به گزارش معین نیوز به نقل از ایرنا، اگرچه ایجاد بنای اولیه شهر رشت به احتمال زیاد به پیش از اسلام و به دوره ساسانیان باز می‌گردد اما در ۱۲ دی ۹۳۶ هجری شمسی سلطان محمود که از سوی شاه طهماسب صفوی به عنوان نماینده او انتخاب شده بود به رشت وارد شد و با ورود او به این شهر، رشت به عنوان مرکز استان گیلان انتخاب شد.
سال ۱۳۹۳ بود که روبرت واهانیان معمار و پژوهشگر ارشد تاریخ رشت که خود نامش فخر گیلان است روز ۱۲ دیماه را به مناسبت مرکز استان شدن این شهر در زمان صفویان به عنوان روز رشت و نکوداشت این شهر و تاریخ پربارش پیشنهاد داد و به سال ۱۳۹۴ این تاریخ به نام “روز رشت” تثبیت شد.
۱۲ دی متعلق به «می رشت» (رشت من) و فرصتی برای بزرگداشت داشته های غنی تاریخی، فرهنگی، مذهبی و میراث مانای گذشتگانمان است اما بیش از آن بهانه ای برای بیان مسائل و عقب‌ماندگی‌هایی است که امروز گریبان این شهر زیبا را می فشرد و مردمانش را می آزارد.
رشت در پس این تاریخ سراسر افتخار در حاشیه خزر با آب و هوای معتدل، طبیعت زیبا، مردمی خونگرم و صبور آرمیده و تنوع غذایی بسیارش آنگونه که سفره‌های مردمانش همیشه جشنواره ای از غذاها و مزه‌های رنگارنگ است بخشی از این فرهنگ غنی است که موجب شده این شهر به همین ویژگی به شهر خلاق خوراک نامگذاری شود.
در کنار اینها، رشت شهر نخستین‌هاست؛ نخستین شهرداری، شعبه بانک، تئاتر کلاسیک، کتابخانه ملی، راه آهن، داروخانه شبانه‌روزی ایران و خانه معلولان و سالمندان کشور در این شهر پا گرفتند.
این شهر از سال ۱۰۰۴هجری قمری مصادف با دوران حکومت شاه عباس به عنوان مرکز معاملات نوغان و ابریشم شد که در آن زمان محصول اول استان محسوب می شد، بعد از آن مورد توجه مالکان بزرگ ایرانی، روسی، یونانی و اروپایی از تاجران عمده نوغان قرار گرفت و پیشرفت چشمگیری کرد.
شهر رشت از سال ۱۰۰۴ مصادف با دوران حکومت شاه عباس به عنوان مرکز گیلان انتخاب و مرکز معاملات نوغان و ابریشم شدنام قدیمی رشت دارالمرز یا دارالامان بوده و قبل از آن نیز به آن «بیه» می‌گفتند؛ بیه در لغت‌نامه‌ها رود یا مصب بین ۲ رودخانه معنی شده‌است و چنین به نظر می‌رسد که دلیل این نامگذاری، قرار گرفتن آن در میان ۲ رودخانه زرجوب و گوهررود است که به مثابه حفاظ و دیوار شهر محسوب می‌شد.
سابقه تاریخی رشت درخشان و سرشار از افتخار است، مردم شهر بارها در میادین بزرگ حماسه‌ها خلق کردند، میرزا کوچک‌خان جنگلی نماد مردانگی، غیرت، آزادی‌خواهی و میهن پرستی یکی از تاریخ‌سازان بزرگ دیار گیل و دیلم است که هنوز هم رشادت هایش در مبارزه با مستکبران در تاریخ سرشار از افتخار ایران زمین و جهان می‌درخشد.
حضور فرزندان دیار میرزا کوچک جنگلی در دوران هشت سال دفاع مقدس، مدافعان حرم و میدان‌های علمی، ورزشی، فرهنگی و و مانند آن در کنار دیگر هم میهنانمان به منظور دفاع از مام میهن، برگ زرین دیگری از افتخارات مردم همیشه سرافراز شهر رشت است.
در علم و دانش هم این سرزمین سرآمد و مفتخر است به وجود مفاخر و بزرگانی چون پروفسور مجید سمیعی جراح مغز و اعصاب برجسته دنیا، مرحوم حسن اکبرزاده پژوهشگر و ریاضیدان ایرانی، زنده یاد محمود بهزاد پدر زیست شناسی ایران، مرحوم پرفسور فضل‌الله رضا دانشمند پرآوازه ایرانی، ریاضیدان، شاعر و استاد حوزه مهندسی برق و زنده‌یاد آذراندامی پزشک، باکتری شناس ایرانی، سازنده نوعی از واکسن وبا در ایران و از پژوهشگران انستیتو پاستور ایران که همگی در رشت پرورش یافتند.
