به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، امارات و قطر برای چاره جویی درباره مشکلات دیرینه بدونها (افراد بدون تابعیت ) و کاهش فشارهای داخلی و انتقاد مجامع بین المللی مدافع حقوق بشر، تلاش هایی را جهت تعیین تکلیف هویت واقعی و اعطای تابعیت به افراد واجد شرایط آنان آغاز کرده که این امر فشارهای سیاسی بر همسایگان خود یعنی عربستان سعودی و کویت که دارای تعداد بسیار بیشتری «بدونها» هستند، می‌افزاید.
پایگاه خبری الخلیج الجدید نوشت:کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برای نسل‌ها میزبان تعداد زیادی از بدونها بوده‌اند، جمعیتی که در زمان تشکیل کشورهای منطقه در قرن بیستم موفق به اخذ تابعیت نشدند، اما برخی کشورها اکنون شروع به اصلاح این وضعیت کرده‌اند.
شیخ« تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر طی یک سخنرانی در ۲۶ اکتبر گفت که دولت قطر به زودی قوانین شهروندی را به گونه‌ای اصلاح می‌کند که ساکنان بدون تابعیت مانند اعضای قبیله « آل مره» را نیز شامل شود.
رفتار دوحه با جامعه «بدونها» در ماه‌های منتهی به انتخابات، پس از اینکه دوحه از ارائه پاسپورت قطری به اعضای قبیله آل مره با وجود چندین دهه اقامت و روابط عمیق تاریخی با کشور خودداری کرد، کانون توجه بین‌المللی قرار گرفت.
معضل «بدونها»
اکثر جمعیت «بدونها» در خلیج فارس از نوادگان بادیه نشین هستند که در زمان شروع استقلال کشورهای منطقه به عنوان شهروند ثبت نام نکردند، زیرا قبل از خروج انگلیس از منطقه در سال ۱۹۷۱ از مرزها عبور کردند.
تعداد بدون‌های ساکن در منطقه خلیج عربی بین ۱۷۰ تا ۳۵۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود و اکثر آنها ساکن عربستان و کویت هستند، اما بحرین، امارات و قطر نیز تعداد زیادی بدون دارند. شایان ذکر است که اعداد دقیق مشخص نیست زیرا اکثر دولت‌های خلیج فارس هنگام انجام بررسی‌های جمعیتی، این جمعیت بی‌تابعیت را در میان جمعیت متولد شده در خارج طبقه بندی می‌کنند.
کشورهای حاشیه خلیج فارس برای چندین دهه از اعطای تابعیت به این ساکنان خودداری کرده‌اند تا توازن قبیله‌ای یا فرقه‌ای را در داخل مرزهای خود حفظ کنند و دولت‌های میزبان مدت‌هاست که نسبت به وفاداری ملی بدون‌هایی که در داخل مرزهای خود زندگی می‌کنند، تردید دارند. برای مثال، در طول محاصره قطر در سال‌های ۲۰۱۷-۲۰۲۱، قبیله آل مره به عنوان یک راه بالقوه برای نفوذ عربستان سعودی در قطر تلقی می‌شد، زیرا این قبیله ریشه در هر دو کشور دارد.
کاهش محدودیت‌های تابعیت
به عنوان بخشی از استراتژی‌های مدرن‌سازی اقتصادی، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس برای جذب ساکنان با استعداد و ثروتمند، تسهیل شرایط ویزا و شهروندی را آغاز کرده‌اند و به این ترتیب درخواست شهروندی برای «بدونها» آسان‌تر می‌شود.
امارات متحده عربی، قطر و عربستان سعودی شروع به اصلاح شرایط اخذ روادید و شهروندی کردند تا ساکنان بتوانند برای مدت طولانی‌تری بمانند. این تغییرات ملاحظات سیاسی را که قبلاً شهروندی «بدونها» را رد می‌کرد، از بین می‌برد. در حالی که تابعیت بسیار نادر بود، اما اکنون حتی برای غیرمسلمانان و غیر عرب‌ها نیز در دسترس است.
این تغییر سیاسی و اجتماعی می‌تواند به «بدونها» کمک کند تا تابعیت کشورهای خلیج‌فارس را به دست آورند، به‌ویژه که ریشه‌های فرهنگی و مذهبی مشابهی با شهروندان اصلی دارند. بدونها همچنین یک سنگر جمعیتی برای دولت‌های خلیج فارس در برابر هجوم ساکنان و شهروندان غیر عرب و غیر مسلمان است.
امارات متحده عربی، عربستان سعودی و قطر اکنون به ساکنانی که ارزش اقتصادی خود را برای این کشور نشان می‌دهند، از طریق سرمایه گذاری و خرید ملک و با پرداخت هزینه‌های کلان، به اصطلاح «ویزاهای طلایی» دائمی ارائه می‌دهند.
در ۱۱ نوامبر «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان فرمانی را صادر کرد که درهای شهروندی را برای افراد «با استعدادهای استثنایی در دین، پزشکی، علم، فرهنگ، ورزش و فناوری» باز کرد.
کاهش سرعت اعطای تابعیت برای بدونها در عربستان و کویت
اما عربستان سعودی و کویت در آزادسازی روادید خود کندتر پیش می‌روند و در مقایسه با بدونها در قطر یا امارات، تابعیت جمعیت خود را به تاخیر می اندازند. علیرغم برنامه ویزای طلایی و حکم شهروندی جدید برای افرادی که دارای استعدادهای استثنایی هستند، عربستان سعودی تمایلی به تابعیت سریع بدونها ندارد.
سعودی‌های معمولی (که در حال حاضر از سیستم رفاه اجتماعی جامعه محروم شده‌اند) ممکن است نسبت ورود شهروندان جدید که برای مشاغل و خدمات دولتی با آنها رقابت خواهند کرد، اعتراض کنند. در همین حال، کویت در آزادسازی قوانین ویزا و اخذ تابعیت کندتر عمل کرده و ساکنان آن خواهان کاهش تعداد خارجیان ساکن در این کشور هستند.
چالش‌های پیش رو عربستان
با این حال، تمایل قطر و امارات متحده عربی به تابعیت بدونها فشارهای داخلی و خارجی بر عربستان سعودی و کویت را برای پیروی از آن افزایش خواهد داد که ممکن است بر شهرت حقوق بشری آنها نیز تأثیر بگذارد. در مورد کویت، جمعیت بدونها ممکن است به انجام اعتراضات، اعتصاب‌ها و شورش‌ها تشویق شوند.
بدون‌هایی که در عربستان سعودی زندگی می‌کنند ممکن است با اتفاقاتی که در قطر و امارات می‌افتد، جسارت کنند و برای تغییرات مشابه به دولت سعودی فشار بیاورند، اما احتمالاً با مقاومت و حتی سرکوب دولت مواجه خواهند شد. چنین کمپینی به اعتبار بین‌المللی عربستان سعودی لطمه می زند که ممکن است بر جذب سرمایه گذاران خارجی در این کشور تاثیر بگذارد. همچنین این امر می‌تواند به روابط عربستان با برخی از متحدان غربی خود مانند ایالات متحده آسیب برساند.
