عصر سه شنبه هشتم مهرماه ساعاتی پس از آنکه تلویزیون دولتی کویت وفات شیخ «صباح الجابر الاحمد الصباح» را اعلام کرد کابینه این کشور شیخ «نواف الاحمد الجابر الصباح» ولیعهد ۸۳ ساله این کشور را به عنوان امیر جدید معرفی کرد. نواف الاحمد الجابر الصباح امیر جدید کویت روز چهارشنبه نهم مهرماه با حضور در پارلمان سوگند یاد کرد.
سیاستهای امیر فقید کویت اغلب در راستای ثبات و کاهش تنشهای منطقهای بود. امیر جدید کویت نیز در جریان مراسم سوگند خود در پارلمان به برقراری امنیت و ثبات و تحقق شکوفایی در این کشور متعهد شد.
در سایه فضای ملتهب منطقه و خلیج فارس، اکنون سوالها و گمانهزنیهای بسیاری درباره خطمشی سیاست خارجی کویت پس از درگذشت شیخ صباح الجابر الاحمد الصباح امیر فقید این کشور مطرح میشود.
امیر جدید کویت و ادامه سیاست خارجی متوازن
امیر فقید کویت طی ۱۴ سال حکومت و نیز در ۴۰ سال فعالیت به عنوان وزیر امور خارجه در مسیر ایجاد توازن در روابط با همسایههای کویت تلاش کرد. توسعه روابط با عربستان، بازسازی ارتباط با دولت عراق که زمانی اشغالگر این کشور بود، گفتوگو با ایران و میانجیگری در موضوع اختلاف عربستان با قطر از جمله سیاستهایی بود که از سوی امیر فقید پیگیری شد. اکنون نیز تحلیلگران دور از ذهن میدانند که در زمان حکومت شیخ نواف، کویت از مسیری که شیخ صباح برای این کشور ترسیم کرده بود، خارج شود.
به نوشته روزنامه «عربی ۲۱» مصر، «داهم القحطانی» تحلیلگر مسائل سیاسی کویت میگوید سیاست خارجی کویت طی دهههای گذشته ثابت بوده است و این سیاست به طور متوازن و با میانهروی ادامه خواهد یافت. ادامه این سیاست متکی بر پایههای استواری است که برجستهترین آن را حمایت از ملیگرایی عربی، دوری از تعصب، طرح مسائل توسعهای و پرهیز از موضوعات اختلافبرانگیز شکل میدهند. به گفته القحطانی کویت کشور نهادهای قانونی است. از این رو، سیاست خارجی این کشور با توجه به رویکرد یک شخص خاص مشخص نمیشود. رویکردهای حکومت در کویت با رویکرد مردم این کشور نسبتا همسو است و دولت و مردم رویکرد ملیگرایی و دوری از تعصب را در پیش خواهند گرفت.
به نوشته روزنامه «عربی ۲۱»، «محجوب الزویری» مدیر مرکز پژوهشهای «الخلیج» قطر معتقد است که سیاست خارجی کویت ثابت خواهد ماند و این روند ادامه خواهد یافت. او گفت نباید از رویدادها پیشی گرفت، بلکه باید منتظر ماند تا سمت و سوی امور مشخص شود. تغییرات ریشهای در سیاست خارجی این کشور رخ نخواهد داد و اگر هم در آینده تغییری رخ دهد، زمان خواهد برد. اشخاص در کویت نقش دارند، اما هرگونه تغییری که رخ دهد از اصول اساسی که کویت به آن پایبند است فاصله نخواهد گرفت. وجود پارلمان و نهادها در کویت همانطوری که در انتقال روند سیاسی کنونی نقشآفرینی کردند در تصمیم گیریهای آینده هم نقشآفرین خواهند بود و این موضوع سبب خواهد شد تغییرات محدود باشد.
روزنامه «الزمان» عراق نوشت شیخ النواف در شرایط حساس منطقه که تنشهایی میان عربستان و ایران در جریان است و بر روابط عربستان و متحدانش با قطر بحران حاکم شده به قدرت رسیده است. پیشبینی میشود که شیخ النواف سیاست امیر فقید کویت را که از ورود به درگیریهای منطقهای دوری میکرد و خواهان حل تنشها بود، دنبال کند.
