ضرر و زیان بیماری کووید ۱۹ بخصوص در حوزه تجارت چمدانی و اقتصاد گردشگری در امان نبوده است.
روند رو به رشد صادرات
با وجود محدودیت تردد نفر در مرز آستارا، تجارت خارجی یعنی صادرات و ترانزیت کالاها به طور مستمر در حال رونق و افزایش است و کرونا نیز مانع این شکوفایی اقتصادی نبوده و بر اساس اعلام اداره کل گمرک آستارا، در نیمسال نخست امسال از مرزهای زمینی، آبی و ریلی این شهرستان ۲۵۰ هزار دلار کالای غیر نفتی صادر شده و نسبت به زمان مشابه سال قبل ۲۰ درصد افزایش داشته است.
مرزها همواره عامل شکوفایی و توسعه بوده اند و مرز آستارا نیز بدون اعتنا به شیوع کرونا، در زمینه تجارت خارجی به طور شبانه روزی فعال بود، به طوری که ابوالقاسم یوسفی نژاد ناظر گمرکات گیلان بارها اعلام کرده است که ۸۰ درصد صادرات این استان از مرزهای آستارا صورت می گیرد.
بر اساس مستندات تاریخی، گمرک آستارا از سال ۱۲۰۵ در دوره عباس میرزا ولیعهد فتحعلیشاه قاجار فعال بوده و ساختمان چوبی و تاریخی گمرک این شهرستان که در حاشیه رودخانه مرزی آستاراچای بین ایران و جمهوری آذربایجان ساخته شده، نشان از قدمت پیشینه گمرکات ایران دارد.
شهرستان مرزی بندر آستارا با ۹۱ هزار نفر جمعیت در منتهی الیه غرب استان گیلان و حاشیه دریای خزر واقع شده و با سه مرز زمینی، دریایی و ریلی با جمهوری آذربایجان از مبادی مهم تجارت و ترانزیت خارجی است.
امید است با همکاری و همدلی مردم و با استقبال از واکسن کرونا، بیماری کووید ۱۹ ریشه کن شود و رونق اقتصادی در حوزه گردشگری به مرز آستارا بازگردد.
