نمودار فوتی‌ها با ثبت یک عدد جدید طی ۸ ماه اخیر اوج گرفت و ۲۷۹ نفر دیگر را هم به آغوش آرامستان‌ها سپرد. غم‌انگیز‌تر اما، بسته شدن درهای بهشت زهرای تهران به روی بستگانی بود که پیش از این اجازه داشتند در مراسم تشییع، خانواده درجه یک را همراهی کنند. حالا اما نه تنها مرگ که حتی عزاداری‌های بعد از آن هم با چالش‌های جدیدی مواجه شده است. مدیرعامل بهشت زهرای تهران اعلام کرده درهای این آرامستان اکنون فقط به روی بستگان درجه یک باز است و از شهروندان هم خواسته تا در روز پنجشنبه و جمعه از تردد در بهشت زهرا خودداری کنند. دردناک‌تر اما مرگ افرادی است که در این چند ماه در مراسم تشییع اقوام و دوستان خود شرکت کرده بودند و حالا سرنوشت، وسعت قبرستان‌ها را به اندازه اعضای خانواده‌ها بزرگ‌تر کرده است. با این‌همه خیلی‌ها همچنان هشدارها را جدی نگرفته‌اند. درحالی‌که به گفته کارشناسان حوزه سلامت یک فاجعه انسانی و تراژدی جمعی در راه است و باید تعداد فوتی‌ها را یک و نیم تا ۲.۲ برابر آمار رسمی در نظر گرفت. دکتر کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت البته پا را فراتر از هشدارها گذاشته و گفته است که بدون اعمال محدودیت و بدون استفاده از ابزارهای قانونی و حاکمیتی وضعیت قرمز که سهل است، باید در انتظار پاییز سیاه بود. ما و شما اگر رودربایستی داریم، اما کرونا با کسی شوخی ندارد.»
مردم البته در این چند روز رودربایستی را کنار گذاشته‌اند. خیلی‌ها بدون آنکه خجالت بکشند، به یکدیگر تذکر می‌دهند. نزدیکی‌های خیابان امیرآباد شمالی، درست روبه‌روی یک کلینیک درمانی، چند راننده تاکسی مشغول گپ زدن هستند. هر ۳ ماسک زده‌اند و تقریباً یک متر هم فاصله دارند. تأکید می‌کنند اگر مسافری ماسک نداشته باشد، سوارش نمی‌کنند، یکی از راننده‌ها البته چند ماسک زاپاس روی داشبوردش قرار داده و روی کرایه‌اش می‌کشد، در این چند روز حتی یک مسافر بدون ماسک هم سوار نکرده‌اند. جالب اینکه مسافرها هم اگر راننده ماسک نداشته باشد سوار نمی‌شوند. خانم اعلایی از کنار پراید دربستی سریع رد می‌شود، می‌گوید «راننده ماسکش را زیر چانه گذاشته، معلوم است که جدی نمی‌گیرد.» راننده تاکسی با اعتراض می‌گوید «پلاک شخصی‌ها هرکار دوست دارند می‌کنند، اما ما باید جریمه شویم. با این وضع اقتصادی، چقدر باید جریمه بدهیم.» آقای کرمی، کارمند کلینیک هم می‌گوید: «برخی راننده‌ها از ترس جریمه، یک ماسک زینتی کنار دستشان گذاشته‌اند تا پلیس می‌بیند، سریع می‌کشند روی صورتشان، مثل روزهای اول کمربند ایمنی، بالاخره اما جا می‌افتد، من نمی‌دانم چرا بعضی‌ها لجبازی می‌کنند!» اجباری شدن ماسک در حمل و نقل عمومی کار را در ایستگاه‌های مترو و اتوبوس راحت کرده است. حالا آمار ۹۸ درصدی به ۱۰۰ درصد نزدیک شده و هیچ کس نمی‌تواند از گیت تیز بین متروها بدون ماسک رد شود. جالب اینکه مردم در واگن‌های قطار با کسی که ماسکش را برای لحظه‌ای هم برداشته، برخورد می‌کنند و اگر کسی ماسکش آلوده باشد هم به او ماسک رایگان می‌دهند. خانم رحمتی هر هفته ماسک نذرش را داخل مترو می‌آورد و در ایستگاه‌های پایین شهر و بویژه بهشت زهرا به کودکان کار و دستفروش‌ها می‌دهد.»
