حمله به سفارت کشور آذربایجان در تهران و واکنشها پیرامون آن بویژه از سوی جمهوری آدربایجان ،همچنان در صدر اخبار قرار دارد و از منظر مختلف تحلیلها بر آن میرود .
اگرچه این حادثه توسط مقامات ارشد ایران به شدت محکوم شده است اما بهانه جویی های کشور همسایه شبهه هایی را بر انگیخته است تا جاییکه، برخی این اتفاق را مشکوک و هدایت شده برای تخریب ایران در مجامع بین المللی و خدشه به روابط دو کشور تفسیر می کنند.
آذربایجان به رهبری الهام که در این چند ساله بویژه جنگ دوم قرباغ با پشتیبانی اسرائیل و ترکیه و در خلا ضعف روسیه به دلیل مشکلات جنگ اوکراین و ترد شدن از دایره همکاری ها با اروپا در پی تغییر ژئو پلتیک قفقاز و بازیگری از این نقش است می کوشد تا اهمیت و وزن ژئو پلتیکی این کشور را افزایش دهد.
او با شدت در پی فشار بر ارمنستان برای ایجاد کریدور زنگزور و قطع شاهرگ حیاتی ارتباط ایران با اروپا و کاهش قدرت نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه و خارج شدن از سایه هویت ایرانی این سرزمین و تاریخ سازی بدای خویش است تا بتواند در آینده از این موقعیت در مقابل ایران شاخ و شانه کشیده و قد علم کند.آذر بایجان که از لحاظ هویت تاریخی و سرزمینی بخشی از خاک ایران در دو سده پیش بود همواره از سیطره فرهنگی و تاریخی و نفوذ ایران در خاک خویش که بیشتر به دلیل خویشاوندی های اجتماعی دو کشور شکل گرفته است می کوشد تا این همسایه قدرتمند خود را دور بزند و با افتادن در دامن ترکیه به دلیل نزدیکی های زبانی به عنوان یکی از عناصر همبستگی قومی و بهره گیری از ظرفیت های ژئوپلتیکی این کشور و نیاز جدی آن به منابع گازی راه جدیدی را با بازیگری پشت پرده کشورهایی چون آمریکا و اسرائیلبرای حیات سیاسی خویش بگشاید.
بدون شک ملاحظات و خویشتنداری ایران در این سال ها در مقابل این همسایه رهیده از خاک سرزمینی شاید زمینه ها سودجویانه ای را برای آذربایجان فراهم ساخته است که در غفلت نگاههای راهبردی و کم توجهی به آن موجب گستاخی دولت الهام شده است.
به هر تقدیر بازی الهام با ایران در خلا چالش ها و درگیری های بین المللی که در دنیا اتفاق افتاده و ضعف هایی که ایران به دلیل کاهش سطح روابط دیپلماتیک با بسیاری از کشورها بویژه اروپا به بهانه برجام و همچنین همراهی با روسیه در مسیر تحولات آینده روبرو است می تواند برای او نیز خطرناک باشد زیرا سایه ایران همواره بر سر آذربایجان به دلیل ریشه های عمیق و پیوستگی سرزمینی در کنار اهرم های بازدارندگی و هجومی و دفاعی کشور باقی است!