دقت نکرده بودم؛ ماسک به صورت نداشت، نگاهی از روی بی تفاوتی به من انداخت و به روبرو خیره شد.
هیاهویی در ذهنم برپا شد؛ کرونا دارد؟ نه؛ قیافه اش که شبیه کرونا گرفته ها نیست، اصلا ممکن است آلرژی باشد.
به سختی جلوی خود را می گیرم تا الکلی که در کیف دارم را در فضای تاکسی اسپری نکنم. دوباره به خیابان چشم می دوزم، از رادیو خبر اعمال جریمه نقدی برای افراد بدون ماسک اعلام می شود، اما باز در خیابان تعداد افرادی که ماسک به صورت دارند کم شده و مردم با بیخیالی آزار دهنده ای در تردد هستند.
خاطرات روزهای اسفند، فروردین و اردیبهشت و ترس و وحشتی که بر مردمان این دیار مستولی شده بود، برایم زنده می شود. اعلام تعداد مبتلایان و فوت شدگان کووید ۱۹ که روند صعودی وحشتناکی داشت، قرنطینه های خانگی، رعایت فاصله های اجتماعی، ضدعفونی کردن سطوح، معابر و …
این جمله نماینده وزیر بهداشت و درمان در مدیریت کرونا در گیلان را در آن ایام به یاد می آورم که هشدار داده بود “مبادا در سایه بی توجهی روزی برسد که جلوی در هر خانه گیلانی یک تابوت باشد”.حتی تصورش هم ترسناک است و همین موجب شد که آن روزها مردم به شدت خود مقید به رعایت توصیه های بهداشتی کنند از زدن ماسک تا رعایت فاصله اجتماعی و شستشوی مرتب دستها و بیش از ماندن در خانه و پرهیز از ترددهای غیر ضرور.
گفته می شد آن ایام بیش از ۸۵ درصد مردم به شدت خود را مقید و پایبند به توصیه های بهداشتی کرده بودند اما این روزهابا چرخش نگاه مردم به کرونا این رعایت کردنها به شدت گذشته نیست، مردم آسانگیرتر شده و کلافه از استفاده مدام، ماسک را به کناری نهاده اند و به هر بهانه ای ساعتی را می زنند بیرون تا حال و هوایی عوض کنند قدمی در خیابان و پارک بزنند یا خریدی کنند و …
این در حالیست که می دانیم نه واکسنی کشف شده و نه متخصصان دارویی برای درمان قطعی کووید ۱۹ یافته اند.
با آغاز فصل های سرد سال و شیوع سرماخوردگی و آنفلوآنزا علی رغم اینکه باید خطر ابتلا به کرونا جدی تر گرفته شود ما حضور دانش آموزان در مدارس و کارمندان ادارات دولتی و بخش خصوصی را در محل کارشان داریم اما شاید این امر اگر همراه با رعایت توصیه ها بود خیلی نگران کننده نبود اما مردم با بی تفاوتی خطرناکی بی توجه به توصیه های متخصصان امر، روال عادی زنگی را در پیش گرفته اند.
گیلان و انزلی از اولین شهرهای کشور بود که وضعیتش در روزهای ابتدایی شیوع کرونا در ایران قرمز اعلام شد و دکتر سیامک دیوشلی پزشک متخصص اطفال و تهمینه ادیبی سرپرستار بخش اورژانس بیمارستان شهید بهشتی انزلی در همان ایام آغازین شیوع این ویروس در راه خدمت به مردم این شهرستان به کووید ۱۹ مبتلا و جان باختند.
دکتر کاوه ماهوتی متخصص بیهوشی بیمارستان شهید بهشتی از همکاران این دو شهید راه خدمت که در بهمن ماه سال گذشته از اولین کسانی بود که به این بیماری مبتلا شد، علت این بی تفاوتی ها را طولانی شدن زمان این بیماری و عادت کردن مردم به این ویروس منحوس می داند.
او که خود روزهای سخت و طاقت فرسای بیماری را به تنهایی و با کمک پدر پیر ۸۰ ساله اش پشت سر گذاشته، می گوید : زمانی که هنوز کسی از وجود این بیماری در کشور خبر نداشت به آن مبتلا شدم و روزها و شبهای وحشتناکی را سپری کردم.
