از ۱۴مرداد دوران مشروطه تا ۱۴ مرداد عصر جمهوری اسلامی که همزمان با این روز رییس سیزدهمین دولت در نظام حاکمیتی جدید با حضور در خانه ملت سوگند وفاداری به قانون اساسی خورده است یکصدو پانزده سال گذشت و در این یک قرن و اندی، جغرافیای سیاسی ایران نیز همراه با تحولات مختلف جهانی دستخوش تغییرات بوده است .
فرمان مشروطه که آغاز تحولی مهم در ساختار حاکمیتی ایران و اتفاقات پس از ان با نشیب و فرازهای مختلف بوده است امروز در جغرافیای سرزمینی ایران در شکل جدیدی از حکمرانی جلب توجه می کند که با همه نقدها و تفسیر و تحلیل ها چهار دهه از عمر سیاسی خود را تجربه کرد و مبنای ان را دموکراسی دینی مبتنی بر ارای ملت نهاده اند و سوگند وفاداری رییس جمهور در این میان نیز بر همان اساس و صیانت از قانون و پاسخگویی به خواسته ها و مطالبات ملت است .
ایران در این سال های پس از مشروطه با پشت سر نهادن حوادث تلخ و شیرین از گذار تغییر حکومت ها تا جنگ های جهانی و انقلاب اسلامی و چالش های این دوران و جنگ ۸ساله عراق علیه ایران و دفاع مقدس و حوادث پس از ان اینک با سپری شدن بیش از چهار دهه از استقرار نظام حاکمیتی جدید نقش افرینی های مهمی را در عرصه روابط بین الملل و منطقه خاورمیانه به نام خود رقم زده است که این بازیگری هزینه فایده های بسیاری را به همراه داشته که از منظر های مختلف قابل ارزیابی است.
با مروری به تاریخ ایران از دیرباز تا دوران معاصر اهمیت سرزمینی این کشور در کنار جایگاه راهبردی و منابع ان همواره ان را در کانون توجه قرار داده و تغییرات سیاسی و حاکمیتی این کشور با حساسیت هایی خاصی دنبال می شود و حتی در دوران های مختلف تحت سیطره و مداخله قدرت ها از همسایگان تا دیگران قرار داشته که همه ی تلاش ها برای تحت سلطه در آوردن یا همراه کردن مردم و حاکمان این سرزمین در مسیر تصاحب منافع ناشی از ان بوده است. امروز نیز تحولات ایران با نگاهی خاص تر و پیگیری های ویژه دنبال می شود و اهمیت استراتژیک این جعرافیای طلایی برای معادلات نظام بین الملل از ابعاد مختلف قابل تفسیر و تحلیل است بویژه با توجه به نقش بازیگری و تاثیر گذاری ایران در منطقه خاورمیانه که بطور یقین از قدرت های غیر قابل انکار منطقه ای است و ردیف شدن دیپلمات های کشور های مختلف از شرق تا غرب در مراسم تعلیف رییس دولت جدید همچون گذشته با همه رمزو رازهای سیاست دو پهلوی کشورهای خارجی با این کشور و سیاست های نظام حاکمیتی ایران نشان از رقابت های دیپلماتیک انان در مسیر دست یابی به دروازه های ایران برای برقراری ارتباطات بهتر با هدف رسیدن به منافع کشور های خوداست و این در حالی است که بسیاری از این کشورها در بسیاری مواقع خود را منتقد سیاست های حاکم بر ایران می پندارند که این دو گاهی در نظام روابط بین الملل با هم در تناقض است.
این مرور و بازخوانی اهمیت ایران از ان جهت بیان شد که تغییرات ایجاد شده از مشروطه تا امروز این کشور را در رتبه قابل درکی در نظام بین الملل قرار داده است که همزمانی این روز با سوگند رییس جمهور اگر حتی از روی اتفاق هم باشد می تواند پیام خاصی را القا کند و ان هم استقرار نظامی با عمر چهل و چند ساله و بر گرفته از همان مشروطه و در مسیر تکاملی جمهوریت که حالا رییس جمهور جدید این کشور، همچون هفت رییس پیشین برای تشکیل سیزدهمین دولت از زمان استقرار جمهوری اسلامی سوگند وفاداری یاد می کند .
اهمیت ایران در عصر حاضر از ان جهت بیشتر مورد توجه قرار دارد که یکی از مولفه های مهم قدرتی ان مردم و مشارکت انان در سرنوشت خویش از مسیر همه پرسی است هر چند که در شکل اجرا شاید نقد ها و نقص هایی و یا خلا هایی قانونی وجود داشته باشد و این مهم پاشنه آشیل برای نظام حاکمیتی باشد اما مهمتر از همه سرنوشت ملتی است که در مسیر حق انتخاب انها، می گذرد و این حق در ارکان مختلف نطام حاکمیتی بطور مستقیم و غیر مستقیم به چشم می آید.
رییس دولت سیزدهم اینک در حالی در ۱۴مرداد در خانه مردم سوگند وفاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را بر زبان آورده است که جمهوریت نظام از مولفه های مهم اثر بخشی و بازدارندگی دفاعی و تولید قدرت کشور در مقابل هجمه های بدخواهان است و این مهم جز با نظارت دقیق و اصلاح امور بر مبنای منافع ملی و نفی مداخلات چسبندگان منفعت جوی ماندگار نخواهد ماند!
- نویسنده : یونس رنجکش
