به گزارش ایرناپلاس، ثبت نام فعالان حوزه فرهنگ (ناشران) برای دریافت تسهیلات حمایتی قرض‌الحسنه ویژه از ۲۳ مهرماه آغاز شد. طبق اعلام معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، این تسهیلات حمایتی کم بهره باهدف حمایت از صنوف فعال فرهنگی، حفظ فرصت‌های شغلی و رونق صنایع فرهنگی با عاملیت صندوق کارآفرینی امید به متقاضیان فرهنگی (ناشران) اعطا می‌شود. فعالان فرهنگی و مدیران کسب و کارهای انتشاراتی می‌توانند با مراجعه به تارنمای www.tohfeh.farhang.gov.ir نسبت به ثبتنام اقدام کنند.
سامانه «تحفه» یکی دیگر از اقدامات معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت فرهنگ و ارشاد در پی برگزار نشدن نمایشگاه کتاب تهران است. پیش از این، معاونت امور فرهنگی با برگزاری طرح تابستانه کتاب، تسویه سریع کتابهای خریداری شده از ناشران، تسریع در توزیع کاغذ دولتی میان ناشران، خرید کتاب از ناشران استانی و تمدید تفاهمنامه با شرکت پست برای ارسال محموله‌های فرهنگی (کتاب)، تلاش کرد تا از ناشران و حلقههای مرتبط با نشر حمایت کند.
درباره میزان تاثیرگذاری این تسهیلات، اباذر رضانیا مدیر انتشارات کوله‌پشتی، با یادآوری تخصیص کاغذ با ارز دولتی به خبرنگار ایرناپلاس گفت: در سال ۹۹ در نتیجه ارائه کاغذ برای حمایت از ناشران، شرایط خیلی خوب بوده است. کاغذ مهم‌ترین بخش حوزه فعالیت ناشران است و شاهد افزایش و کاهش قیمت آن بودیم، اما از این نظر تامین بودیم و این می‌تواند مهم‌ترین حمایتی باشد که تا به حال انجام شده است. در قیمت‌گذاری کتابی که با کاغذ دولتی منتشر می‌کنم، این مساله را لحاظ می‌کنم.
خرید کتاب از ناشران از دیگر اقداماتی است که توسط معاونت فرهنگی انجام می‌شود؛ رضانیا در این‌باره افزود: بهتر است حمایت در بخش خرید با دقت کافی انجام شود و بیشتر خریدها از ناشران بخش خصوصی باشد. زیرا این اقدام در روند خریدوفروش ناشران موثر است. در حالی که شاهد بالا بودن توجه به ناشران نیمه دولتی در این بخش هستیم. این ناشران از دیگر بودجه‌های دولتی استفاده می‌کنند؛ بنابراین ناشران خصوصی هستند که به حمایت بیشتر نیاز دارند.
حمایت از ناشران با برگزاری نمایشگاه مجازی
رضانیا با یادآوری تسهیلاتی که پیش از این توسط سامانه کارا برای ناشران در نظر گرفته شده بود، توضیح داد: مبلغی که به این منظور در نظر گرفته شده بود، رقمی نبود که بتواند مشکلات ناشران را حل کند. همه می‌دانند که سرانه مطالعه چقدر کاهش یافته است، به همین دلیل تیراژ کتاب رو به کاهش است. نمایشگاه کتاب تهران برگزار نشد و اینها همه روی گردش مالی ناشران تاثیر می‌گذارد. تنها راهکاری که در دوره همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ درنظر گرفته شده است، معرفی و فروش کتاب از طریق فضای مجازی است. بعضی از افرادی که به کار کتاب علاقه دارند، می‌توانند این اقدامات را انجام دهند؛ اما جوابگوی نیاز ناشران نیست.
به گفته او، ناشران باید همیشه گزینه دومی برای ادامه فعالیت خود داشته باشند، در حالی که هنوز گزینه جایگزینی برای فقدان نمایشگاه کتاب تهران اندیشیده نشده است.
مدیر انتشارات کوله‌پشتی ادامه داد: برای خرید گروه‌های مختلف از نمایشگاه کتاب، یارانه در نظر گرفته می‌شود، به همین دلیل مخاطب‌ها جذب این رویداد می‌شوند و ناشران می‌توانند فروش بالایی داشته باشد، مسئولان باید اعلام کنند که سرمایه برای راه‌اندازی نمایشگاه کتاب و بن‌هایی که به مردم می‌دادند امسال چه شده است؟ برگزاری نمایشگاه مجازی و اعطای یارانه به افراد شاید بتواند پاسخگوی بخشی از نیازهای ناشران باشد.