ماهوتی می افزاید : با اینکه بیماری کووید ۱۹ را به حادترین شکل ممکن تجربه کردم اما این بیماری در پدرم به شکل یک سرماخوردگی ساده و با تب و لرز نمود پیدا کرد. هیچ کس نمی داند این بیماری در او به چه صورت ظاهر خواهد شد برای همین بهترین راه حل، رعایت پروتکل های بهداشتی، حفظ فاصله اجتماعی، استفاده از ماسک و سایر توصیه های بهداشتی می باشد.
این متخصص بیهوشی که هم اکنون دوره فلوشیپ خود را در تهران می گذراند، خاطر نشان می کند : خطر این بیماری بسیار جدی است و همه ما در معرض و خطر ابتلا به آن قرار داریم لذا باید توصیه های کادر پزشکی که هم اکنون خسته تر از گذشته به کار خود ادامه می دهند را جدی تر بگیریم.
وی تاکید می کند : شاید بسیاری از مشاغل در شهرستان توریستی انزلی مانند هتل ها، رستورانها، مسافر کاشانه ها، هتل آپارتمان ها و حتی برخی پزشکان دچار خسارت، آسیب و زیان شده باشند اما مردم هم چنان باید پروتکل ها را رعایت کرده و سلامت خود و خانواده را در اولویت قرار دهند.
چرا ماسک بزنیم؟
استفاده از ماسک مهمترین راهکار برای مقابله و پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید ۱۹ به شمار می رود، اگر اکثر مردمی که از منزل خارج می شوند، ماسک بزنند و تا زمان برگشت به منزل این ماسک را همچنان بر روی صورت خود داشته باشند آثار شگفت انگیزی در کاهش آمار ابتلا به این ویروس خواهیم داشت.
استفاده از ماسک و رعایت فاصله گذاری اجتماعی راهکارهایی هستند که در سراسر دنیا کار آمدی شان را به اثبات رسیده است.
می‌دانیم فراهم کردن ماسک برای خانواده هایی که از کرونا آسیب دیدند و تنگ دست شده اند میسر نیست، اما می توان با تهیه ماسک های خانگی از ابتلا به کرونا تا حدود زیادی جلوگیری کرد.
کارشناس پرستاری و ارشد روانشناسی بالینی بیمارستان شهید بهشتی انزلی اقتصاد ضعیف و وابسته به توریسم این شهر را در بی توجهی به پروتکل های بهداشتی دخیل می داند و معتقد است : متاسفانه مردم توان خرید ماسک و دستکش را ندارند، اگر متولیان بخش بهداشت بتوانند ماسک را با قیمت مناسب در اختیار افراد کم برخوردار قرار دهند، تعداد کمتری با این بیماری درگیر خواهند شد.
شهیندخت مستان آبادی می گوید: همیشه ماسک اضافی با خود همراه دارد تا در اختیار افراد بی بضاعتی که توان خرید ماسک را ندارند، قرار دهد.
وی گفت : ویروس کرونا مشاغل بسیاری را تحت تاثیر خود قرار داده و مردم از لحاظ اقتصادی وضعیت مناسبی ندارند تا بصورت پیوسته ماسک تهیه کنند و در این میان خیرین و گروه های جهادی می توانند در این زمینه نقش موثری ایفا کنند.
مستان آبادی اضافه می کند : گرچه برخی عادت به حرکت خلاف جهت آب دارند اما توریستی بودن شهر انزلی و ورود مسافرانی که رعایت دستورالعمل های بهداشتی را به کناری نهاده اند از دلایل شیوع دوباره این ویروس است.
وی با اشاره به ضرورت اطلاع رسانی های گسترده به مردم و هشدارهای مناسب و ایجاد حساسیت در مردم می گوید : نباید تنها به آمارهای ارائه شده از سوی بیمارستان ها اکتفا کرد با جمع آوری اطلاعات و آمار از کلینیک های خصوصی و مطب های پزشکی می توان اطلاعات دقیق و جامع تری ارائه داد و به این ترتیب مردم را به رعایت نکات بهداشتی ترغیب کرد.