جریمه برای ماسک نزدن
باید زودتر اعمال می‌شد
در حوالی خیابان پاسداران تهران هم اکثریت قریب به اتفاق مردم ماسک زده‌اند، البته بندرت افرادی هم هستند که ماسک خود را روی چانه کشیده‌اند، برخی هم همچنان اصرار دارند که ماسک فایده‌ای ندارد و جلوی ویروس را نمی‌گیرد، البته این قشر بسیار کم شمار هستند و شاید جمعیت این افراد از یک درصد هم کمتر باشد. خانم محمدی ۳۸ ساله و کارمند یک شرکت خصوصی درباره اجباری شدن ماسک و اخذ جریمه به «ایران» می‌گوید: «این اقدام، حرکت بسیار خوبی است، به نظر من خیلی زودتر از اینها باید شروع می‌شد، مطمئن هستم که با اجباری شدن ماسک، شاهد پایین آمدن آمار کرونا خواهیم بود. جریمه‌ها هم باید اعمال شود، چون برخی از مردم تا اجبار و تهدید وجود نداشته باشد راضی به ماسک زدن نمی‌شوند، درست مانند بستن کمربند ایمنی که اوایل مردم مقاومت می‌کردند اما بعد از اینکه جریمه کردن‌ها شروع شد، بتدریج مردم هم عادت کردند و الان دیگر بستن کمربند ایمنی به یک فرهنگ در رانندگی تبدیل شده و جلوی بسیاری از مرگ و میرها را گرفته است.»
آقای احمدی، ۲۸ ساله معتقد است که باید از تجربه‌های کشورهای دیگر که در مهار کرونا موفق هستند، استفاده کنیم مثلاً با اعمال قرنطینه در کشور چین، بیماری به سرعت مهار شد، به جای جریمه باید قرنطینه را به صورت جدی اجرا کنیم، اگر ترددها در سطح شهر محدود شود، قطعاً آمارها کاهش پیدا می‌کند. یک کارمند شرکت برق هم با اشاره به اینکه این اقدام دولت بسیار مؤثر و کارآمد است، می‌گوید: «با اعمال جریمه، مردم مجبور می‌شوند، ماسک زدن را جدی بگیرند البته به نظرم زیرساخت‌های کافی برای جریمه عابران پیاده وجود ندارد، ولی در هرحال چاره‌ای هم نیست چون خیلی‌ها رعایت نمی‌کنند و با بی‌مبالاتی جان بقیه را هم به خطر می‌اندازند.»
برخی‌ها تا زور نباشد ماسک نمی‌زنند
در این چند روز، مردم در کوچه و خیابان موضوع زدن ماسک را جدی‌تر از قبل گرفتند. جریمه عامل پررنگی در ماسک زدن این روزهای مردم در پاساژها، پارک‌ها، خیابان‌ها و مغازه‌ها شده است.
تمام مغازه‌دارها و حتی کارگران ساختمان‌های درحال ساخت، ماشین‌های تک سرنشین و کارگران پارک‌ها هم ماسک می‌پوشند. حوالی صبح در منطقه شرق تهران عابران زیادی در پیاده‌رو درحال رفت و آمدند، اغلب‌شان از ایستگاه مترو خارج می‌شوند آن هم با ماسک‌های مختلفی که به صورت زده‌اند. یکی از همین شهروندان درباره الزام ماسک زدن مردم از سوی دولت می‌گوید: «خیلی از کشورها از همان روزهای اول برای اینکه مردم ماسک بزنند جریمه قرار دادند آن هم جریمه‌های سنگین. فکر می‌کنم همین موضوع موجب شد تا بسیاری از مردم موضوع ماسک زدن را جدی بگیرند. البته موضوع دیگری هم وجود دارد و آن هم موضوع بسته شدن راه‌های شمال است. آخر هفته تعطیلی است و کلی از افراد می‌روند مسافرت بهتر است که دولت برای بستن راه‌ها هم فکری کند یا برای سفر کردن هم جریمه قرار دهد.» یکی دیگر از شهروندان هم می‌گوید: «حتماً باید زور بالای سر این مردم باشد تا کاری را انجام بدهند. مردم باید بدانند که این ماسک برای سلامتی خودشان است. خیلی‌ها رعایت می‌کردند و حالا اکثر مردم به خاطر جریمه‌هایی که گذاشتند رعایت می‌کنند. خودم از این نوع برخورد قهری استقبال می‌کنم. این بیماری با کسی شوخی ندارد.» رهگذران این منطقه از تهران تقریباً همه‌شان ماسک دارند و مغازه دارها هم تقریباً ماسک را به صورت زده‌اند البته هستند برخی‌هایی که ماسک پوشیده‌اند اما این ماسک زیردماغ یا زیر چانه‌هایشان است تا مشتری وارد مغازه می‌شود ماسکشان را درست می‌کنند. یکی از کسبه محل درباره این چند روزی که ماسک زدن اجباری بوده، اظهار می‌کند: «اگر جریمه‌ها بیشتر از این بود خیلی‌ها حتی از خانه‌هایشان بیرون هم نمی‌آمدند به نظرم باید خیلی جدی‌تر اعمال محدودیت کرد. خیلی‌ها در این شرایط  پاساژ گردی می‌کنند. خودم فروشنده هستم و می‌دانم چه کسی قصد خرید دارد و چه کسی از سر بیکاری به پاساژ آمده است. من شغلم آزاد است اگر کارمند بودم حتماً سعی می‌کردم دور کاری کنم.»
