با فرو پاشی حکومت اسد در سوریه به دست معترضین که با پشتیبانی دولت های بیرونی و فرامنطقه ای بویژه آمریکا، اسرائیل و ترکیه رقم خورد، علاوه بر رو شدن دست های پشت پرده و نقشه طراحان فرا منطقه ای، بیش از همه انگیزه های دولتمردان ترک را از این تغییر رونمایی کرد که سال ها در انتظار آن نشسته بودند و آشکار ترین آن از زبان اردوغان رییس جمهور ترکیه رانده شد.
او در آخرین واکنش در پس از سقوط حکومت خاندان اسد از یک عقده دیرینه تقسیم جغرافیای حکمرانی عثمانی در پس از جنگ جهانی دوم پرده برداشت و آنچه از شهرهای دمشق ، حلب ، حمس و سایر یاد کرد را متعلق به ترکیه در گذشته دانست.
بازی ترکیه در نظام روابط بین الملل و آرزوی گسترش سرزمینی برای تحقق رویای نئو عثمانی شاید نقطه مشترک بسیاری از رهبران سیاسی این کشور با همه رقابت ها و اختلاف ها از اسلام گرا تا سکولار و دیگران باشد که اکنون آشکارا در ادبیات گفتمانی حزب حاکم این کشور تبلور یافته است.
گسترش تفکر عثمانی گرایی در دولت اردوغان هر چند در هم نوایی با قدرت ها برای خارج کردن رقبای منطقه ای در شرایط امروز موقعیت هایی را برای این کشور در این پیچ تاریخی رقم زده است اما بدون شک این بی پروایی در عالم سیاست و روابط بین الملل هزینه هایی نیز خواهد داشت و با توجه به این اصل که قدرت تقسیم شدنی نیست بازی دیگری در آینده برای محدود کردن قدرت ترکیه آغاز و افول آن نیز با همان روش دوگانه این کشور با دیگران شروع خواهد شد.
ترکیه هر چند در بازی دیپلماتیک تلاش دارد که روابطش را با تمام کشورها و قدرت های منطقه و فرامنطقه ای بهبود بخشیده و بهره مند از مزایای این روابط پیدا و پنهان شود اما رقابت های پنهانی برای کاهش اثر گذاری کشورها و حوزه نفوذ آنها بازی صحنه شطرنج قدرت است.
اردوغان در بازی سوریه هرچند در پی گسترش نفوذ خود در جغرافیای فرا سرزمینی ترک زبانان آسیای مرکزی و قفقاز تا فراسوی دیگر است و حتی به همسایگان دیرین و تامین کننده امنیت این کشور نیز در این مسیر پشت کرده است و در حال تکمیل کمربند کریدورهای روابط خویش است اما با در افتادن در تله انفجاری رژیم صهیونیستی و آمریکا که به ناچار در این بازی خواهد باخت و حتی همسایه نجات بخشی نیز نخواهد داشت!
ترک تازی اردوغان که حتی طمع به جغرافیای سرزمینی آیران و محدود و خارج کردن این کشور از دایره بازی قدرت منطقه ای و ژئو پلتیکی آن در این شرایط چشمانش را بی سو کرده است هزینه سختی را بر دوشش خواهد نهاد و پیش بینی ها از سرانجام بدی برای ترکیه برغم تصور آغاز قرن جدید برای این کشورخبر می دهند.
بطور یقین چین، روسیه و سایر کشور های منطقه ای بویژه عربستان در این شرایط دل خوشی از طمع اردوغان ندارند و برای جلوگیری از گسترش نفوذ پذیری اسلام گرایان تند رو مورد حمایت ترکیه که اکنون به سمت مرزهای چین و روسیه کمین کرده اند درس عبرت آمیزی به او خواهند داد و حالا جای نقشه های آمریکا و اسرائیل در تقسیم و نفوذ در خاک ترکیه بماند!
- نویسنده : یونس رنجکش
