گیلان بی‌هیچ گزاف و گمانی یکی از کهنسال‌ترین خاستگاه‌های فرزندان ایران زمین و فرازگاه تاریخ تشیع این مرز و بوم بوده و همچنان پابرجا و زنده به آیین‌هایی کهن است اما کهنه نیست؛ علم‌بندی، علم واچینی، تعزیه، چهل منبر، کرنا نوازی و کرب زنی تنها چندی است از بسیار مراسم و آیین‌ها در این ایام که هرکدام از آنها هزاران هزار جمعیت را به خود فرا می خواند و در هر کدام از آنها مردمان نذر خویش ادا می‌کنند و اگر چه این فرهنگ دلچسب است اما نباید بگذاریم آثار بجا مانده از ادای این نذورات جان مردمان و محیط زیست سرزمین‌مان را تهدید کند.
این روزها عطر غذاهای نذری فضای کوچه و خیابان شهرها و کوچه باغ‌های روستاهای گیلان را پر کرده و بانگ «یا حسین» از هر کوی و برزن به گوش می رسد اما در همین میان پاکبانان شهر بی‌وقفه در حال جمع‌آوری زباله‌های رها شده از ظروف یکبار مصرف و لیوان‌های چای نذری این مراسم ستند؛ روانشناسان معتقدند بطور کلی در جامعه‌ای که نیازهای اساسی انسان‌ها در آن تأمین می‌شود، افراد بر پایه موازین اخلاقی زندگی می‌کنند؛ یکی از نیازهای امروز جامعه آموزش است و هر اقدامی در این زمینه، تلاشی برای کاستن از آسیب‌ها اعم از اجتماعی و زیست محیطی است.
پاکبان گیلانی: کاش! به مردم آموزش دهید که ظروف نذری را درکوی و خیابان رها نکنند؛ نمی دانید پاکبانان چه زحمتی را در این روز و شب‌های داغ برای تمیز کردن خیابان ها متحمل می‌شوند.این موضوع را یکی از پاکبانان خیابان رسالت رشت چقدر ساده به خبرنگار ایرنا می گوید: کاش! به مردم آموزش دهید که ظروف نذری را درکوی و برزن رها نکنند؛ نمی دانید پاکبانان چه زحمتی را در این روز و شب‌های داغ برای تمیز کردن خیابان ها متحمل می‌شوند.
تاکید بر استفاده ظروف یکبار مصرف گیاهی
مهتاب دهدار کارشناس محیط زیست هم گفت: الان تنها بحث زشت شدن چهره شهر مطرح نیست بلکه هر ظرف یکبار مصرفی که روی زمین می‌افتد، نه تنها چهره شهر را زشت می‌کند، بلکه می‌تواند وارد آبراهه‌ها شود و آسیب جدی به طبیعت و جانوران بزند.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: استفاده از ظروف پلاستیکی به ویژه ظروف یکبار مصرف، مضرات متعددی برای سلامتی انسان و محیط زیست دارد؛ این ظروف می‌توانند مواد شیمیایی مضری مانند استایرن و دیوکسین را به مواد غذایی منتقل کنند به ویژه زمانی که در معرض حرارت بالا قرار می‌گیرند.
کارشناس محیط زیست: استفاده از ظروف پلاستیکی به ویژه ظروف یکبار مصرف، مضرات متعددی برای سلامتی انسان و محیط زیست دارد؛ این ظروف می‌توانند مواد شیمیایی مضری را به مواد غذایی منتقل کنند، به ویژه زمانی که در معرض حرارت بالا قرار می‌گیرند.وی با تاکید بر استفاده از ظروف یکبار مصرف گیاهی ادامه داد: مواد شیمیایی بکار رفته در ظروف پلاستیکی می‌توانند خطر ابتلا به انواع سرطان، اختلالات هورمونی و سایر مشکلات سلامتی را افزایش دهند علاوه بر این، ظروف پلاستیکی تجزیه‌ناپذیر هستند و دفع نادرست آنها به آلودگی محیط زیست به ویژه آلودگی آب و خاک منجر می‌شود.