روزهای سخت تهران در پیک سوم کرونا
فرمانده ستاد مقابله با کرونا در استان تهران با بیان اینکه تهران در حال تجربه سخت‌ترین روزها در پیک سوم کروناست، به تعطیلات پیش‌رو اشاره کرد و گفت: نگران بار سفرها هستیم؛ زیرا مطالعات ما نشان می‌دهد ارتباط معناداری بین مسافرت‌های ایام تعطیلات تجمیعی با تغییر در موارد بیماری در کشور وجود دارد.
دکتر علیرضا زالی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت شیوع کرونا در استان تهران، گفت: تهران کماکان در تب و تاب بیماری کروناست. در شاخص‌های مراجعان سرپایی، بستری، مراجعان جدید و مرگ ومیر ناشی از کرونا تغییر کاهشی نداشتیم و در طول دوهفته اخیر کماکان وضعیت تهران قرمز بوده است.
وی افزود: پیش‌بینی آماری ما این است که تهران در حال تجربه کردن سخت‌ترین روزهای پیک سوم بیماری کروناست. تا زمانی که مداخلات جدی اعمال نشود این پیک رو به افول نخواهد گذاشت و ممکن است شرایط به‌همین شکل ادامه یابد. راه تقلیل موارد بیماری در تهران، انجام مداخلات جدی است.
فرمانده ستاد مقابله با کرونا در تهران، اظهار کرد: متأسفانه از امروز در آستانه تعطیلات چند روزه قرار می‌گیریم و نگرانی ما از سفرهاست.
به دلایل مختلف اپیدمیولوژی چرخش ویروس در عرصه جغرافیای عمومی در کشور و همچنین افزایش بار بیماری در شهرهای مبدأ و مقصد متأسفانه می‌تواند آمار بیماری را افزایشی کند. وی در ادامه تأکید کرد: پیشنهادهای مختلفی در زمینه‌های گوناگون در نظر گرفته شده؛ از جمله وضع جرایم برای خودروهای غیربومی که به سفر می‌روند و ایجاد محدودیت‌های جدی در سفرها که از طریق امضای مشترک ما با استاندار محترم تهران به کمیته‌های مربوطه اعلام شده است.  تعداد بیشتری از مسافران از تهران به سمت شهرهای مختلف حرکت می‌کنند و بار برگشت مسافران هم می‌تواند در بار بیماری استان تأثیرگذار باشد، حساسیت‌های بیشتری در این زمینه وجود دارد.
زالی در خاتمه خاطرنشان کرد: به‌نظر می‌رسد سفرهای غیرضروری در استان و حتی بین استان‌ها نقش مشخصی در گسترش بیماری دارد. مطالعات ما نشان می‌دهد ارتباط معنادار و مستقیمی بین مسافرت‌های ایام تعطیلات تجمیعی با تغییر در موارد بیماری در کشور وجود دارد.
تشریح جزئیات محدودیت‌های کرونایی در دستگاه‌های اجرایی تهران
معاون استاندار تهران گفت: کارکنان شاغل در دستگاه‌های اجرایی مکلف به اجرای صحیح و دقیق پروتکل‌های بهداشتی در محیط اداری، رعایت بهداشت فردی، خود مراقبتی، خود اظهاری از ابتلا، استفاده اجباری از ماسک و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی هستند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی استانداری تهران، غلامرضا عباس پاشا با اشاره به ضرورت رعایت پروتکل‌های بهداشتی در دستگاه‌های اجرایی استان تهران اظهار داشت:  رعایت  نکردن موارد یادشده توسط کارکنان تخلف اداری محسوب شده و برابر بخشنامه سازمان امور اداری و استخدامی کشور و تأکیدات مکرر ستاد ملی مبارزه با کرونا با خاطیان مستقیماً از سوی مدیران دستگاه اعمال مجازات از اخطار کتبی تا انفصال موقت را شامل می‌شود.