رئیس شورای اسلامی شهر تهران چند روز قبل در مراسم گرامیداشت روز رشت و تجلیل از مفاخر این شهر گفته بود: انسان در هر جایی که متولد می‌شود آن مکان را دوست دارد و بدان عشق می‌ورزد.
به راستی ما به این شهر و گوشه گوشه ایران زمین عشق می ورزیم اما این شهر امروز فاصله بسیار با ظرفیت هایش دارد و عقب ماندگی های تاریخی بسیار که در سایه کم توجهی و بی توجهی ها رخ داده است.
چنانکه مهدی چمران عنوان کرد: به طور حتم شهر رشت دارای فرهنگ و پیشینه غنی بوده که به عنوان مرکز، گیلان شناخته شد، از اینرو ما باید با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود استان در راستای توسعه همه جانبه گام برداریم و توانمندی‌های شهر خود را به نسل‌های آینده منتقل کنیم.
وی با تبریک فرارسیدن ۱۲ دی روز رشت بیان کرد: گیلان و شهر رشت دارای فرهنگ غنی و پرافتخار است همه این جشن‌ها به خاطر اینست که تاریخ ارزشمند خود را به یاد آوریم.
گیلان و شهر رشت دارای فرهنگ غنی و پرافتخار است همه این جشن‌ها به خاطر این است که تاریخ ارزشمند خود را به یاد آوریم.اگرچه رشت در سال‌های نه چندان دور جزو پنج شهر اول ایران به شمار می‌رفت اما به داشته‌ها و توسعه رشت بی‌توجهی شد آنگونه که امروز این شهر در زیر مسائل بسیار کمر خم کرده و از مشکلات عدیده ای در حوزه شهری اعم از ترافیک، بافت‌های فرسوده، آلودگی رودخانه‌های زرجوب و گوهررود و پسماند و … رنج می‌برد.
رشت؛ با تاریخ و فرهنگ غنی و حکمرمانی نامطلوب
جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه گیلان در همین رابطه گفت: رشت به عنوان یکی از شهرهای شمالی کشور به لحاظ تاریخی، فرهنگی و سیاسی قدمت دیرینه‌ای دارد، محل وقوع اتفاقات مهم فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشور بوده و بسیاری از رویدادهای تاریخی از جنبش‌های دهقانی، مشروطه، جنبش جنگل، انقلاب اسلامی و وقایع بعد از انقلاب، جنگ تحمیلی و غیره هم نقش موثری داشته و این شهر پاتوق سیاسی بوده‌است.
دکتر رضا علیزاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به پیشینه فرهنگی این شهر اضافه کرد: رشت مرکز شکل‌گیری تئاتر، کتاب، نشر، روزنامه و محل اختلاط فرهنگی بوده و از سابقه بسیار درخشان و بدون تعارف فرهنگی و در واقع شهری فرهنگ دوست بوده و هست و مردمان آن دارای زندگی باکیفیت بوده‌اند، اظهار کرد: این ویژگی گیل مردان و زنان رشت در خاطرات خاطره نویسان و سفرنامه‌های سفرنامه نویسان به روشنی آمده‌است.
وی بیان کرد: سابقه تاریخی، فرهنگی و سیاسی پرافتخار رشت، یک شبه به دست نیامده‌است؛ زحمات زیادی در طول صدها سال برای این شهر کشیده شده است و امروز وظیفه تک تک ماست که رشت را به جایگاه اصلی خود برگردانیم.
حال رشت از منظر حکمرانی خوب نیست
عضو هیات علمی دانشگاه گیلان در ادامه اظهار کرد: امکاناتی از جمله رستوران، سینما، تئاتر و سایر تفریحات در رشت وجود دارد اما همه اینها واقعیت شهر نیست؛ چرا که بخشی از موضوعات به حکمرانی، اداره و سیاست گذاری شهر برمی‌گردد و حقیقت آن است که حال رشت امروز اصلا خوب نیست.
وی بیان کرد: رشت تقریبا از لحاظ حکمرانی رها شده است؛ ۲۵ درصد جمعیت شهر حاشیه نشین هستند، از نظر معماری، مبلمان شهری، زیبایی، بصری، فضای سبز و غیره بسیار افت کرده‌است؛ آسفالت این شهر کیفیت مناسبی ندارد، این شرایط روز به روز بدتر و حادتر می‌شود.