مدیریت فوری پسماند نذورات
با فرا رسیدن ایام محرم، مدیرکل محیط زیست گیلان نیز با اشاره به سنت پسندیده اطعام و نذورات، اظهار کرد: استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی نه‌تنها بلای جان محیط زیست است بلکه با تولید مواد اسیدی و خطرناک در تماس با غذای گرم، سلامت عزاداران حسینی را به شدت تهدید می‌کند از اینرو جایگزینی با ظروف گیاهی و کاغذی و مدیریت فوری پسماند مورد تاکید است.
فرهاد حسینی طایفه با صدور توصیه‌های فوری زیست‌محیطی خطاب به هیات‌های عزاداری، مساجد، تکایا و عموم شهروندان در آستانه ایام محرم بر لزوم حفظ سلامت مردم و محیط زیست تأکید کرد.
وی با گرامیداشت سنت حسنه اطعام نیازمندان و پذیرایی از عزاداران امام حسین(ع) در این ایام، بیان کرد: متأسفانه یکی از تهدیدات جدی این دوره، استفاده گسترده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی و تجمع انبوه زباله‌های ناشی از آن است که آسیب‌های جبران‌ناپذیری به محیط زیست استان وارد می‌کند.
مدیرکل محیط زیست گیلان در تشریح خطرات این ظروف هشدار داد: تماس ظروف پلاستیکی یکبار مصرف با غذای گرم و چرب منجر به ایجاد خاصیت اسیدی و تولید مواد شیمیایی بسیار خطرناک می‌شود؛ این مواد تهدیدی جدی برای سلامت شهروندانی است که از این نذورات استفاده می‌کنند.
حسینی طایفه راهکار اصلی حل این معضل دوگانه (سلامتی و محیط زیست) را جایگزینی ظروف پلاستیکی عنوان و تصریح کرد: به عزاداران و مسئولان هیات‌ها، مساجد و تکایا به طور اکیدا توصیه می‌کنیم حتما از ظروف بهداشتی یکبار مصرف با منشاء گیاهی برای توزیع غذا، چای و سایر نوشیدنی‌ها استفاده کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان با تأکید بر لزوم مسئولیت‌پذیری جمعی در مدیریت پسماند، خاطرنشان کرد: پس از توزیع و مصرف نذورات، ضرورت دارد هیئت‌ها، مساجد و تکایا، با همکاری و مشارکت فعال شهروندان فهیم، نسبت به جمع‌آوری سریع و صحیح ظروف استفاده شده اقدام نمایند؛ رها کردن این ظروف در معابر و اماکن عمومی به هیچ وجه قابل قبول نیست.وی با تأکید بر لزوم مسئولیت‌پذیری جمعی در مدیریت پسماند، خاطرنشان کرد: پس از توزیع و مصرف نذورات، ضرورت دارد هیات‌ها، مساجد و تکایا با همکاری و مشارکت فعال شهروندان فهیم، نسبت به جمع‌آوری سریع و صحیح ظروف استفاده شده اقدام نمایند؛ رها کردن این ظروف در معابر و اماکن عمومی به هیچ وجه قابل قبول نیست.
حسینی طایفه افزود: مسئولان هیات‌ها و تکایا موظفند نظارت دقیق و لازم را بر فرآیند جمع‌آوری این ظروف در محل توزیع نذورات اعمال کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان از ائمه جماعات مساجد سراسر استان خواست: در جلسات و سخنرانی‌های مساجد طی این ایام پربرکت، مفاهیم کاربردی و مهم حفاظت از محیط زیست و الزامات آن در برگزاری مراسم عزاداری، همچون استفاده از ظروف سازگار و پاک‌سازی محل را به عزاداران حسینی منتقل نمایند تا شاهد برگزاری مراسمی پاکیزه، سالم و دوستدار محیط زیست باشیم.
به گفته هادی کیادلیری معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست که فروردین ماه امسال در آئین اختتامیه بخش شهری رویداد ملی محیط زیستی «فرزند ایران، قهرمان زمین» در لاهیجان سخنرانی می کرد؛ به طور میانگین روزانه در استان های شمالی بیش از ۶ هزار تن زباله تولید می شود که ۷۰ درصد آنها بدون تفکیک و بازیافت دفن شده و باعث آلودگی رودخانه‌ها و جنگل‌های با ارزش کشور می‌شود.