معاون توسعه مدیریت و منابع استاندار تهران عنوان کرد: مدیران و مقامات مسئول دستگاه‌های اجرایی نیز مکلف هستند نسبت به ضد عفونی محیط اداری، تمهیدات لازم در حوزه تب سنجی روزانه همه کارکنان و مراجعان و ممانعت از حضور افراد بدون ماسک و مشکوک به بیماری در محیط کار اقدام کنند و استفاده از ظرفیت دورکاری با تمهیدات و زیرساخت‌های لازم دستگاه‌های اجرایی برای ارائه خدمات مطلوب به‌ صورت الکترونیکی از منزل توسط کارکنان واجد شرایط در راستای بخشنامه شماره ۹۹۷۷۸ مورخ هفتم خردادماه سازمان امور اداری و استخدامی کشور را با اولویت کارکنان مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای و خاص، افراد بالای ۶۰ سال، خانم‌های باردار و مادران دارای فرزند زیر شش سال فراهم کنند.  وی تصریح کرد: در راستای توسعه دولت الکترونیک نسبت به تأمین زیرساخت جهت پیاده‌سازی و ارائه خدمات الکترونیکی نظیر پیشخوان الکترونیکی ارباب رجوع به منظور کاهش تردد به ادارات اقدام شود، همچنین تمام همایش‌ها، جلسات عمومی، برنامه‌های آموزشی و نشست‌های تخصصی با استفاده از امکانات و فناوری‌های ارتباط غیر حضوری از قبیل وبینار، ویدیو کنفرانس، شبکه‌های اجتماعی و آموزش‌های مجازی برگزار شود و در صورت اجتناب‌ناپذیر بودن برگزاری حضوری، جلسات با حداقل شرکت کننده و رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شود.

برش
اعمال محدودیت تردد در ۵ کلانشهر در تعطیلات پیش رو

وزیر بهداشت گفت: رئیس‌جمهوری اجازه اعمال محدودیت در پنج کلانشهر تهران، اصفهان، ارومیه، کرج و مشهد را داده و در روزهای تعطیل پیش رو محدودیت‌ها اجرا می‌شوند.
به گزارش ایسنا، سعید نمکی در حاشیه جلسه هیأت دولت، در جمع خبرنگاران اظهار کرد: باید به موج سوم کرونا بپردازیم که بخشی از کشور را گرفتار کرده است. ما با بررسی‌هایی که روی ویروس انجام دادیم، متوجه شدیم ویروس دچار تغییرات و جهش‌هایی شده است؛ گرچه در بیماری زایی هنوز مشخص نیست اما در سرعت انتشار و گرفتار کردن جمعیت کشور برایمان مشخص است که سرعت عمل بیشتری پیدا کرده است. وی ادامه داد: به همین دلیل زنگ خطری است برای کشور برای رعایت فاصله گذاری، برای کمتر شدن مسافرت‌ها و برای استفاده بیشتر از ماسک. با تشدید شرایط فعلی جریمه‌ای برای جمعیتی که پروتکل‌های بهداشتی را مراعات نمی‌کردند و حقوق دیگران را مورد تهدید قرار می‌دادند وضع کردیم که امیدوارم با وضع این قوانین در کنترل کرونا موفق شویم. نمکی گفت: دیروز خدمت رئیس‌جمهوری محترم درخواستی را تقدیم کردم و از ایشان خواستم اجازه دهند در پنج شهر مهم که میزان شیوع ویروس بالا است و ممکن است گرفتاری‌های بیشتری پیش آید مثل کلانشهر تهران، کرج، مشهد، اصفهان و ارومیه در سه روز تعطیلی منع عبور و مرور و محدودیت اعمال کنیم و ایشان بلافاصله موافقت کردند. امیدواریم با اجرای این موضوع در سه روز تعطیلی در کاهش تردد‌ها در راستای کاهش بیماری قدم‌هایی برداریم. وی یادآور شد: استراتژی‌هایی تنظیم کردیم که علاوه بر اعمال محدودیت‌های جدید در قسمت‌های پرخطر، برنامه‌های سنگین تری مثل بیماریابی و انجام تست‌ها صورت دهیم. همکاری‌های جدیدی هم با سازمان بسیج و سازمان‌های مردم نهاد را شروع کردیم. نمکی در پایان گفت: با توجه به فصل سرما برنامه‌های جدیدی را برای مبارزه با کرونا تدوین کردیم که یکی از اضلاع آن سختگیری‌های بیشتر است.