ضرورت رفتار برابر با نویسندگان
براساس گزارش منتشر شده توسط معاونت امور فرهنگی، این معاونت امیدوار است از طریق تزریق نقدینگی به صنعت نشر کشور، فعالان در بخش‌های مختلف این صنعت مانند پدیدآورندگان اعم از نویسنده، تصویرگر، مترجم، ویراستار، ناشران، فعالان در چاپ، توزیع و فروش کتاب بتوانند با دغدغه کمتری در این اوضاع اقتصادی ناشی از کرونا، به فعالیت فرهنگی خود ادامه دهند.
حدود هشت ماه از اعلام رسمی همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ در ایران می‌گذرد، درباره حمایت‌هایی که در این مدت از اهل قلم شده، هادی تقی‌زاده نویسنده و پژوهشگر تاریخی، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: برخی از نویسندگان به خوبی حمایت می‌شوند، نویسندگانی که مورد توجه‌اند حق‌التالیف‌های بالا می‌گیرند و آثارشان به چاپ‌های زیادی می‌رسد اما برخی نویسندگان که مورد توجه سازمان‌ها و نهادها نیستند، از این امکانات برخوردار نمی‌شوند.
این نویسنده با بیان سخت‌گیری‌ها در انتشار کتاب‌هایش، توضیح داد: این روال برای همه نویسندگان منصفانه نیست و همه جایگاه برابری ندارند. ابتدا باید به یک تعادل رفتاری در حوزه فرهنگ و هنر برسیم که نویسندگان منتقد، هم حق حیات داشته باشند. ابتدا باید این مساله مورد بررسی قرار بگیرد و حل شود تا بعد دیگر درخواست‌ها برای بهبود وضعیت نویسندگان اقداماتی انجام شود.
بی‌توجهی ناشران به حق مولفان
مصطفی خرامان نویسنده داستان کوتاه و رمان درباره تسهیلاتی که در دوره کرونا به اهالی قلم ارائه شده است، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: بیش از ۴۰ عنوان کتاب دارم؛ چند دوره داور جایزه کتاب سال بودم، اما در این دوران هیچ‌گونه تماسی با من به عنوان نویسنده گرفته نشد، همچنین از هیچ‌کدام از همکاران نشنیدم که تسهیلاتی دریافت کرده باشند. حتی تماسی با ما گرفته نشد تا بپرسند که در چه وضعیتی هستیم.
این نویسنده درباره تسهیلاتی که برای تقویت ناشران در اختیار اهل قلم قرار می‌گیرد، توضیح داد: بعد از شیوع کرونا کاغذ گران شد؛ فرض کنید پیش از همه‌گیری، قیمتی برای کتابی در نظر گرفته شده است، بعد از این شیوع بیماری، قیمت کتاب چند برابر شد، اگر ناشری کتابی را از نویسنده‌ای خرید قطعی کرده باشد و برای مثال هزینه سه چاپ به نویسنده پرداخت شده باشد، بعد از افزایش قیمت کتاب در چاپ‌های بعدی، هیچ ناشری برای افزایش حق‌التحریر و پرداخت آن با اهل قلم تماس نمی‌گیرد. در کشور ما اصلا این دیدگاه مطرح نیست.
او درباره اقداماتی که دولت در چنین شرایطی می‌تواند برای اهل قلم انجام دهد، گفت: اگر دولت بخواهد، می‌تواند اقداماتی انجام دهد. درحالی که باید به همه اقشار جامعه و نه تنها نویسندگان کمک بلاعوض می‌کرد.
حمید بابایی نویسنده، درباره اقداماتی که دولت برای اهل قلم در هشت ماه پس از کرونا انجام داده است، گفت: وقتی به این چند ماه نگاه می‌کنم، دولت در اقدامی خوب، حق بیمه صندوق اعتباری هنر را برای اهل قلم پرداخت کرد که موجب تعجب فعالان این حوزه شد.
در طول ماه‌هایی که از همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ می‌گذرد، دولت اقداماتی برای حمایت از اقشار فرهنگی و ناشران انجام داده است. خرید کتاب، اجرای طرح‌های حمایتی خانه کتاب و ادبیات ایران و ارائه وام به ناشران تا حدی موجب گردش مالی و تقویت این گروه شد. از طرفی نویسندگان در این دوران با مشکلات متعددی مواجه‌اند اما با وجود حمایت‌های مختلف، همچنان با مشکلات خاص خود مواجه هستند.