رشت تقریبا از لحاظ حکمرانی، رها شده و از نظر معماری، مبلمان شهری، زیبایی، بصری، فضای سبز و غیره بسیار افت کرده‌استدکتر علیزاده با بیان اینکه آسفالت غیراصولی و ترافیک یکی دیگر از مشکلاتی است که این شهر با آن دست و پنجه نرم می کند، اضافه کرد: سازه‌های سنگی، پل‌ها و تقاطع ها فقط مُسکن موقتی هستند و مشکل ترافیک را از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می‌کنند، با ساخت این تقاطع ها اتفاق مثبتی برای کاهش ترافیک رخ نمی‌دهد.
وی اظهار کرد: مهاجرت از استان‌های دیگر به رشت از دیگر مشکلات جدی این شهر است، امکانات شهر جوابگوی افزایش جمعیت آن نیست؛ رشت در بسیاری از بخش‌ها بیمار است باید دنبال راهکار اساسی برای رفع مشکلات آن بود که سیاست گذاری و حکمرانی درست و مطلوب از راه‌های برون رفت از مشکلات است.
دکتر علیزاده تاکید کرد: برای رفع مشکلات شهر رشت باید از نخبگان محلی و شهری کمک گرفته شود، این شهر برای برون رفت از مشکلات و توسعه باید برنامه داشته باشد.
وی بیان کرد: روز رشت تبدیل به مناسکی شده که هر ساله بدون اتفاق مهم و رویداد خاص، توسط مسئولان انجام می‌شود و فقط به نامگذاری اکتفا شده‌است.
هادی حق شناس استاندار گیلان هم در مراسمی به مناسبت روز رشت گفت: رشت ۴۷۵ سال قبل به صورت رسمی به عنوان مرکز استان انتخاب شد اما قدمت آن بیش از هزاران سال است و بین ۲ رودخانه قرار دارد که امروز در آن انواع فاضلاب شهری و صنعتی جاری است و انتهایش به منطقه پیربازار و تالاب انزلی می‌رسد، تالابی که امروز به مرداب تبدیل شده و با بحران دست و پنجه نرم می کند.
حق شناس افزود : این تالاب زمانی زایشگاه ماهیان خزر بود اما امروز به دلیل اینکه رودخانه‌های زرجوب و گوهررود و سایر رودخانه‌های منتهی به تالاب روزانه ۱۸۰ هزار متر مکعب فاضلاب خانگی و صنعتی را مستقیم بدان می ریزند در معرض نابودی قرار گرفته است.
رودخانه‌های زرجوب و گوهررود رشت پس از سال‌ها تحمل فاضلاب، آلودگی، مشکلات زیست‌محیطی و نابسامانی‌های بسیار با وجود دستورات و برنامه های فراوان کشوری و استانی همچنان زیر خرواری از زباله و سیلی از فاضلاب قرار دارد.
رشت باید به جایگاه واقعی خود دست یابد
رئیس شورای اسلامی رشت هم با اشاره به سوابق تاریخی، فرهنگی و سیاسی درخشان این شهر گفت: در گذشته نه چندان دور، رشت مرکز تجارت ابریشم بود و در بسیاری از بخش‌ها به شهر نخستین‌ها شهره بود، اگر همان شرایط حفظ می‌شد می‌توانست به عنوان مهمترین شهر در سطح کشور مطرح باشد.
محمدحسین واثق کارگرنیا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه برای حفظ داشته‌های این و به توسعه آن بی‌توجهی شد و شهر در بسیاری از بخش‌ها عقب مانده‌است، افزود: در مجموعه شهرداری و شورای اسلامی شهر رشت تمام تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا با استفاده از همه ظرفیت‌های موجود، رشت در مسیر توسعه و جایگاه واقعی خود قرار گیرد.
برای حفظ داشته‌ها و توسعه رشت بی‌توجهی شد و در بسیاری از بخش‌ها عقب مانده‌ایمرئیس شورای اسلامی رشت با اشاره به ضرورت مدیریت یکپارچه شهری برای رفع مشکلات شهر بیان کرد: بخش عمده‌ای از قوانین مرتبط با شورا در مجلس شورای اسلامی تحت بررسی و تغییرات بوده و امید است به موضوع مدیریت یکپارچه شهری توجه جدی شود.