به نوشته روزنامه «الاخبار» لبنان، امیر فقید کویت روابط خود را با عربستان حفظ کرد و با عراق هم روابط برقرار کرد و به حفظ گفتوگو با ایران هم تمایل نشان داد. پیشبینی میشود امیر جدید کویت سیاست امیر پیشین این کشور را ادامه دهد. این سیاست در ایجاد دیپلماسی متوازن در منطقه ملتهب نقش داشته است.
به نوشته صفحه عربی تارنمای «دویچه وله» آلمان، «عماد النجار» استاد علوم سیاسی دانشگاه کویت گفت با وجود فشارهای عربستان بازهم کویت روابط خود را با ایران حفظ کرد و امیر فقید کویت از محدود رهبران کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بود که طی ۱۰ سال اخیر به ایران سفر و برای حل شکاف میان عربستان و ایران تلاش کرده است.
النجار معتقد است که هیچ توجیهی برای تغییر سیاست خارجی کویت در دوره امیر جدید وجود ندارد. مردم و افکاری عمومی از رویکرد رسمی کویت در میانجیگریها و بیطرفی این کشور در مسائل منطقهای حمایت میکند و این سیاست منافع کویت و منطقه را تامین خواهد کرد.
ادامه میانجگیری کویت برای حل بحران در روابط عربستان و متحدانش با قطر
پادشاه جدید کویت پیش از این ولیعهد بوده است و از سال ۲۰۰۶ تاکنون در کنار پادشاه فقید کار کرده است. او از بسیاری از پروندههای منطقهای آگاهی کامل دارد. از این رو، میانجیگری کویت ادامه خواهد داشت.
به نوشته روزنامه «عربی ۲۱»، القحطانی تحلیلگر مسائل سیاسی کویت بر این باور است سیاست خارجی کویت دارای پایههای ثابتی است. حتی در دورهای که شیخ الصباح در خارج کشور مشغول معالجه خود بود دولت کویت با رهبری شیخ نواف امیر کنونی وساطت این کشور برای حل بحران در روابط کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را ادامه میداد و وزیر امور خارجه این کشور به دوحه سفر کرد.
به نوشته «عربی ۲۱»، محجوب الزویری میگوید شاخصهای اولیه نشان میدهد که رویکرد میانجیگری پادشاه فقید کویت درباره وساطت برای حل بحران در روابط عربستان و متحدان آن با قطر در امیر جدید کویت هم وجود دارد.
تغییرناپذیری موضع کویت در رابطه با رژیم صهیونیستی
کویت درباره عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی مواضع مشخصی دارد و طبق نظر نهادهایی پیش میرود که این ارزشها را ترسیم کردهاند. تغییر حاکم دلیل تغییر موضع کویت در عادیسازی روابط نخواهد بود، از این رو، پیشبینی میشود کویت در دوره امیر جدید به سمت عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی پیش نرود.
درباره موضع کویت درباره عادیسازی روابط با رژیم اسرائیل داهم القطحانی به روزنامه عربی ۲۱ گفت نخست وزیر کویت در نشست اخیر خود در عکسالعمل به اظهارات «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا که در آن مدعی شده بود کویت قصد عادیسازی روابط با اسرائیل را دارد گفت کویت از مساله فلسطین حمایت میکند و معتقد به برپایی دو کشور است. این کشور تا زمانی که مساله فلسطین به طور عادلانه و فراگیر حل نشود زیر بار عادیسازی روابط با رژیم اسرائیل نخواهد رفت. حتی در هنگام حضور شیخ الصباح در بیمارستانهای آمریکا هم این سیاست کویت در مخالفت با عادیسازی روابط با اسرائیل ادامه یافت.
به نوشته روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن، «بدر السیف» استاد تاریخ دانشگاه کویت بر این باور است در کشور کویت سیاست در یک روز تغییر نخواهد کرد. با توجه به اینکه افکار عمومی کویت مخالف عادیسازی روابط با رژیم اسرائیل است امیر جدید هم با عادیسازی روابط با رژیم اسرائیل، چهره خود را تخریب نخواهد کرد.