لزوم آموزش و فرهنگ سازی در رعایت دستورالعمل های بهداشتی
گرچه در روزهای اوج شیوع کرونا در شهرستان بندرانزلی گروههای مردمی و تشکل های مردم نهاد زیادی به امر دوخت ماسک و توزیع اقلام بهداشتی مشغول بودند و همه هم خود به هر شکلی ملزم به رعایت توصیه های بهداشتی می دانستند اما پس از آنکه بیماری اندکی مهار شد مردم کم کم زندگی عادی خود را از سر گرفتند و از شدت فعالیت این تشکل ها و به همان نسبت حساسیت مردم کاسته شد، دورهمی ها و مراسم عروسی و عزا دایر شد، دیگر کسی ماسک نزد و در مکانهای عمومی رفتارهای عادی از سر گرفته شد.
شاید آن روزها توزیع ماسک، اقلام بهداشتی و معیشتی در اولویت امور بود اما امروز ما در عین آنکه به این حوزه باید توجه کنیم، نیاز به فرهنگ سازی و آموزش برای رعایت دستورالعمل های بهداشتی داریم تا این بیماری ریشه کن شود.
فرهنگ سازی و آموزش مناسب دو رویکردی است که تاثیری ژرف و ماندگار در اصلاح رفتار شهروندان دارد که در این رابطه همه از رسانه ها و نهادها و دستگاه ها و تک تک آحاد مردم نقش دارند و باید بدان عمل کنند و هر فردی بداند در قبال سلامتی خود و دیگران مسئول است.
چنانکه استاندار گیلان هم می گوید :رعایت دستورالعمل های بهداشتی و تمام توصیه های متخصصان بهداشت و درمان در جامعه برای پیشگیری از انتشار ویروس کرونا و حفظ سلامت آحاد جامعه وظیفه ای ملی، اخلاقی، دینی و قانونی تک تک افراد است.
ارسلان زارع در جلسه اخیر ستاد استانی مقابله با کرونا با بیان اینکه رعایت دستورالعمل های بهداشتی عامل مهمی در پیشگیری از انتشار ویروس کرونا است، اظهار داشت: این توصیه ها اعم از رعایت فاصله گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک، عدم ترددهای زیاد و غیر ضرور در اجتماعات و شست وشوی دست ها با آب و صابون باید برای پیشگیری از شیوع این ویروس به طور جدی توسط مردم رعایت شود.
وی خاطر نشان کرد: جای تعجب است که با گذشت هفته ها بعد از بحران شدید و دغدغه ها پیرامون آغاز موج سوم شیوع این ویروس شاهد عادی انگاری مردم یا کاهش رعایت دستورالعمل های بهداشتی پیشگیرانه از انتشار کرونا هستیم، متاسفانه وضعیت گیلان نیز در ارتباط با رعایت دستورالعمل ها از میانگین کشوری کمتر است.
استاندار گیلان بیان داشت: با این شرایط باید طی این هفته اکیپ های بازرسی را در استان تشدید کرده و اطلاع رسانی ها و آگاهی بخشی را نیز بیشتر کنیم.
این در حالی است که رعایت این توصیه ها منجر به حفظ سلامتی افراد، خانواده و اطرافیانشان می شود از این رو همه ما باید پیش از هر امری برای صیانت از سلامت خود و جامعه نسبت به رعایت این توصیه ها نه تنها از سوی خودمان که تک تک افراد جامعه حساس باشیم و در این زمینه نیز دیگران را هم امر به معروف کنیم که صیانت از سلامت اجتماع مان خود معروفی است که باید نسبت بدان حساس بوده و عملکنیم.
بندرانزلی در ۴۰ کیلومتری غرب مرکز گیلان واقع شده و از نخستین شهرهایی بود که در دوران شیوع ویروس کرونا وضعیت آن قرمز اعلام شده بود.
بر اساس آخرین آمار وزارت بهداشت و درمان تا روز دوشنبه با فوت ۲۷۲ نفر از بیماران مبتلا به کرونا در ۲۴ ساعت گذشته، تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۲۸ هزار و ۸۱۶ نفر رسیده است. تاکنون ۵۰۴ هزار و ۲۸۱ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده اند.