وی با اشاره به برگزاری هفتاد و چهارمین مجمع مشورتی روسای شوراهای اسلامی مراکز استانها و کلانشهرهای کشور طی چند روز گذشته به مناسبت روز رشت در این شهر اظهار کرد: موضوع انتخاب شهردار توسط مردم و مدیریت واحد شهری در کمیسیون حقوقی و اقتصادی این مجمع مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
البته باید این را هم گفت که یکی از معضلات جدی شهر رشت، طی دو دهه گذشته تغییر فراوان و یا به عبارتی راه به راه شهرداران بوده و این شهر در مقعطی بیش از یک دهه تقریبا به فاصله چند ماه و یا کمتر از یک سال دایم شهردارش تغییر کرده و این عدم ثبات مدیریت شهری و درگیری شورا و شهرداری خود مساله و معضلی جدی برای این شهر بوده که بر گستره مسائل این شهر زیبا افزوده است البته دو سالی است که این شرایط اندکی تعدیل شده است.
معاون پارلمانی رئیس جمهور نیز هفته گذشته در سفری به رشت گفته بود: طبق برنامه پنج ساله هفتم به دنبال افزایش اختیارات استانداری‌ها به ویژه استان‌های مرزی، شوراها و مدیریت محلی هستیم.
شهرام دبیری با تاکید بر ضرورت توجه به مدیریت یکپارچه شهری و با بیان اینکه این موضوع در کمیسیون شوراها مطرح است، اظهار کرد: طرح و لایحه مدیریت یکپارچه شهری یکی از اولویت‌هاست، این مدیریت باید به صورت تدریجی در شهرهای بزرگ اجرا شود.
وی بیان کرد: باید با مدیریت یکپارچه شهری و ارتقاء جایگاه شوراها و شهرداری‌ها گام‌های موثری در این زمینه برداشته شود تا فعالیت در شهرها با نظم بیشتری پیش رود.
این روزها مسائل این شهر از جمله ترافیک، مبلمان ناهمگون و آشفته آن، فقدان فضای سبز مناسب و درخور و غیره آنقدر برجسته شده که همه بخش های زندگی مردمان آن را تحت الشعاع قرارداده است.
رئیس شورای اسلامی رشت در این رابطه به ایرنا گفت: برای رفع مشکلات ترافیکی شهر نیز هماهنگی‌هایی با وزیر راه و شهرسازی صورت گرفته و تصمیمات اولیه انجام شده و نمایندگان نیز در مجلس شورای اسلامی پی‌گیر موضوع هستند.
وی با اشاره به برگزاری برنامه های متنوع به مناسبت روز رشت و تلاش برای شناساندن ظرفیت‌های این شهر اظهار کرد: روز و هفته‌ای به نام رشت، بهترین فرصت برای معرفی پیشنیه تاریخی و فرهنگی این شهر و استفاده از ظرفیت‌های آن است.
واثق کارگرنیا بیان کرد: بزرگترین نمایشگاه کافه، رستوران و صنایع وابسته با رویکرد شهر خلاق خوراک شناسی به عنوان یکی از برنامه‌های شهر رشت اواخر ماه گذشته برگزار شد و سفیران چند کشور از جمله مالزی، کره جنوبی، فیلیپین، سریلانکا، کنسول کشور رومانی از نمایشگاه و مناطق گردشگری رشت بازدید کردند اما مساله مهم آن است که باید فضای این شهر به عنوان ویترین گیلان زیبا به گونه ای باشد که جلوه ای درخور از ظرفیت ها و تاریخ و فرهنگ این مردمان باشد و این مسائل باید رفع شود.
ترافیک بزرگترین معضل رشت
شهردار رشت هم طی روزهای اخیر در یکی از برنامه های روز رشت گفت که بزرگترین معضل رشت ترافیک است و رانندگان بیشترین آسیب را از وضعیت ترافیکی این شهر متحمل می شوند.
رحیم شوقی اظهار کرد: مجموعه شهرداری رشت و شورای ششم برای برون رفت از معضل ترافیک این شهر کارهایی را آغاز کرده‌اند که تا رسیدن به وضعیت مطلوب چندین سال زمان می برد.
برای برون رفت از معضل ترافیک این شهر کارهایی آغاز شده که تا رسیدن به وضعیت مطلوب چند سالی طول می‌کشد.وی با اشاره به اجرای طرح میثاق (احداث پنج تقاطع غیرهمسطح) در شهر رشت اضافه کرد: در احداث هر یک از این تقاطع‌ها از بازه زمانی برنامه‌ریزی شده جلوتر هستیم و ۲ تا سه تقاطع تا چند روز دیگر افتتاح می‌شود.
با این وجود رسیدگی به مسائل این شهر بسیار فراتر از اینها و نیازمند عزم همه بخش ها و کمک مسئولان کشوری است تا بتوان بخشی از این عقب ماندگی ها که گسترده است، جبران شود.
رشت امروز حدود ۷۰۰ هزار نفر جمعیت ثابت دارد که در طول روز به یک میلیون و ۲۰۰، ۳۰۰ هزار نفر می‌رسد.
