هوای زمستان امسال بسیار آلوده تر از هوای زمستان سالهای گذشته است. در برخی شهرها، شاخص آلودگی هوا به عدد ۱۹۰ هم رسیده است و در تهران، روزهای آلوده هوا برای همه گروه ها، پشت سر هم تکرار می شود. رییس سازمان حفاظت از محیط زیست به تازگی در گفتگو با روزنامه همدلی اعلام کرده دادستانی دستور داده است نیروگاه ها مازوت بسوزانند و کسی حق ندارد به آنها معترض شود.
عیسی کلانتری، درباره آلودگی عجیب هوای زمستان امسال گفته: «علت آلودگی هوا در زمستان خودروهای بنزینی نیست. در زمستان خطرناک ترین مساله گوگردی است که در سوخت‌های فسیلی به‌ویژه در مازوت و گازوئیل وجود دارد. منشأ اصلی آلودگی که مازوت هست و اگر حذف نشود؛ همین وضع ادامه دارد.»
مازوت یا نفت سنگین برشی از برج تقطیر نفت خام است که این ماده، ارزانترین سوخت برای کوره‌ها، حمام‌ها، تنورهای نانوایی، موتورهای دیزلی و برخی نیروگاه‌ها نیز محسوب می‌شود.
او منشاء آلودگی را سوخت مازوت در پالایشگاه ها عنوان کرده و گفته: «پالایشگاههای ما بالای ۲۵ درصد مازوت تولید می‌کنند. روزی ۴۰۰ یا ۵۰۰ هزار بشکه مازوت تولید می‌شود. در مساله مازوت و پالایش‌گاه‌ها، تحریم موثر است. پالایشگاههای مدرن پنج‌درصد مازوت تولید می‌کنند، ولی پالایشگاههای ما چهار برابر بیش‌تر مازوت تولید می‌کنند. این مازوت یا باید صادر یا مصرف شود، چون اگر انبارها پر شود یا باید پالایشگاه تعطیل شود یا باید آن را مثلا در بیابانی یا جایی بریزند؛ نمی‌توانند پالایشگاه را تعطیل کنند؛ چون مردم بنزین می‌خواهند.»
یک هفته پس از این گفتگو بود که محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور اعلام کرد: دادستانی درباره استفاده از مازوت دستور نداده است و تنها گفته است از انرژی استفاده شود که آلودگی کمتری ایجاد می‌کند.
نمایندگان مجلس نیز بلافاصله پس از اعلام رئیس سازمان محیط زیست به میدان آمدند. رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس اعلام کرد در بازدید از یک نیروگاه برق حرارتی نزدیک تهران، به چشم سوزاندن مازوت و آلودگی بیش از حد مجاز تولید شده در این واحد صنعتی را مشاهده کرده است. سمیه رفیعی گفت: سوخت گازوئیل نیروگاه فوق غیراستاندارد بود و ۱۲۰ برابر از حد مجاز، آلایندگی بیشتری تولید می‌کرد! هجوم این آلاینده‌های سمّی به سمت شهر تهران از علل آلودگی هوا است.
یک عضو مجمع نمایندگان استان اصفهان هم در گفتگویی با تایید سوزاندن مازوت در نیروگاه های اصفهان از مسئولان خواست تا جلوی سوزاندن مازوت را بگیرند. ولی تا این لحظه همچنان مازوت در نیروگاه های کشور می سوزد تا برق تولید شود. حسین محمد صالحی دارانی در خصوص استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌های اصفهان، اظهار کرد: استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌ها در مجمع نمایندگان استان مطرح شد و یکی از نمایندگان تذکری را در این خصوص ارائه داد تا استفاده از سوخت مازوت متوقف شود که این موضوع در جلسه آینده مجمع نمایندگان پیگیری خواهد شد. صالحی افزود: استفاده از سوخت مازوت قطعاً آلودگی را تشدید می‌کند و حتی اگر نیروگاه‌ها تعطیل شوند بهتر از این است که آلودگی هوا تشدید شود.
شرکت برق: مخازن مازوت پلمب هستند
با وجودی که روابط عمومی شرکت تولید نیروی برق حرارتی اعلام کرد تمامی مخازن مازوت نیروگاه های تهران پلمب است ولی مسئولان سازمان محیط زیست چیز دیگری می گویند.
دبیر کمیته فنی صدور مجوزهای زیست محیطی سازمان حفاظت محیط زیست به خبرآنلاین می گوید پلمب مخازن مازوت نیروگاه ها به دستور دادستانی باز شده است و الان نیروگاه ها از مازوت استفاده می کنند.
بهزاد اشجعی در بخشی از گفتگوی بلند خود با خبرآنلاین گفت: ما می خواستیم جلوی فعالیت نیروگاه هایی که مازوت می سوزانند را بگیریم. بخش تامین سوخت مازوت نیروگاه ها را همکاران اداره کل محیط زیست رفتند و پلمب کردند ولی به دستور دادستانی همه پلمب ها باز شد و الان دارند از مازوت استفاده می کنند. وقتی هم دستور دادستان باشد، ما نمی توانیم روی دستور آنها اقدامی کنیم و تصمیم گیری نهایی با قوه قضاییه است.
این توضیح در حالی بیان می شود که در اطلاعیه شرکت تولید برق حرارتی آمده است: تنها نیروگاه‌های طرشت و بعثت در تهران امکان استفاده از سوخت مازوت به عنوان سوخت دوم را دارند، که به خاطر موقعیت جغرافیایی تهران و مسایل محیط زیست محیطی سالهای متمادی است که به هیچ وجه از سوخت دوم استفاده نکرده و در حال مصرف گاز هستند. در نیروگاه بعثت نیز از سوخت گاز استفاده می‌شود و پلمپ مخزن مازوت آن از سال ۱۳۹۲ باز نشده است. در حال حاضر به دلیل نیاز به تولید برق، هر سه واحد این نیروگاه در حال تولید برق است. موضوع عدم استفاده از مازوت در بازدیدهای محمد رستگاری، معاون نظارت و پایش محیط زیست استان تهران، از این نیروگاه مورد بررسی و تایید قرار گرفته است.
با این حساب مشخص نیست آیا سخنان مسئولان سازمان محیط زیست درست است که می گویند مازوت سوزی در نیروگاه ها، هوای شهرها را آلوده کرده یا اطلاعیه شرکت برق؟
ماجرای پلمب یا بازکردن پلمب مخازن مازوت به اندازه ای توجه ها را جلب کرده که آرش حسینی میلانی عضو شورای شهر تهران در جلسه علنی از مسئولان دادسرای تهران درخواست کرد مسئله را شفاف کنند. او گفت: از قوه قضائیه درخواست می‌کنم به موضوع آلودگی هوا توجه ویژه داشته باشد و دادستان تهران به عنوان مدعی العموم حقوق عامه را پیگیری کند و مساله مازوت سوزی به صورت شفاف پیگیری شود.
این سخنان در حالی ماجرای آلودگی هوا را مبهم کرده که دهم آذرماه سال گذشته دادستان کل کشور اعلام کرده بود قوه قضاییه به مسئله آلودگی هوا از جنبه حقوق عامه ورود خواهد کرد. منتظری گفته بود: اینکه ما انواع و اقسام عوامل آلودگی هوا را ایجاد کنیم و بعد بگوییم امیدواریم باد بوزد و آلودگی هوا را ببرد قابل‌قبول نیست. ما در حوزه معاونت حقوق عامه این مسئله را در دستور کار داریم و امیدوارم با همکاری سایر دستگاه‌ها بتوانیم در این زمینه به نتیجه مطلوب برسیم.
